2021 wordt voor velen een financieel zwaar jaar

De werkloosheid groeit, het aantal mensen in de bijstand neemt toe en diverse bedrijven krimpen of sluiten. 2021 zal voor velen een financieel gezien zwaar jaar worden. Daar staat tegenover dat voor diegenen die hun baan behouden er financieel gezien weinig zal veranderen. Dit blijkt uit koopkrachtberekeningen die het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft gemaakt op basis van de Miljoenennota die het kabinet vandaag presenteerde.

Ook diegenen die niet direct geraakt worden door de crisis raadt het Nibud aan hun inkomsten en uitgaven op een rij te zetten en goed te bekijken hoeveel ze volgend jaar kunnen uitgeven. Blijf alert, is de boodschap van het Nibud. Zeker in tijden van crisis is het belangrijk om te weten waar je financieel aan toe bent. Daarom heeft het Nibud ook dit jaar weer heeft berekend wat de gevolgen van de miljoenennota zijn voor de portemonnee.

Prijzen stijgen harder dan lonen. Over het algemeen stijgen de meeste prijzen in 2021 en neemt het kabinet weinig maatregelen om die prijsstijgingen  te compenseren. Zo zal iedereen merken dat de premie van de zorgverzekering waarschijnlijk t met gemiddeld € 5 omhoog gaat. En zullen mensen die recht hebben op zorgtoeslag zien dat de toeslag niet met hetzelfde bedrag wordt verhoogd. Wel ziet het Nibud dat het kabinet de regelingen voor huishoudens met drie of meer kinderen verruimt. Zij profiteren met name van de verhoging van het kindgebonden budget.

(Foto Geert de Jong/Nibud - 2019)

Arjan Vliegenthart (1978) is een politicus namens de Socialistische Partij. Hij is sinds 1 november 2018 directeur van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud)

Controleer hoogte toeslagen. Het Nibud roept iedereen op met recht op toeslagen op te checken of deze nog kloppen. Iemand die het afgelopen jaar veel heeft overgewerkt, en meer heeft verdiend, kan hierdoor te veel aan toeslagen hebben gekregen en loopt het risico dat terug te moeten betalen. En die iemand werkloos is geworden kan juist recht op (mee) toeslagen hebben gekregen. Het loont daarom op toeslagen.nl een berekening te maken. Directeur van het Nibud, Arjan Vliegenthart: ‘We weten uit onderzoek dat 27 procent van de huishoudens niet weten of ze recht hebben op toeslagen. Hoe hoger het inkomen hoe vaker men in de veronderstelling is dat dat men er geen recht op heeft. Maar, een op de zes huishoudens met een laag inkomen weet óók niet of er recht is op toeslag of heeft dat nog niet uitgezocht’.

Werkloos of bijstand. De koopkracht van mensen in de bijstand of met een werkloosheidsuitkering verandert volgend jaar nauwelijks. Het Nibud ziet dat het kabinet veel doet voor ondernemers en het bedrijfsleven om werkloosheid tegen te gaan. Maar mensen die werkloos zijn geraakt of in de bijstand terecht zijn gekomen hebben volgend jaar nauwelijks meer te besteden.  Zo ziet het Nibud dat mensen ook in 2021 er gemiddeld er 20 tot 25 procent op achteruit gaan als ze werkloos worden. Zeker voor mensen die van het minimum moeten rondkomen zal 2021 financieel gezien weer een zwaar jaar worden. Wel is er hoop voor de huishoudens met een laag inkomen die in een sociale huurwoning wonen. Het kabinet gaat woningcorporaties verplichten tot een huurverlaging voor huurders met een laag inkomen en een hoge huur. Hoe en wanneer dit wordt gerealiseerd is nog onduidelijk.

Zelfstandigen betalen meer belasting. Grote veranderingen ziet het Nibud in de portemonnee van de zelfstandigen. Niet alleen vanwege de crisis. Ook diegenen die niet getroffen worden door de coronacrisis merken dat ze in 2021 meer geld kwijt zijn aan de belasting. Dat komt onder andere door de verlaging van de zelfstandigenaftrek. In de bijlage vindt u de achtergronden bij deze voorbeeldberekeningen. Daar vindt u ook de koopkrachtberekeningen voor 100 voorbeeldhuishoudens (pdf 9 pagina’s). In hetzelfde document vindt u ook de koopkrachtberekeningen (pdf 3 pagina’s) voor 17 voorbeeldhuishoudens van zzp’ers.  Deze voorbeeldhuishoudens zijn ook gebruikt in de Nibud Koopkrachtberekenaar, waarmee eenvoudig is te zien hoe koopkracht verandert per huishoudtype.