Amstelveense gemeenteraadsleden bezochten de Amstelveenlijn

De Amstelveenlijn was in gebruik sinds 1990 en groeide uit tot een belangrijke schakel in het regionale openbaar vervoer. Zoals de meeste Amstelveners en forensen hebben ervaren waren de sneltrams sterk verouderd, vaak overvol, reden niet frequent genoeg en waren gevoelig voor storingen. Daarom werd besloten om, mede vanwege de verkeersveiligheid de Amstelveenlijn te vernieuwen. Op 11 november 2015 stemde een ruime meerderheid van de Amstelveense gemeenteraad vóór de
plannen van de ombouw van de Amstelveenlijn en op 15 december 2015 werden de plannen ook goedgekeurd door de regioraad van de Stadsregio Amsterdam. 

(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Vlnr: Paul Feenstra (VVD), Marina Casadei (SP), Michel Becker (Actief voor Amstelveen), Carl Riechelman, projectmanager Amstelveenlijn bij de gemeente Amstelveen, Udo van Huis communicatieadviseur van de gemeente Amstelveen, Rob Ellermeijer (VVD) wethouder Verkeer en Jean-Philippe de Lannoy opdrachtgever van het project Ombouw Amstelveenlijn namens de Vervoerregio Amsterdam, staan klaar voor de inleiding over de ombouw van de Amstelveenlijn
Met een bepaalde regelmaat mag de pers, maar ook natuurlijk de leden van de gemeenteraad, komen kijken wat er zoal heeft plaatsgevonden aan werkzaamheden. In de winter op 1 februari 2019 bracht Amstelveenweb.com een bezoek aan de bouwplaats. Daar vond de symbolische starthandeling van de Amstelveenlijn plaats in Amstelveen. Portefeuillehouder Gerard Slegers (CDA) van Vervoerregio Amsterdam en Rob Ellermeijer (VVD) wethouder Verkeer gaven feestelijk het 'startsein' voor de start van de werkzaamheden ter hoogte van tramhalte Uilenstede. Sinds maandag 26 augustus 2019 rijden de eerste trams 5 en 6 weer naar Buitenveldert en Amstelveen, langs nieuwe haltes, over nieuw spoor, onder nieuwe bovenleiding èn door de verdiepte bakken bij Kronenburg en Zonnestein.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Michel Becker fractievoorzitter van Actief voor Amstelveen schudt de hand van Ruud Kootker fractievoorzitter van Burgerbelangen Amstelveen
Op vrijdag 27 september 2019 werden de raadsleden van de gemeenteraad van Amstelveen en de redactie van Amstelveenweb.com uitgenodigd om via een rondleiding door de werknemers van VITAL bij de tramhalte Kronenburg een indruk te krijgen van de werkzaamheden op dit kruispunt. Rond 15.00 uur kwamen Rob Ellermeijer (VVD) wethouder Verkeer, Michel Becker fractievoorzitter van Actief voor Amstelveen, Ruud Kootker fractievoorzitter van Burgerbelangen Amstelveen, Marina Casadei raadslid van SP-Amstelveen en Paul Feenstra raadslid van VVD-Amstelveen naar de bouwkeet langs de Beneluxbaan, waar ze geschikt schoeisel, helm en een oranje hes kregen, want de locatie is niet ongevaarlijk.

Harold Topper omgevingsmanager bij het Projectteam Amstelveenlijn heette iedereen welkom en vertelde hoe de rondleiding gepland was. Fieke Uitentuis omgevingsmanager bij bij VITAL leidde samen met Tim Reeves, uitvoerder van hoofdaannemer VITAL, de groep geïnteresseerden door het labyrint van het bouwproject en de bouwput van Kronenburg. 


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Harold Topper Omgevingsmanager bij de Amstelveenlijn verwelkomt de genodigden op het werkterrein
Voordat de groep naar de bouwput mocht werd door Fieke gecontroleerd of iedereen een helm, hesje en de juiste schoenen aanhad. Ook vroeg ze om bij elkaar te blijven, niet het spoor over te steken en geen fratsen uit te halen. Zij waarschuwde de pers om uit te kijken waar men liep en tot slot, heel belangrijk: Doe wat wij zeggen!
Fieke vertelde, af en toe aangevuld door Harold of Tim, over alles wat er was gedaan om de bak voor de ondergrondse kruising te maken, zowel voor de bak van Kronenburg, van Zonnestein als van de Sportlaan. Tussen januari en juni 2019 zijn de damwanden ingebracht, 500 meter per kant dus 3000 meter damwand. Daarna de ankers, die erg onzichtbaar zijn maar die houden de platen op zijn plek, dus recht. Als die ankers er niet in zouden zitten dan zou alles inklappen als een kaartenhuis, omdat er veel grondwater is.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Fieke Uitentuis projectleider Omgevingsmanager bij de Amstelveenlijn leidde de groep geïnteresseerden door het labyrint van het bouwproject. Naast haar staat Tim Reeves uitvoerder van hoofdaannemer VITAL
Onder de damwanden werden 1500 palen per ondergrondse kruising aangebracht, dus voor de drie ondergrondse bakken 4500 palen. Dat was een hele exercitie. De stalen palen zijn allemaal tussen januari en juni in de nacht van de weekenden ingeschroefd. Dat moest 's nachts omdat de trams dan niet rijden. Na het inschroeven zijn ze gevuld met grout, dat is een soort betonmix. Bij elke ondergrondse kruising moest het water worden uitgepompt. Kronenburg is klaar, maar de pompen bij Zonnestein staan nog aan en bij de Sportlaan worden de pompen in week 43 aangezet. Het water werd op 30 meter diepte aan de bodem onttrokken via pompen en verlaagde de grondwaterstand in dat gebied. Het onttrokken water is in buizen door heel Amstelveen geretourneerd, in ieder geval het water van Kronenburg en Zonnestein. Het komt dus wel terug in de Amstelveense bodem, maar niet bij de tunnelbakken. Hoe veel en diep het moest was vooraf uitvoerig berekend door geo-micrologen. Op de kruisingen moest het waterniveau worden verlaagd en daar buiten moest het waterniveau goed blijven zodat het geen invloed had op de grondwaterstand. De flats langs de kruisingen zullen dus niet richting de tunnels verzakken. Bij Zonnestein staat de pomp nog aan omdat het grondwater nog niet voldoende is gezakt, maar de pomp zal vermoedelijk over één maand uitgezet worden.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De aanwezigen volgen de uitleg over de werkzaamheden van de omgevingsmanager


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Marina Casadei (SP) en Michel Becker (AVA) met Udo van Huis volgen met grote interesse het verhaal van Fieke Uitentuis projectleider omgevingsmanager bij de Amstelveenlijn
Fieke vertelde dat het watersysteem gebeuren dat in Amstelveen is toegepast, echt één van de grootste systemen van Nederland van de afgelopen decennia is. Het ging hier om het weghalen van 1500 kub water per uur en de pompen staan dan ongeveer 4 maanden aan in het gesloten cirkelsysteem. Er is door verschillende bodemlagen gegraven zoals veen, zand en klei, maar bij de Sportlaan was de bodem harder dan verwacht. Vermoedelijk is daar nog grond uit de ijstijd. Het schroeven ging goed maar vanwege de harde bodem moesten daar de laatste stukjes van de 23 meter lange palen ingetikt worden en dat gaf natuurlijk wel overlast voor de omgeving.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De dagelijkse stand van zaken van het project staat op het planbord met instructies voor de medewerkers

De tunnelbak is ongeveer 7 meter diep en onder de bodem van de tunnelbak is een waterkelder aangelegd, die zit ongeveer op 14 meter. Deze waterkelder vangt het water op dat uit de ondergrondse tunnel komt, zodat die niet onder water kan lopen en er geen kans op overstroming is. Waternet eist dat je een ‘maatgevende bui’ moet kunnen opvangen, die 1x in de 100 jaar kan voorkomen, maar bv ook 2x achter elkaar en dan heel lang niet. Die bui moet je kunnen opvangen in de waterkelder. Het is eigenlijk een tijdelijke waterkelder, want als de bui over is, dan worden de pompen in de waterkelder aangezet om in de omliggende regio het water weer te lozen. Dit is ook allemaal berekend door de geo-micrologen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Na de uitgebreide voorinformatie mogen de bezoekers naar de loopbrug, over de weg richting de tunnelbak


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Veel werktuigen voor de bouw liggen verspreid naast de tunnel. In de achtergrond is het gebouw van het Ibis Budget Hotel te zien in Uilenstede aan de Professor J.H. Bavincklaan

Na deze uitgebreide informatie liep het gezelschap van de bouwplaats via een loopviaduct van steigers over de Beneluxbaan, via een nieuw aangelegde perrontrap, de tunnelbak in. Aldaar reden de trams, nog niet de nieuwe, af en aan terwijl er ook nog hard werd gewerkt aan en rond het spoor. Het gezelschap mocht alleen in het midden staan om ongelukken te voorkomen. Ook daar vertelde Fieke weer van alles over de bouwactiviteiten.

Zij nam een ieder in gedachte mee naar 1 juli 2019 toen er nog helemaal geen ondergrondse tunnelbak was en de tram nog gewoon bovenlangs liep. Op 1 juli begon de zogenaamde ZESWEEKSE, een gigantische zomeroperatie, waarin vreselijk hard werd gewerkt. Zeker 16 uur per dag en dat gedurende zeven dagen per week! Er was de hittegolf week, waar bij de mensen toch allemaal hun hesje, stevige schoenen en helm moesten dragen en daarom werden er extra rust en drink pauzes ingelast. Ook waren er gedurende een paar dagen enorme regenbuien. Het waren zware weken waarin het volgende bij alle drie de kruispunten Kronenburg, Zonnestein en Sportlaan gebeurde. Per kruispunt twee weken:

• het in twee dagen hele kruispunt afsluiten en slopen;
  
• er werd ongeveer 5000 ton zand per dag afgegraven en afgevoerd met vrachtwagens, een enorme belasting voor de omgeving aangezien er één vrachtwagen per 10 minuten wegreed. (In Kronenburg en Zonnestein is er meer dan 60.000 m³ grond afgevoerd) Dit zand ging naar vier zandopslagbedrijven voor inklinken of andere bouwactiviteiten;
  
• er was nu een lege bak waar een vloer in werd gelegd;
  
• alle palen waren zichtbaar;
  
• er kwam een werkvloer en er werd 1.600 ton stalen wapening ingevlochten, een waanzinnig werk. Het vlechtwerk was al vooraf gevlochten en stond in de Saskia van Uilenburgstraat op heel veel vrachtwagens klaar om ingehesen te worden;
  
• na het invlechten werd er beton ingestort dat twee dagen kreeg om te drogen. Totaal werd er voor 8.000 m³ aan beton gestort per ongelijkvloerse kruising, dat zijn meer dan 53.000 badkuipen vol en per kruising;
  
• toen werd het spoor ingelegd, het trappenhuis gemaakt en werd de liftschacht met glas en al in één geheel ingehesen;
  
• voor de aanleg van de weg werden de viaductbalken over de tunnel gelegd.

(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Van de hoge loopbrug is het werkterrein richting Kostverlorenhof goed te overzien.
Het is mooi najaarsweer met af en toe een beetje regen

Alles ging in drie fasen en was precies uitgekiend. Het maken van een liftschacht kost zes weken. Om die tijd op de bouwplaats uit te sparen werden de liftschachten pre-fab besteld en volgens het zogenaamde plug and play systeem ingehesen in één nacht. Dat was nog nooit eerder gedaan en werd voor de zesweekse met één schacht uitgeprobeerd. Toen dat goed was gegaan is deze handeling bij vijf andere stations ook uitgevoerd met succes. Dat scheelde dus enorm veel tijd.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

De liftschacht van halte Kronenburg wordt door de bezoekers goed bekeken
Voordat de werkzaamheden begonnen werden eerst heel wat bomen gekapt en nieuwe wegen aangelegd. Als het ondergrondse gebeuren klaar is, waarbij aan weerszijden van het spoor een enkele rijbaan komt en rechts en links van de ovotonde  ook een nieuwe rijbaan ligt, kan weer begonnen worden met de aanleg van bermen met de bijbehorende aanplant van bomen en bloemen, het terugleggen van de sloten en het aanleggen van fietspaden. Het is uitzonderlijk dat de gemeente Amstelveen dit zelf wil doen, maar dit is voor het project begon akkoord bevonden.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Overzichtsfoto van de Amstelveenlijn richting Kostverlorenhof, met de tramlijnen
Na de zesweekse had het doorgaande verkeer op de Beneluxbaan weer de beschikking over twee rijbanen op de tijdelijke Beneluxbaan. Ook kon het autoverkeer bij Kronenburg en Zonnestein de Beneluxbaan weer oversteken via de nieuwe, aangelegde zuidelijke wegdekken. De verkeerslichten gingen weer aan en voetgangers en fietsers kunnen nu weer bij Kronenburg en Zonnestein gebruikmaken van de tijdelijke oversteek bij de Biesbosch. In Buitenveldert zijn ook nagenoeg alle wegafzettingen weer weg.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Het trappenhuis naar de lift van de halte Kronenburg is bijna klaar

De komende tijd worden op de nieuwe haltes de restpunten afgemaakt. Verder wordt er zeker nog tot en met het eerste kwartaal 2020 doorgewerkt aan het afbouwen van de kruispunten Kronenburg, Zonnestein en Sportlaan, aan de haltes en het spoor ten zuiden van de A9 en het bouwen van het nieuwe opstelterrein en personeelsonderkomen van GVB. De overige kwartalen van 2020 zijn gereserveerd voor uitloop van werkzaamheden, het testen van de vernieuwde tramlijn met het nieuwe materieel en beproeven van de nieuwe dienstregeling. Vooralsnog wordt er van uitgegaan dat de nieuwe Amstelveenlijn eind 2020 in gebruik wordt genomen. Het was een prachtige ervaring om te zien en te vernemen wat er allemaal sinds het laatste bezoek van Amstelveenweb aan de Beneluxbaan was gerealiseerd.


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Van de halte Kronenburg zijn de tramrails richting Amsterdam goed zichtbaar met de twee ESSO pompstations langs de Beneluxbaan. Zo eindigde wat ons betreft deze zeer indrukwekkende rondleiding


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Het verhaal van de Amstelveenlijn wordt in de tunnel vervolgd. Tussendoor rijden de trams van GVB
gewoon door, zoals hier tram 5


(Foto Amstelveenweb.com - 2019)

Tram 6 nadert de halte Kronenburg richting Amsterdam


De meeste informatie die door de projectmanagers werd gegeven, is te lezen in de tekst tussen de foto's

De raadsleden van de Gemeente Amstelveen hadden om dit bezoek gevraagd en de redactie van Amstelveenweb.com vroeg hen hoe ze het bezoek hadden ervaren.

Mevrouw Casadei (SP) zei dat ze erg onder de indruk was. Niet alleen van de goede organisatie en de wijze waarop rekening wordt gehouden met de omwonenden, maar ook over de professionaliteit van het team dat aan de Amstelveenlijn werkt. Casadei merkte wel op dat het uiteraard afwachten is hoe de verbinding met Station Zuid straks gaat uitpakken. Ze zei: ‘Zoals je weet vinden wij het jammer dat er haltes zijn geschrapt, maar daar hebben de uitvoerders die het spoor en de drie verdiepte perrons realiseren niets mee te maken. Zij moeten ervoor zorgen dat de Amstelveenlijn goed en veilig wordt aangelegd. Het ziet ernaar uit dat de beoogde datum van in gebruik name van de Amstelveenlijn ook inderdaad gehaald gaat worden (december 2020). En dat is niet vanzelfsprekend, want vandaag was in het nieuws dat de Hoekse lijn tussen Rotterdam en Maassluis jaren te laat wordt opgeleverd.’ 
De heer Becker gaf als reactie: ‘AVA was samen met een aantal andere partijen op uitnodiging aanwezig bij de presentatie van de Voortgang en Realisatiefase Ombouw Amstelveenlijn. Het was een zeer informatieve bijeenkomst en rondleiding waarbij wij een inkijk kregen in het proces en de uitvoering van deze monsterklus, want dat is het! Een diepe buiging voor alle betrokkenen, buurtbewoners en uitvoerders alsmede het Waterschap en de gemeente Amstelveen.’
De heer Feenstra (VVD): 'Vrijdag kregen wij een informatieve rondleiding over de Amstelveenlijn bij Kronenburg. Lijn 5 en 6 rijden daar nu door een verdiepte bak onder het maaiveld. Prachtig om te zien hoe hard hier is gewerkt, 7 dagen per week, 16 uur per dag. Natuurlijk gaf dat overlast voor de omwonenden, maar door de goede communicatie was er veel begrip en waardering. Opmerkelijk was dat er relatief weinig klachten waren en heel veel complimenten. Zo kan het ook. Kortom een ongelooflijk mooi project, waar Amstelveen trots op mag zijn.'
De heer Kootker (BBA): 'Voor mijzelf zat er wel 1 belangrijk punt in en wel het  volgende (maar dat is mijn conclusie en mening) en naar aanleiding van de  opmerking van de projectleider dat de Zuidasdok nog op zich laat wachten:

• De Amstelveenlijn is (mede) opgezet om de vervoersefficiency te verhogen.
  
• Naast de vele voordelen ( zoals de ongelijkvloers kruisingen en dito doorstroming verkeer), is de aansluiting op het vervoersnet bij Station Zuid een belangrijk punt.
  
• Nu er (aanzienlijke?) vertraging dreigt bij de eerdere ontwikkeling van de Zuidasdok zal dat consequenties hebben voor de reizigers die van en naar Station Zuid reizen en daar hun overstap moeten gaan maken.
  
• Meer afstanden overbruggen, meer tijd kwijt.
  

'Het lijkt mij een averechts effect van hetgeen wij oorspronkelijk hebben beoogd in Amstelveen. Vraag voor ons, Burgerbelangen Amstelveen is dus nu hoe wij vanuit Amstelveen invloed uit kunnen oefenen op de besluitvorming en voortgang van het Zuidasdok project. We hebben niets aan jarenlange vertraging en geen oplossingen.'

Vernieuwing Amstelveenlijn
De vernieuwing vindt plaats in opdracht van Vervoerregio Amsterdam. Metro en Tram van de gemeente Amsterdam begeleidt de uitvoering. Hoofdaannemer is VITAL, een samenwerkingsverband van de VolkerWessels-ondernemingen Van Hattum en Blankevoort, VolkerRail en KWS. Het budget waarvoor de vernieuwing gerealiseerd moet worden is 300 miljoen euro. Daarvan betalen de Vervoerregio Amsterdam en de gemeenten Amstelveen en Amsterdam 225 miljoen euro. Van die 225 miljoen betaalt de Vervoerregio 95% en de gemeenten 5%. De resterende 75 miljoen euro wordt betaald door het ministerie van Infrastructuur en Milieu.
Meer informatie is te vinden op Amstelveenlijn en GVB door en door Amsterdam