Alkalische hydrolyse de nieuwe vorm van lijkbezorging in Nederland

Op dit moment kent Nederland vier vormen van lijkbezorging: begraven, cremeren, het zeemansgraf en het lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap. Alkalische hydrolyse, ook wel bekend als resomeren, wordt straks als nieuwe vorm toegevoegd. Bij deze techniek lost het lichaam van een overledene op in een verwarmde vloeistof waaraan kaliumhydroxide is toegevoegd. Dat staat in de kabinetsreactie op het advies van de Gezondheidsraad over nieuwe vormen van lijkbezorging.

De Gezondheidsraad heeft in haar advies de toelaatbaarheid van twee vormen van lijkbezorging getoetst, namelijk alkalische hydrolyse en humaan composteren (versnelde afbraak lichaam middels microbiologische activiteit). De Gezondheidsraad concludeert dat momenteel alleen alkalische hydrolyse toelaatbaar is als nieuwe vorm van lijkbezorging. Over humaan composteren is op dit moment nog onvoldoende informatie beschikbaar. Het kabinet neemt het advies van de Gezondheidsraad over.

(Foto Arenda Oomen/BZ - 2018)

drs. Kajsa Ollongren (D66) minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Ollongren: ‘Het advies van de Gezondheidsraad is een belangrijke stap in de discussie over het toelaten van nieuwe vormen van lijkbezorging. Het wettelijk vastleggen van alkalische hydrolyse wordt de volgende stap. Daarnaast wil ik het proces voor toelating van nieuwe vormen van lijkbezorging wettelijk vastleggen om zo een zorgvuldige besluitvorming over eventuele nieuwe technieken in de toekomst te borgen.’

'Overlijden en uitvaarten hebben een grote maatschappelijke en persoonlijke betekenis. Regelgeving daarover verdient daarom zorgvuldige afweging, maar moet ook met de tijd meegaan. De Wet op de lijkbezorging (Wlb) regelt welke vormen van lijkbezorging - een proces van afbraak van het lichaam van een overledene - toegestaan zijn, namelijk begraven, cremeren, overlijden op zee en het lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap. Al langere tijd is er belangstelling voor nieuwe vormen van lijkbezorging, ook vanuit het parlement2, in het bijzonder alkalische hydrolyse (destijds beter bekend als 'resomeren3'). Bij alkalische hydrolyse wordt een stoffelijk overschot bij verhoogde temperatuur opgelost in een vloeistof waaraan looghoudende kaliumhydroxide is toegevoegd. Na afloop resteren botten, vloeistof (effluent)4 en eventuele medische hulpmiddelen als protheses. Alkalische hydrolyse is momenteel al toegestaan en wordt al toegepast bij de verwerking van dode dieren.'



Aansluiting bij regelgeving cremeren. Na de alkalische hydrolyse blijven botten en een restvloeistof over. Voor de botten zal de wettelijke regeling zoveel mogelijk aansluiten bij de regelgeving voor cremeren. Voor de restvloeistof overweegt de minister verschillende mogelijkheden te regelen, zodat overledenen en nabestaanden kunnen kiezen wat daarmee gebeurt. Daarbij kan worden gedacht aan een deel meegeven aan de nabestaanden, bemesting van akkers, productiebossen of herinneringsplaatsen of vervaardiging van biogas. Verder komen er technische eisen voor de installatie voor alkalische hydrolyse. Daarbij wordt gedacht aan het milieu, de veiligheid van omwonenden en het voorkomen van hinder voor omwonenden.

Toetsingskader. Met het voortschrijden van de techniek en inzichten kunnen ook nieuwe vormen van lijkbezorging in beeld komen en bestaande innovatieve technieken zullen zich de komende tijd ongetwijfeld verder gaan ontwikkelen. De verwachting is dan ook dat er ook in de toekomst belangstelling zal zijn voor nieuwe vormen van lijkbezorging. Daarom wordt een toetsingskader met waarden en voorwaarden vastgelegd dat kan helpen bij een zorgvuldige besluitvorming.

Consultatie. De introductie van alkalische hydrolyse en het toetsingskader wordt betrokken bij de modernisering van de wet op de lijkbezorging. Het streven is om het wetsvoorstel voor de zomer van 2021 in consultatie te brengen.