Afspraken van Rijk met regio's om bereikbaarheid in Nederland verbeteren

Minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat), minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) hebben met regio’s afspraken gemaakt om de bereikbaarheid van weg, water en spoor op veel plekken in Nederland te verbeteren. De bevolkingsaantallen groeien, er ligt een grote opgave voor meer woningen en investeren in infrastructuur blijft nodig.

Een overzicht van alle afspraken die in het kader van het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) (pdf 395 pagina’s) zijn gemaakt, is naar de Tweede Kamer gestuurd. De komende jaren zal een aanzienlijk deel van het beschikbare budget moeten worden vrijgemaakt voor beheer en onderhoud, zodat wegen, vaarwegen en het spoor in goede conditie blijven. Ook is er sprake van forse kostenstijgingen op lopende projecten. Deze tegenvallers moeten worden opgevangen om te voorkomen dat projecten vertragen. Ondanks dat, wordt er dit jaar ook geïnvesteerd in projecten waarbij wonen, werken en bereikbaarheid in samenhang worden aangepakt

(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

drs. Cora van Nieuwenhuizen-Wijbenga (VVD) minister van Infrastructuur en Waterstaat

Minister van Nieuwenhuizen: 'Ik ben blij dat we met alle regio’s in het land betekenisvolle stappen hebben gezet om veel regionale knelpunten aan te pakken. Nederland moet goed bereikbaar blijven of het nou via de weg, het spoor of het water is.'


(Foto Arenda Oomen - 2018)

drs. Stientje van Veldhoven-van der Meer (D66) Staatsecretaris van Infrastructuur en Waterstaat van het Ministerie Infrastructuur en Waterstaat

Staatssecretaris Van Veldhoven: 'Stations zijn meer dan ooit een belangrijke schakel voor de reiziger. Ze zijn toegangspoort voor de stad en voor een snelle en gemakkelijke overstap tussen trein, tram en bus of de fiets. We slaan daarom de handen ineen om op verschillende delen van Nederland deze knooppunten voor het OV klaar te maken voor de toekomst.'

Minister Ollongren: 'Ook de komende jaren gaan we heel veel woningen bouwen. Daar horen ook OV- en fietsverbindingen bij en aansluiting op het wegennet. De plannen die we vandaag presenteren laten een sterke, integrale benadering zien van de ruimtelijke opgaven waar we in Nederland voor staan.'


(Foto Arenda Oomen/BZ - 2018)

drs. Kajsa Ollongren (D66) minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Wegen: A2. Minister Van Nieuwenhuizen heeft samen met de provincies Noord-Brabant, Gelderland en de gemeente ’s-Hertogenbosch afgesproken om de A2 tussen Vught en Deil definitief te verbreden. Dit betekent een investering van het Rijk van € 830 miljoen. Voor de mobiliteitsmaatregelen stelt de provincie Noord-Brabant € 32,5 miljoen ter beschikking. De provincie Gelderland spant zich in voor de realisatie van de zogeheten Brede Mobiliteitsaanpak en draagt maximaal € 22,5 miljoen bij. Dit deel van de A2 krijgt in beide richtingen een extra rijkstrook. Over de Maas en Waal komen nieuwe bruggen. Knooppunt Deil, waar de A2 met de A15 de belangrijkste Nederlandse snelweg die van west naar oost loopt kruist, wordt gedeeltelijk vernieuwd. Vooruitlopend op dit grote wegenproject, werkt het Rijk met de regio een breed pakket aan mobiliteitsmaatregelen uit om de doorstroming op korte termijn te verbeteren. Met werkgevers kijkt de minister naar een betere spreiding van het woon-werkverkeer en daarnaast wil ze innovatieve mobiliteitsmaatregelen inzetten voor een vlottere afwikkeling van het verkeer.

N35.Er is overeenstemming met de provincie Overijssel om de N35 anders in te richten en verkeersveiliger te maken. Het gedeelte Wijthmen-Raalte krijgt ongelijkvloerse kruisingen, twee kruispunten tussen Raalte en Nijverdal worden verbeterd en er komt een rondweg bij Mariënheem. De N35 wordt hiermee een stuk verkeersveiliger. Het Rijk en de provincie Overijssel dragen ieder € 100 miljoen bij zodat in totaal € 200 miljoen beschikbaar is voor de realisatie. Een MIRT verkenning wordt opgestart.

A27. De minister wil ook de doorstroming op het tracé A27 Almere Haven en knooppunt Eemnes verbeteren. Ze start een verkenning naar de manier waarop het knelpunt het beste aangepakt kan worden.

A4-N14. Met de gemeente Rijswijk is overeenstemming bereikt over de aanleg van zowel een fiets- als ecoduct over de A4. Dit wordt betrokken bij de planvoorbereiding van het A4 Knooppunt Burgerveen-N14 & A4 Haaglanden-N14.

A50 en A28. Op de A50 tussen Nijmegen-Eindhoven hebben Rijk en regio een strategische agenda voor een mobiliteitsaanpak vastgesteld. Voor de uitvoering is € 26 miljoen beschikbaar. Om de doorstroming van het verkeer op de A28 Amersfoort – Hoogeveen te verbeteren, heeft de minister met de provincies Gelderland, Overijssel en Drenthe financiële afspraken gemaakt over infrastructurele maatregelen. Het Rijk draagt hieraan € 30 miljoen bij.

A15. Op basis van nieuwe inzichten blijken er bij de verbreding van de A15 Papendrecht – Gorinchem ingrijpendere maatregelen noodzakelijk te zijn aan bestaande kunstwerken en het wegdek dan eerder verondersteld. Daarom verhoogt het Rijk het budget met € 375 miljoen.

Stations van de toekomst. Verspreid over Nederland worden verschillende stations en stationsgebieden aangepakt. Gemeente Nijmegen, provincie Gelderland en het Rijk gaan samen station Nijmegen een knooppunt van reizen, werken en wonen maken. Er komen 2000 woningen bij in het gebied en op het station wordt het makkelijker om snel over te stappen tussen trein, bus en fiets. Daarnaast komt er een nieuwe ondergrondse fietsenstalling onder het station, met aparte fietsverbindingen zodat fietsers en bussen elkaar niet meer kruisen. Voor de aanpak van het stationsgebied is in totaal € 116 miljoen euro nodig. De afspraak is dat dit bedrag voor ongeveer de helft betaald wordt door het Rijk, de andere helft komt voor rekening van de Provincie Gelderland en de gemeente Nijmegen. De NS draagt daarnaast € 5-10 miljoen euro bij aan de vernieuwing van de stationshal. Het project moet in 2029 volledig gerealiseerd zijn.



Ook in Zoetermeer en rondom station Amsterdam Lelylaan wordt het stationsgebied grondig aangepakt. In Zoetermeer ondergaat het hele zogenoemde entreegebied rond het station een metamorfose door een nieuwe stationshal, verbeterde aansluiting op de brug over de A12, plaats voor 1000 extra fietsen en de bouw van 4500 huizen in de komende jaren. In het stationsgebied wordt € 21,5 miljoen euro geïnvesteerd, waarvan € 4 miljoen euro door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wordt betaald.

Amsterdam Lelylaan puilde voor corona uit zijn jasje en veel reizigers klaagden over de sociale veiligheid op het station. Rijk en regio hebben afgesproken dat er in 2025 een vernieuwd stationsgebouw staat waar reizigers zich prettig en veilig voelen. Ook de nieuwe fietsenstalling wordt dan opgeleverd. De verbindingen op het station worden aangepakt zodat trein, bus, metro beter op elkaar aansluiten. Rijk en regio trekken hier in totaal € 71 miljoen euro uit. Het Rijk betaalt € 15,8 miljoen euro mee.

In ’s-Hertogenbosch hebben Rijk en regio afgesproken dat er een MIRT-verkenning start naar de aanpak van het station. ’s-Hertogenbosch is een belangrijk OV-knooppunt in het toekomstbeeld OV. Een extra perron en een nieuwe passerelle boven de sporen moeten ervoor zorgen dat het station plek biedt aan meer treinen en meer reizigers. Ook het stationsgebied en de fietsenstalling worden aangepast. Voor de verkenning wordt door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de provincie Noord-Brabant en de gemeente ’s-Hertogenbosch in totaal € 85 miljoen euro gereserveerd. In aanvulling op het bestaande budget van € 45 miljoen, reserveert het ministerie van IenW € 25 miljoen en de regio € 15 miljoen extra.

In Eindhoven wordt ingezet op het ontwikkelen van een nieuw mobiliteitssysteem, waar OV, fiets, slimme mobiliteit, wegen en parkeren beter op elkaar aansluiten. Eindhoven wordt een steeds belangrijker knooppunt voor zowel de 10-minutentreinen vanuit Rotterdam en Amsterdam als voor internationale verbindingen richting Düsseldorf en in de toekomst mogelijk ook Aken. Daarom zal er €50 miljoen euro worden geïnvesteerd in aanpassingen aan het spoor om de groei van het treinverkeer mogelijk te maken. Nog eens €15 miljoen euro wordt vrijgemaakt om zowel in Eindhoven als Venlo aanpassingen te kunnen doen voor een verbinding met Düsseldorf.

Veiligheid op het spoor. Het verbeteren van de veiligheid op en om het spoor is een belangrijke doelstelling van het Rijk en de regio en met resultaat: sinds 2018 zijn 67 onbewaakte overgangen aangepakt. Zo is onder meer de overgang in Hooghalen opgeheven. Daar kwam dit voorjaar een machinist om het leven nadat de trein die hij bestuurde op een tractor botste. Om in totaal 180 gevaarlijke onbewaakte overgangen aan te pakken wordt de komende 3 jaar circa €37,5 miljoen per jaar vrij gemaakt.

Verbeteren verbinding met Duitsland. Met de trein naar het buitenland is duurzamer dan met het vliegtuig. Staatssecretaris van Veldhoven investeerde daarom eerder al in een betere verbinding met Düsseldorf en Bremen. Om de bestaande verbinding tussen Amsterdam en Berlijn met een half uur te kunnen versnellen, maakt het Rijk € 50 miljoen euro vrij. Hiermee kan onder meer in Oldenzaal een extra perron worden aangelegd en kunnen er aanpassingen aan het spoor worden gedaan zodat treinen tussen Hengelo en de Duitse grens harder kunnen rijden. Daarnaast wordt er € 10 miljoen gereserveerd om ervoor te zorgen dat een oude spoorverbinding nieuw leven kan worden ingeblazen en reizigers tussen Emmen en het Duitse Rheine weer met de trein kunnen reizen.


(Bron Ministerie van IenW - 2020)

Foto 1: Om het groeiende aantal reizigers en fietsers te faciliteren, is de fietsenstalling op Amsterdam Centraal Station vergroot. Foto 2: De laatste resterende kleine werkzaamheden aan de Noord-Zuidlijn in Amsterdam zijn definitief afgerond. Foto 3: Grensoverschrijdend goederenvervoer is belangrijk voor ons land. Daarom is het gewenst om de aansluiting met buitenlandse spoorsystemen zo goed mogelijk is maken. Dit is gedaan voor de corridor Rotterdam - Genua, waarbij de variëteit aan voltage- en treinbeïnvloedingssystemen zijn teruggebracht en geharmoniseerd met Europese technieken

Meer ruimte voor de fiets bij stations. De komende jaren gaat bij nog eens zesenveertig stations de schop in de grond voor meer en innovatievere fietsenstallingen. Daarnaast start bij 17 stations een studie naar het beste ontwerp van een stalling. Met deze investering wordt het landelijk tekort aan fietsparkeerplekken bij stations in 2025 opgelost, zodat de fiets voor reizigers nog aantrekkelijker wordt om een deel van hun reis mee te maken. Van Veldhoven betaalt maximaal 40% mee aan deze plannen van provincies en vervoerregio’s. Zij trekt daarvoor € 75 miljoen euro uit, die al door het kabinet was gereserveerd in het Klimaatakkoord.

VDL Nedcar Limburg. Als in 2021 of 2022 blijkt dat de uitbreidingsplannen van VDL Nedcar doorgaan, is de minister in principe bereid om € 5 miljoen bij te dragen aan de gebiedsontwikkeling. Daarnaast gaan Rijk en regio in gesprek over de kansen die er zijn om het woon-werkverkeer en de aan- en afvoer van goederen anders te organiseren.

Binckhorst. In de wijk Binckhorst (Den Haag) worden belangrijke stappen gezet. Rijk en regio zijn overeengekomen om € 150 miljoen vanuit het MIRT te investeren in het openbaar vervoer van dit gebied. Het Rijk maakt daar € 50 miljoen voor vrij en de regio € 100 miljoen. Een onderzoek gaat uitwijzen of hier een tramverbinding, lightrail of hoogwaardige buslijn wordt aangelegd. Deze verbetering in de bereikbaarheid levert ook meer mogelijkheden voor woningbouw. Eerder kondigde minister Ollongren aan dat er ruim € 25 miljoen euro vanuit de Woningbouwimpuls beschikbaar is gesteld voor Binckhorst. Dit maakte het mogelijk om een oude asfaltfabriek uit het gebied te verhuizen ten behoeve van zo’n vijfduizend nieuwe woningen. Met de MIRT-injectie ligt de weg vrij om tien- tot vijftienduizend nieuwe woningen te bouwen.

Goederen. Minister van Nieuwenhuizen wil het vervoer over water aantrekkelijker maken: bulk van de weg naar binnenvaart en/of spoor oftewel de modal shift. Dit is nodig om druk van het overbelaste wegennet te halen. Er komt een stimuleringsregeling van € 40 miljoen voor vervoerders en verladers, bedoeld om initiatieven  te ondersteunen voor bundeling en verplaatsing van vracht van de weg naar de binnenvaart en het opzetten van frequente bargelijndiensten. Met deze regeling wordt een belangrijke stap gezet om dagelijks minstens 1000 vrachtwagens van de weg te halen. Daarnaast is besloten dat alle 500 resterende rijksligplaatsen voor de binnenvaart worden uitgerust met walstroomvoorzieningen. Walstroom is een schoon alternatief voor diesel en leidt tot minder geluidshinder. Ook de aanleg van kademuren wordt gestimuleerd met een regeling van € 10 miljoen voor regionale initiatiefnemers.

Vaarweg Lemmer-Delfzijl/bruggen. Het ministerie investeert € 118 miljoen om de industriële bediening van sluizen en bruggen op de gehele vaarweg Lemmer-Zelfzijl te vervangen. Rijk en regio besluiten dat de gemeente Groningen de Paddepoelsterbrug herstelt met een vaste brug. Het Rijk draagt hier € 8,6 miljoen aan bij. Besluitvorming over de Gerrit Krolbrug wordt medio 2021 verwacht.

Water. Om te zorgen dat onze rivieren veilig, bevaarbaar en met voldoende schoon en gezond water blijven, investeert de minister € 100 miljoen in integraal riviermanagement. Dit moet er o.a. voor zorgen dat rivieren ook in perioden van droogte goed bevaarbaar blijven.  
De Waddenzeedijk tussen buurtschap Koehool en het Lauwersmeer wordt over een lengte van 47 kilometer versterkt. Dit wordt, waar mogelijk gecombineerd met het verbeteren van het landschap en de natuur, in samenspraak met de omgeving. Binnen de Programmatische Aanpak Grote Wateren heeft de minister hiervoor € 37,5 miljoen gereserveerd.

Veilig, slim en duurzaam. De komende jaren wordt het programma Veilige, Slimme en Duurzame Mobiliteit (VSD) gestart. Dit moet bijdragen aan een veiliger, slimmer en duurzamer mobiliteitssysteem. Het ministerie van IenW stelt voor de komende vier jaar in totaal € 160 miljoen beschikbaar. Met de regio’s worden meerjarige afspraken per gebied uitgewerkt, waarbij 50% medefinanciering is vereist. Er zijn al voor € 29 miljoen aan afspraken gemaakt om werkgevers te stimuleren reisgedrag zoals we dat nu in coronatijd zien, vast te houden: meer thuiswerken en flexibel werken. Het doel is om op structurele wijze filevorming aan te pakken.