De 5G frequenties zijn geveild in Nederland

Staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) heeft op 21 juli 2020 in een Kamerbrief bekend gemaakt dat drie bedrijven frequentieruimte hebben verworven bij de zogenoemde Nederlandse Multibandveiling. De telecomaanbieders KPN, T-Mobile en VodafoneZiggo kunnen daarmee snelle mobiele communicatie zoals 5G aanbieden aan consumenten en bedrijven. Via de veiling, die op 29 juni 2020 was gestart, heeft de Rijksoverheid zowel bestaande als nieuwe frequenties beschikbaar gesteld om aan de nog altijd groeiende datavraag te voldoen.

De drie telecomaanbieders moeten voldoen aan diverse verplichtingen die met de vergunningen aan hen zijn gesteld. Zoals aan de dekkingseis, waarbij zij op 98% van de oppervlakte van elke Nederlandse gemeente mobiele dekking moeten realiseren, én normen voor de minimale snelheid die daarbij moet worden aangeboden aan consumenten en bedrijven. Door deze eisen komt de Nederlandse mobiele internetsnelheid die mensen kunnen ervaren op gemiddeld meer dan 100 Megabit per seconde te liggen. De vandaag geëindigde veiling heeft in totaal 1,23 miljard euro opgebracht.

(Foto Martijn Beekman/Ministerie EZ - 2018)

Mona Keijzer (CDA) staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat

Staatssecretaris Mona Keijzer (EZK): 'Mobiele communicatie is een belangrijke basis voor toekomstige digitale innovaties op het gebied van zorg, landbouw, onderwijs, maakindustrie en mobiliteit. Nederland is daarin leidend en wil dat blijven door in de toegenomen behoefte van bedrijven, organisaties en consumenten aan snelle, betrouwbare en veilige mobiele communicatie te voorzien. Met de uitkomst van deze veiling borgen we bovendien dat er tot 2040 voldoende concurrentie blijft op de telecommarkt. Dat leidt tot kwaliteit, innovatie en redelijke prijzen voor consumenten en bedrijven.'

De zogenoemde 700, 1.400 en 2.100 Megahertz (MHz) frequentiebanden zijn volgens een meerrondenveiling verdeeld. Er waren op deze drie banden in totaal 26 vergunningen met een looptijd van 20 jaar via de veiling verkrijgbaar. Drie deelnemers waren tot de veiling toegelaten. Bij de veiling waren maatregelen genomen om te zorgen dat deelnemende marktpartijen over maximaal 40 % van het totaal aan beschikbare frequenties kunnen beschikken. Daarbij zijn dus ook de huidige vergunningen van de aanbieders meegeteld. Zo blijft er voldoende concurrentie op de telecommarkt. Begin 2022 is er een volgende veiling van frequenties voor snelle mobiele communicatie. Dan wordt de 3,5 Gigahertz band geveild.

De veiling is namens het ministerie uitgevoerd door Agentschap Telecom. Angeline van Dijk, directeur-hoofdinspecteur: 'We kunnen terugkijken op een goed verlopen veiling. De situatie rondom corona heeft hieraan gelukkig niet in de weg gestaan. Ik feliciteer partijen met de door hen verworven frequenties en wens hen succes met de integratie hiervan in hun netwerken.' De Rijksoverheid houdt voldoende en nadrukkelijk een vinger aan de pols bij het onderzoeken van de gezondheidsaspecten van mobiele communicatietechnologieën. Dat was eind mei 2020 de uitspraak van de Haagse voorzieningenrechter in een kort geding over de gezondheidsfacetten van (toekomstige) technieken zoals 5G, waarin alle vorderingen van de eisers zijn afgewezen.

Volgens de rechter is het Nederlandse telecombeleid gebaseerd op deugdelijke, onafhankelijke én actuele onderzoeken van gezondheidsorganisaties als RIVM, Gezondheidsraad en WHO. Andere visies zijn bovendien geanalyseerd: er is geen enkele aanleiding voor de Rijksoverheid om deze te volgen, stelt de rechter. De rechtbank concludeert bovendien dat de gehanteerde strenge blootstellingslimieten en het toezicht daarop in orde zijn en dat de Staat het zogenoemde voorzorgsbeginsel naleeft.

De geldende internationale blootstellingslimieten aan elektromagnetische velden (EMV) zijn in maart 2020 nog bevestigd en gepreciseerd op basis van de actuele stand van de wetenschap. De limieten bevatten een zeer ruime veiligheidsmarge. De werkelijk gemeten blootstelling in Nederland door toezichthouder Agentschap Telecom (AT) zit daar over het algemeen een factor 10 onder. De strengste limiet is 28 Volt per meter (V/m). In de meeste gevallen meet het AT tussen 0.5 en 3 V/m. AT zal toezicht blijven houden op de naleving van de limieten.

Veiligheid en integriteit telecomnetwerken. Het kabinet heeft in 2019 maatregelen aangekondigd om telecommunicatienetwerken te beschermen tegen dreigingen als spionage en sabotage. Afgelopen december zijn hierover binnen de EU afspraken gemaakt en is een Nederlandse Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) gepubliceerd over de veiligheid en integriteit van telecommunicatie.

Kritieke onderdelen van telecomnetwerken mogen alleen afkomstig zijn van vertrouwde leveranciers. Via de AMvB kan aan telecomaanbieders worden opgedragen om bepaalde leveranciers uit te sluiten voor de kritieke onderdelen in hun netwerken. Daarnaast heeft de Europese Commissie in januari gemeenschappelijke beveiligingsmaatregelen gepresenteerd die lidstaten kunnen nemen om de veiligheidsrisico’s bij 5G-netwerken te beheersen. De Nederlandse maatregelen zijn in lijn met deze toolbox.

Mobiele netwerken draaien op lokale infrastructuur. Mobiele telecommunicatienetwerken draaien op antenne-installaties en de vaste dataverbindingen daar naartoe. Na deze veiling van frequenties is de verwachting dat het aantal antennes niet veel toeneemt: telecomaanbieders schatten in circa 10% voor de komende jaren. Lokale overheden spelen een belangrijke rol bij de aanleg en het onderhoud van deze infrastructuur. Daarom zorgt het ministerie van EZK voor actuele kennis en informatie bij gemeenten en wordt er in een samenwerkingsverband (gemeenten, koepelorganisatie VNG en het Rijk) overlegd over de toekomst van digitale infrastructuur.



5G? In de telecommunicatie is 5G de technologiestandaard van de vijfde generatie voor mobiele netwerken, die de mobiele telefoonbedrijven in 2019 wereldwijd begonnen uit te rollen, de geplande opvolger van de 4G-netwerken die connectiviteit bieden met de meeste huidige mobiele telefoons. Net als zijn voorgangers zijn 5G-netwerken cellulaire netwerken, waarin het dienstengebied is verdeeld in kleine geografische gebieden die cellen worden genoemd. Alle 5G draadloze apparaten in een cel zijn verbonden met het internet en het telefoonnetwerk door middel van radiogolven via een lokale antenne in de cel.

Het belangrijkste voordeel van de nieuwe netwerken is dat ze een grotere bandbreedte hebben, wat hogere downloadsnelheden oplevert, uiteindelijk tot 10 gigabit per seconde (Gbit/s). Door de grotere bandbreedte wordt verwacht dat de nieuwe netwerken niet alleen mobiele telefoons zullen bedienen zoals bestaande cellulaire netwerken, maar ook zullen worden gebruikt als algemene internet service providers voor laptops en desktopcomputers, die concurreren met bestaande ISP's zoals kabelinternet, en ook mogelijke nieuwe toepassingen in internet of things (IoT) en machine to machine gebieden mogelijk zullen maken. De huidige 4G mobiele telefoons zullen niet in staat zijn om de nieuwe netwerken te gebruiken, waarvoor nieuwe 5G draadloze apparaten nodig zijn.

De hogere snelheid wordt mede bereikt door het gebruik van radiogolven met een hogere frequentie dan de huidige mobiele netwerken. De radiogolven met een hogere frequentie hebben echter een kleiner bereik dan de frequenties die door de vorige gsm-torens werden gebruikt, waardoor kleinere cellen nodig zijn. Om een brede dienstverlening te garanderen, werken 5G-netwerken dus op maximaal drie frequentiebanden, namelijk laag, middelhoog en hoog. Een 5G-netwerk zal bestaan uit netwerken van maximaal drie verschillende soorten cellen, die elk verschillende antennes vereisen, waarbij elk type een andere afweging maakt tussen downloadsnelheid en afstand en dienstgebied. 5G-cellen en draadloze apparaten worden met het netwerk verbonden via de hoogste snelheidsantenne binnen het bereik van hun locatie.