Geweld uit de lucht
op Nieuwer-Amstel - 1940
Foto's -> Wereldoorlog II -> Van Toen naar Heden
(Bron: Gemeentearchief Amstelveen-2002)
In de nacht van 15 november 1940 werden aan de Janselaan de kassen per vergissing door de Engelsen gebombardeerd.
(De laan heet sinds 1980 Sportlaan)
In de nacht van 15 november 1940 werden aan de Janselaan de kassen per vergissing door de Engelsen gebombardeerd.
(De laan heet sinds 1980 Sportlaan)
In het boek Jaren van Verduistering van Tini Visser staat geschreven: Het was 7 september (1940), kort na middernacht. Een ooggetuige uit Nes: ?Er waren zoeklichten in de lucht. Wij hoorden ?de Janselaan? (daar stond Duits luchtafweergeschut: FLAK ? kg) maar konden tegelijk aan het ronken van het vliegtuig horen dat het een Duitser was. Ze schoten op hun eigen mensen!? Het ging om een opstijgende Heinkel-3 bommenwerxc2xadper en het doel voor die nacht was Newcastle-on-Tyne. Maar de FLAK dacht vannacht succesvol te zijn en schoot raak. De Heinkel dook naar beneden, haalde net de polder niet en stortte neer op de Henegouwselaan. De benzinetanks barstten open en binnen een paar seconden stonden vier huizen in lichterlaaie. Drie huizen verder woonde de familie Van Mierlo: ?Het huis schudde, ik vloog naar het raam en zag die vuurzee. ?t Was net een droom, je geloofde het niet. Iemand sprong er nog uit met een parachute.? Dat was de piloot. Die kwam in het weiland terecht en tierde, naar men zegt, dat het al de tweede keer was dat hij door eigen geschut was neergehaald. De rest van de bemanning verbrandde.
Dit verhaal klopt helemaal niet. Het is jammer dat voordat de herdruk van haar boek werd uitgegeven in 2018, het verhaal niet is herschreven. Zie hieronder en het volgende artikel in deze rubriek.
(Luftwaffe)
Heinkel-111 bommenwerper
Rampspoed in Amstelveen
Niet alleen de kassen aan de Janselaan werden per vergissing gebombardeerd, want al eerder, namelijk kort na middernacht op zaterdag 7 september 1940 werd een Duitse Heinkel-111 bommenwerper door eigen geschut (Flieger Abwehr Kanone - FLAK) neergehaald. De piloot haalde de polder niet meer en stortte neer in de Henegouwselaan. De benzinetanks barstten open en binnen een paar seconden stonden vier huizen in brand. Uit twee van de vier huizen konden de bewoners vluchten, weliswaar met zware brandwonden. In het vierde huis woonde de familie Schrameijer: man, vrouw en tien kinderen. Eén van de kinderen was op slag dood, vier andere kinderen overleden dezelfde dag nog aan hun brandwonden en moeder Schrameijer twee dagen later. De piloot was met een parachute uit de toestel gesprongen en later bleek dat drie van de vijf bemanningsleden het, deels gewond, hebben overleefd.
Een deel van de ramp die plaatsvond aan de Henegouwselaan kunt u lezen in het artikel met het verhaal van de familie Schrameijer. Flip Schrameijer, een kleinzoon van de familie uit de Henegouwselaan nr 89 heeft het hele verhaal verteld hetgeen is gepubliceerd in het themanummer van Amstel Mare 75 jaar bevrijding. Een uitgave van de Vereniging Historisch Amstelveen. Het is een zeer aangrijpend verhaal.
(Bron: Gemeentearchief Amstelveen)
Ruïne aan de Henegouwselaan
De luchtaanvallen vormden een gevaar voor degenen die in de omgeving van Schiphol woonden, dat nog operationeel was na de inname van de Duitsers. In één van de huizen aan de Henegouwselaan zoals hiervoor beschreven, woonden ook de heer en mevrouw J. van Rijs. Zij werden wakker door het lawaai van schieten en het vliegtuig. Toen ze nog half wakker naast hun bed stonden, zagen ze dat hun ledikant in brand stond. Terwijl mevrouw van Rijs zich naar de kinderen haastte, die aan de achterkant van de woning sliepen, rende haar man naar het bedje van hun ongeveer zes maanden oude baby. Alle kinderen waren ongedeerd. Echter toen ze zich met hun kinderen in veiligheid wilden stellen, zagen ze tot hun ontsteltenis, dat hun vluchtweg was versperd. Lange vlammen, gevoed door de uit het vliegtuigwrak stromende benzine, sloegen uit het trapgat naar boven. Ze maakten rechtsomkeert en holden naar het achterbalkon!
(Bron Ab A. Jansen - 2015)
Een laagvliegende Heinkel-111
Tot hun opluchting stonden er al enkele Duitse militairen uit één van de aangrenzende percelen onder het balkon om de helpende hand te bieden. Ze vingen de kinderen op, waarna ook het echtpaar zich in veiligheid kon brengen. Later zou Jaap van Rijs, toen een kleuter van vier, vertellen, hoe hij op de arm van een Duitse militair werd weggebracht. Hoewel ze bijna allemaal gewond waren - mevrouw Van Rijs had verbrande handen - hadden zij het, in tegenstelling tot hun buren, de familie Schrameijer, wel allemaal overleefd. Dat de Duitsers kwamen helpen was omdat één van de huizen door de Duitsers als kwartier was ingericht. Daar vielen eveneens doden: twee Duitsers werden in hun slaap verrast en kwamen om.
De ramp aan de Henegouwselaan kostte in totaal aan tien mensen het leven, onder wie twee leden van de bemanning van de Heinkel. Drie andere zouden het toestel nog tijdig met hun parachute hebben kunnen verlaten. Overal lag glas van de kapot geslagen ruiten. Later zou mevrouw Van Rijs nog vaak vertellen, dat het was alsof de engelen haar hadden beschermd - het was niet minder dan een wonder dat haar gezin er met betrekkelijk lichte verwondingen was afgekomen. Van de huizen was praktisch niks meer over. De verslagenheid in Amstelveen, dat in die tijd een luttele 19.000 zielen telde, was begrijpelijkerwijs groot.
(Bron Gemeentearchief Amstelveen - 2020)
De achterkant van de woningen aan de Henegouwselaan na het neerstorten van de Heinkel-111 bommenwerper
(Bron: met toestemming van Ab. B. Jansen: Fliegerhorst Schiphol 1996)
(Bron Ab A. Jansen - 2015)
Het graf van de op 7 september 1940 bij Amstelveen (henegouwselaan) omgekomen Obergefreiter
Friedrich Gottschalk 4./KG 26, op het Duitse soldatenkerkhof te Ysselsteyn, L. (Rob Delachaax)
Dit verhaal klopt helemaal niet. Het is jammer dat voordat de herdruk van haar boek werd uitgegeven in 2018, het verhaal niet is herschreven. Zie hieronder en het volgende artikel in deze rubriek.
(Luftwaffe)
Heinkel-111 bommenwerper
Rampspoed in Amstelveen
Niet alleen de kassen aan de Janselaan werden per vergissing gebombardeerd, want al eerder, namelijk kort na middernacht op zaterdag 7 september 1940 werd een Duitse Heinkel-111 bommenwerper door eigen geschut (Flieger Abwehr Kanone - FLAK) neergehaald. De piloot haalde de polder niet meer en stortte neer in de Henegouwselaan. De benzinetanks barstten open en binnen een paar seconden stonden vier huizen in brand. Uit twee van de vier huizen konden de bewoners vluchten, weliswaar met zware brandwonden. In het vierde huis woonde de familie Schrameijer: man, vrouw en tien kinderen. Eén van de kinderen was op slag dood, vier andere kinderen overleden dezelfde dag nog aan hun brandwonden en moeder Schrameijer twee dagen later. De piloot was met een parachute uit de toestel gesprongen en later bleek dat drie van de vijf bemanningsleden het, deels gewond, hebben overleefd.
Een deel van de ramp die plaatsvond aan de Henegouwselaan kunt u lezen in het artikel met het verhaal van de familie Schrameijer. Flip Schrameijer, een kleinzoon van de familie uit de Henegouwselaan nr 89 heeft het hele verhaal verteld hetgeen is gepubliceerd in het themanummer van Amstel Mare 75 jaar bevrijding. Een uitgave van de Vereniging Historisch Amstelveen. Het is een zeer aangrijpend verhaal.
(Bron: Gemeentearchief Amstelveen)
Ruïne aan de Henegouwselaan
De luchtaanvallen vormden een gevaar voor degenen die in de omgeving van Schiphol woonden, dat nog operationeel was na de inname van de Duitsers. In één van de huizen aan de Henegouwselaan zoals hiervoor beschreven, woonden ook de heer en mevrouw J. van Rijs. Zij werden wakker door het lawaai van schieten en het vliegtuig. Toen ze nog half wakker naast hun bed stonden, zagen ze dat hun ledikant in brand stond. Terwijl mevrouw van Rijs zich naar de kinderen haastte, die aan de achterkant van de woning sliepen, rende haar man naar het bedje van hun ongeveer zes maanden oude baby. Alle kinderen waren ongedeerd. Echter toen ze zich met hun kinderen in veiligheid wilden stellen, zagen ze tot hun ontsteltenis, dat hun vluchtweg was versperd. Lange vlammen, gevoed door de uit het vliegtuigwrak stromende benzine, sloegen uit het trapgat naar boven. Ze maakten rechtsomkeert en holden naar het achterbalkon!
(Bron Ab A. Jansen - 2015)
Een laagvliegende Heinkel-111
Tot hun opluchting stonden er al enkele Duitse militairen uit één van de aangrenzende percelen onder het balkon om de helpende hand te bieden. Ze vingen de kinderen op, waarna ook het echtpaar zich in veiligheid kon brengen. Later zou Jaap van Rijs, toen een kleuter van vier, vertellen, hoe hij op de arm van een Duitse militair werd weggebracht. Hoewel ze bijna allemaal gewond waren - mevrouw Van Rijs had verbrande handen - hadden zij het, in tegenstelling tot hun buren, de familie Schrameijer, wel allemaal overleefd. Dat de Duitsers kwamen helpen was omdat één van de huizen door de Duitsers als kwartier was ingericht. Daar vielen eveneens doden: twee Duitsers werden in hun slaap verrast en kwamen om.
De ramp aan de Henegouwselaan kostte in totaal aan tien mensen het leven, onder wie twee leden van de bemanning van de Heinkel. Drie andere zouden het toestel nog tijdig met hun parachute hebben kunnen verlaten. Overal lag glas van de kapot geslagen ruiten. Later zou mevrouw Van Rijs nog vaak vertellen, dat het was alsof de engelen haar hadden beschermd - het was niet minder dan een wonder dat haar gezin er met betrekkelijk lichte verwondingen was afgekomen. Van de huizen was praktisch niks meer over. De verslagenheid in Amstelveen, dat in die tijd een luttele 19.000 zielen telde, was begrijpelijkerwijs groot.
(Bron Gemeentearchief Amstelveen - 2020)
De achterkant van de woningen aan de Henegouwselaan na het neerstorten van de Heinkel-111 bommenwerper
(Bron: met toestemming van Ab. B. Jansen: Fliegerhorst Schiphol 1996)
(Bron Ab A. Jansen - 2015)
Het graf van de op 7 september 1940 bij Amstelveen (henegouwselaan) omgekomen Obergefreiter
Friedrich Gottschalk 4./KG 26, op het Duitse soldatenkerkhof te Ysselsteyn, L. (Rob Delachaax)
Klik hier voor andere foto's in de categorie Wereldoorlog II
