Bij 10 % van de 60-65 jarigen is de werkloosheid relatief hoog

Het sentiment over de arbeidsmarkt maakt een pas op de plaats. Consumenten zien het aantal werklozen weer licht toenemen. Vooral onder 60-65 jarigen is de werkloosheid relatief hoog. Inmiddels is 10% van deze groep werkloos. Consumenten verwachten, dat ouderen nadeel zullen ondervinden als gevolg van het gewijzigde ontslagrecht. Dit blijkt uit de ING Vraag van Vandaag van afgelopen week (32-2015) onder gemiddeld 49.100 respondenten per dag.

De economie herstelt, maar het herstel op de arbeidsmarkt is niet uitbundig. Het sentiment van consumenten over de arbeidsmarkt maakt na een lange periode van verbetering nu duidelijk een pas op de plaats. Per saldo zien consumenten de werkloosheid om hen heen nu drie maanden op rij licht toenemen. De daadwerkelijke werkloosheid daalde in de eerste helft van dit jaar licht, maar ligt nog altijd op een hoog niveau. Vrijdag aanstaande maakt het CBS bekend, hoe hoog de werkloosheid in juli was.

Ouderen hebben momenteel te kampen met hoge werkloosheid. De werkloosheid onder 60-65 jarigen is de afgelopen jaren sterk opgelopen. Tot 2013 ging hun werkloosheidsontwikkeling gelijk op met die van andere leeftijdsgroepen (of lag daar zelfs iets onder), maar deze is inmiddels gestegen naar bijna 10%. Dat is ruim 2% boven het gemiddelde van andere groepen. Nooit eerder was de werkloosheid in deze groep zo hoog.

(Bron CBS - 2015)

Werklozen en personen met WW, of bijstand naar duur en leeftijd 2014-2015

De relatief hoge werkloosheid onder ouderen hangt samen met de hogere pensioenleeftijd: werkenden blijven langer doorwerken, werklozen blijven langer zoeken. Het totaal aantal 60-65 jarigen daalde licht tussen 2009 en 2015, maar het aantal dat actief is op de arbeidsmarkt is in dezelfde periode met zo’n 180.000 gegroeid. Dat is een toename van bijna 50%. Een groot deel van deze zestigers slaagt erin werk te behouden, of te vinden, maar het aantal werklozen loopt eveneens op. Op dit moment zijn meer dan 50 duizend 60-65 jarigen tevergeefs op zoek naar werk. De economie herstelt, maar in de meeste sectoren is de arbeidsmarkt nog altijd ruim. Ouderen ondervinden dus veel concurrentie van anderen bij het vinden van een baan, terwijl werkgevers het voor het uitkiezen hebben. Zij zijn op zoek zijn naar goed personeel tegen de beste prijs (een zo laag mogelijk loon). Hierbij delven werkloze ouderen vaak het onderspit, waardoor zij langer langs de kant blijven staan.

Vorige maand is het gewijzigde ontslagrecht ingevoerd. Dit betekent voor ouderen een nieuwe tegenvaller, zo vrezen respondenten op de Vraag van Vandaag. Meer dan de helft (51%) van hen denkt, dat het nieuwe ontslagrecht juist voor ouderen negatief zal uitpakken. De regering wil met de hervorming van het ontslagrecht meer dynamiek op de arbeidsmarkt creëren en het verschil tussen ‘insiders’ (met vaste baan en hoge ontslagbescherming) en ‘outsiders’ (werklozen en flexwerkers) verkleinen. Maar respondenten verwachten niet, dat flexwerkers en werklozen de vruchten zullen plukken van de nieuwe wet. Verreweg de grootste groep (44%) verwacht, dat niemand erbij gebaat is.

Het ING Economisch Bureau verwacht, dat het gewijzigde ontslagrecht er op termijn voor zal zorgen, dat de arbeidsmarkt dynamischer wordt. Hierdoor zullen ouderen naar verwachting inderdaad vaker werkloos raken. Ze zullen echter ook sneller weer werk vinden en vaker van baan veranderen. Het effect op de werkloosheid op de lange termijn is daarmee moeilijk te voorspellen. De ontwikkelingen zullen bovendien zeer geleidelijk gaan. Ten eerste wordt het vaak niet meteen goedkoper om oudere werknemers te ontslaan. Voor oudere werknemers is er namelijk een overgangsregeling tot 2020. Daarbij zijn lopende cao’s nog geldig en kan ook bij nieuwe cao’s worden afgeweken van de ‘minimale’ transitievergoeding. Verder is het nog maar de vraag, of het voor werkgevers direct makkelijker wordt om werknemers te ontslaan. Zo moet de ontslaggrond passen binnen de nu uitputtende lijst van ontslaggronden, is er mogelijkheid tot hoger beroep en cassatie en bestaat er nu een bepaling voor ‘ernstig verwijtbaar’ ontslag. Bedrijven moeten dus nog meer dan voorheen hun papierwerk op orde hebben en werknemers zullen niet aarzelen te procederen voor een hogere vergoeding.

Gewijzigde ontslagrecht?

Vanaf 1 juli 2015 is het ontslagrecht veranderd. Het ontslagrecht is dan eenvoudiger, sneller en minder kostbaar voor werkgevers. De regels zijn eerlijker en meer gericht op het vinden van een nieuwe baan. Lees meer over het Ontslagrecht per 1 juli 2015 op de website van de Rijksoverheid. Lees ook: Publicatie Staatscourant nr. 12685 (11 mei 2015 pdf 29 pagina’s).