50 nieuwe waterstofbussen in het openbaar vervoer

50 nieuwe waterstofbussen erbij in het openbaar vervoer. Die afspraak ondertekenden minister Stientje Van Veldhoven (Milieu en Wonen), gedeputeerde Floor Vermeulen (provincie Zuid-Holland) en gedeputeerde Fleur Gräper (provincie Groningen) vandaag. Alle 50 bussen rijden uiterlijk in 2021 door Groningen, Drenthe en Zuid-Holland. De eerste 20 van deze bussen zijn al besteld en vervoeren komend jaar de eerste reizigers. Met deze afspraak komt emissieloos openbaar vervoer weer een stap dichterbij. Dat is goed voor het klimaat en schone lucht. Daarbij geeft het rijden op waterstof een positieve impuls.

De inzet van 50 nieuwe waterstofbussen is belangrijk voor het verduurzamen van het vervoer in Nederland. Op dit moment rijden er in Nederland 8 waterstofbussen rond in het OV. Minister Stientje Van Veldhoven: 'Heel goed nieuws dat er straks 50 bijkomen. Waterstof heeft echt de toekomst als het gaat om zware vervoersmiddelen als bussen en vrachtwagens. Ze hebben een grote actieradius, zonder het klimaat en de luchtkwaliteit te belasten. Nu zijn er nog weinig tankstations voor waterstof, maar dat is natuurlijk een kip-ei verhaal. Deze 50 bussen gaan straks allemaal tanken. Dat kan net het zetje in de rug zijn dat rijden op waterstof nodig heeft.'

Batterij-elektrische auto’s zijn geschikt voor kleinere afstanden. Met waterstof-elektrische voertuigen kun je op één tank afstanden boven de 400 kilometer afleggen, zonder uitlaatgassen te produceren. Dat geldt ook voor zware voertuigen, zoals bussen. De afname van waterstof door de bussen draagt bij aan de economische levensvatbaarheid van waterstoftankstations. Daarnaast kan de hiervoor ontwikkelde techniek later ook worden ingezet voor bijvoorbeeld vrachtwagens, schepen en treinen op waterstof. En zorgt het gebruik van waterstof voor minder belasting van ons elektriciteitsnetwerk.

(Foto Arenda Oomen - 2018)

drs. Stientje van Veldhoven-van der Meer (D66) staatssecretaris van het Ministerie Infrastructuur en Waterstaat

50 bussen in drie provincies. De samenwerkingsovereenkomst werd vanmiddag symbolisch getekend op een waterstofbus, die geparkeerd staat op het busplatform bij Den Haag Centraal. 20 van de 50 waterstofbussen gaan daar ook daadwerkelijk in de buurt rijden, die worden ingezet in de provincie Zuid-Holland. 'Wij hebben de ambitie Zuid-Holland goed bereikbaar te houden. Ook willen we op een innovatieve manier aan de slag gaan voor een beter klimaat. De komst van de waterstofbussen biedt mooie kansen om het Openbaar Vervoer in Zuid-Holland verder te verduurzamen' - vertelt gedeputeerde Floor Vermeulen. Van de 50 bussen gaan er 20 rijden in de provincies Groningen en Drenthe. Deze bussen zijn besteld en ook de bijbehorende waterstoftankstations zijn aanbesteed. Er komen nog 10 extra bussen bij, die worden ingezet in de regio Emmen. Gedeputeerde Fleur Gräper: 'Met het ondertekenen van deze afspraak geven we concreet invulling aan onze gezamenlijke ambitie om voorop te lopen bij de transitie van fossiele energie naar schone en hernieuwbare energie, in dit geval in de vorm van waterstof. De bussen en de waterstofvulpunten zijn voor ons een fundamentele bouwsteen in de waterstofeconomie van de toekomst. Ook 'Europa' geeft ons hierbij een belangrijke steun in de rug door ons aan te wijzen als eerste Hydrogen Valley van Europa en daar zijn we trots op.'

Samenwerking tussen Europese instellingen, de provincies Groningen en Zuid-Holland en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat maken de realisatie van dit project mogelijk. De EU draagt 7,5 miljoen euro bij, de provincies en het ministerie ieder 3,75 miljoen euro. De provincies dragen daarnaast ook financieel zorg voor de exploitatie van de bussen. In 2016 maakte het Rijk afspraken met opdrachtgevers in het openbaar vervoer dat na 2025 elke nieuwe bus uitstootvrij gaat rijden. Vanaf 2030 moeten alle bussen in het openbaar vervoer emissievrij rijden. Deze afspraken zijn bekrachtigd in het klimaatakkoord dat in juni van dit jaar werd gepresenteerd. Op dit moment rijden er zo’n 500 zero-emissie bussen in Nederland, veelal batterij-elektrisch. Dat aantal verdubbelt naar verwachting in 2020. Er zijn op dit moment acht waterstoftankstations. Dit project krijgt financiële ondersteuning vanuit het EU Horizon 2020 onderzoeks- en innovatieprogramma.


De elektrische brandstofcelbus is een volledig elektrische nul-emissieoplossing die een werking biedt die dicht bij die van een dieselbus ligt en daarom op de markt wordt gebracht als de dichtstbijzijnde optie zoals voor de vervanging van diesel

 Een brandstofcel elektrische bus is een elektrische bus die zowel een waterstof brandstofcel als batterijen/condensatoren bevat. In een dergelijke hybride architectuur levert de brandstofcel alle energie voor de werking van het voertuig, terwijl de batterijen/condensatoren in staat zijn om de motoren van piekvermogen te voorzien om aan snelle acceleratie en hellingen te voldoen. Door gebruik te maken van een brandstofcel in combinatie met een batterij, kan de grootte van elke brandstofcel worden geoptimaliseerd voor een bepaalde route.

De brandstofcel power module aan boord van de bus genereert elektrische energie door middel van een elektrochemische reactie, waardoor er alleen water en warmte als bijproduct overblijft en er dus geen lokale uitstoot is. De elektrische energie wordt gebruikt om directe elektrische tractie te leveren en de batterijen opgeladen te houden. De bijproductwarmte wordt opgeslagen op de remweerstanden en wordt gebruikt om het comfort van de verwarmingspassagiers op peil te houden en de energie-efficiëntie aanzienlijk te verhogen. De accu's bieden ook opslagruimte voor geregenereerde remenergie. Alle energie die nodig is om de bus te laten werken, wordt geleverd door waterstof die aan boord is opgeslagen.

Waterstof biedt een hogere energiedichtheid in vergelijking met elektrische opslagsystemen zoals accu's, waardoor een groter bereik mogelijk is in vergelijking met systemen waarbij de accu's worden gebruikt als energieopslag. Het tanken van de bus duurt vandaag de dag ongeveer 7 minuten voor het vullen van de bus, met ontwerpen die worden ontwikkeld om minder dan 5 minuten toe te staan.

Een elektrische brandstofcelbus vereist geen extra stadsinfrastructuurwerk of vergunningen anders dan een gecentraliseerd waterstof tankstation (HRS) in het busdepot. Omdat de brandstofcel alleen water genereert als emissie, zal het altijd een nul-emissiebus zijn. Terwijl het grootste deel van de industriële waterstof die tegenwoordig in de wereld wordt gebruikt, wordt geproduceerd uit fossiele energiebronnen (voornamelijk aardgas), zijn de meeste waterstofstations gebaseerd op waterstof voor koolstofarme en -vrije bronnen. Waterstof kan worden geproduceerd uit een reeks ultralage koolstofroutes, waaronder hernieuwbare elektriciteit, biomassa en andere koolwaterstoffen, waaronder het afvangen en opslaan van koolstof. Wanneer de brandstof wordt gevoed door waterstof die via een van deze routes wordt geproduceerd, biedt de brandstofcelbus een volledig koolstofvrije oplossing voor het openbaar vervoer.