De EU Commissie wil de decarbonisatie versnellen

De Europese Commissie heeft op 2 februari 2022 een aanvullende gedelegeerde taxonomiehandeling klimaat inzake mitigatie van en aanpassing aan de klimaatverandering gepresenteerd, die betrekking heeft op bepaalde gas- en nucleaire activiteiten. Het college van commissarissen heeft een politiek akkoord bereikt over de tekst, die formeel zal worden aangenomen zodra de vertalingen in alle EU-talen beschikbaar zijn.

Om in 2050 klimaatneutraal te worden, heeft de EU veel particuliere investeringen nodig. De EU-taxonomie beoogt particuliere investeringen te sturen naar activiteiten die nodig zijn om klimaatneutraliteit te bereiken. De taxonomie bepaalt niet of een bepaalde technologie al dan niet deel zal uitmaken van de energiemix van de lidstaten. Het doel is de transitie te versnellen door gebruik te maken van alle mogelijke oplossingen om ons te helpen onze klimaatdoelstellingen te halen. Op basis van wetenschappelijk advies en de huidige technologische vooruitgang is de Commissie van mening dat particuliere investeringen in gas- en nucleaire activiteiten een rol kunnen spelen bij de transitie. De geselecteerde gas- en nucleaire activiteiten stroken met de klimaat- en milieudoelstellingen van de EU en zullen ons in staat stellen vaart te zetten achter de verschuiving van meer vervuilende activiteiten – zoals elektriciteitsproductie uit steenkool – naar een klimaatneutrale toekomst, die voornamelijk gebaseerd is op hernieuwbare energiebronnen.

De aanvullende gedelegeerde handeling klimaat van vandaag zal met name:

- extra economische activiteiten uit de energiesector in de EU-taxonomie opnemen. De tekst bevat duidelijke en strikte voorwaarden overeenkomstig artikel 10, lid 2, van de taxonomieverordening, volgens welke bepaalde nucleaire en gasactiviteiten als overgangsactiviteiten kunnen worden toegevoegd aan de activiteiten die al onder de eerste gedelegeerde handeling inzake klimaatmitigatie en -adaptatie vallen, die sinds 1 januari 2022 van toepassing is. Deze strikte voorwaarden zijn: voor zowel gas als kernenergie dat zij bijdragen tot de transitie naar klimaatneutraliteit; voor kernenergie dat zij voldoet aan de nucleaire en milieuveiligheidseisen; en voor gas dat het bijdraagt aan de overgang van steenkool naar hernieuwbare energiebronnen. Voor alle bovengenoemde activiteiten gelden specifiekere voorwaarden die in de vandaag goedgekeurde aanvullende gedelegeerde handeling opgenomen zijn.

- specifieke openbaarmakingsvereisten voor bedrijven invoeren in verband met hun activiteiten in de sectoren gas en kernenergie. Met het oog op de transparantie heeft de Commissie vandaag de gedelegeerde taxonomiehandeling inzake openbaarmaking gewijzigd, zodat beleggers kunnen nagaan welke beleggingskansen gas- of nucleaire activiteiten omvatten en weloverwogen keuzes kunnen maken.

De tekst van de aanvullende gedelegeerde handeling houdt rekening met het overleg met de deskundigengroep van de lidstaten inzake duurzame financiering en het platform voor duurzame financiering. De Commissie heeft ook geluisterd naar feedback van het Europees Parlement over deze kwestie. De Commissie heeft de ontvangen opmerkingen zorgvuldig bestudeerd en heeft er in de vandaag gepresenteerde tekst rekening mee gehouden. Als gevolg van de feedback zijn bijvoorbeeld gerichte aanpassingen aangebracht in de technische screeningcriteria en zijn openbaarmakings- en verificatievereisten ingevoerd om de duidelijkheid en bruikbaarheid van die criteria te vergroten.

(Foto Etienne Ansotte / © EU - 2015)

Valdis Dombrovskis (1971) is een Letse politicus die sinds december 2019 deel uitmaakt van de Von der Leyen-commissie als uitvoerend vicevoorzitter voor een Economie die werkt voor het volk

Verklaringen van leden van de Commissie: Valdis Dombrovskis, uitvoerend vicevoorzitter voor een economie die werkt voor de mensen: 'Onze missie en verplichting is klimaatneutraliteit. Wij moeten nu actie ondernemen om onze doelstellingen voor 2030 en 2050 te halen. De vandaag goedgekeurde gedelegeerde handeling heeft als doel de EU-economie te begeleiden bij de energietransitie, een rechtvaardige transitie, als brug naar een groen energiesysteem op basis van hernieuwbare energiebronnen. Zij zal de particuliere investeringen die we nodig hebben versnellen, met name in dit decennium. Met de nieuwe regels van vandaag versterken we ook de transparantie en de openbaarmaking van informatie, zodat beleggers met kennis van zaken beslissingen kunnen nemen en groenwassen wordt voorkomen.'

Mairead McGuinness, commissaris voor Financiële Diensten, Financiële Stabiliteit en Kapitaalmarktenunie: 'De EU heeft zich ertoe verbonden om uiterlijk in 2050 klimaatneutraliteit te bereiken, en wij moeten alle ons ter beschikking staande instrumenten gebruiken om dat te halen. Het opvoeren van de particuliere investeringen in de transitie is van cruciaal belang om onze klimaatdoelstellingen te verwezenlijken. Vandaag stellen we strenge voorwaarden vast om te helpen financiële middelen te mobiliseren ter ondersteuning van deze transitie weg van schadelijkere energiebronnen zoals steenkool. Ook vergroten we de markttransparantie, zodat beleggers bij hun beleggingsbeslissingen gas- en nucleaire activiteiten gemakkelijk kunnen herkennen.'


(Foto Claudio Centonze/EU - 2020)

Mairead McGuinness (1959), is een Iers politica namens Fine Gael de grootste politieke partij van Ierland. Europees commissaris voor Financiële Diensten, Financi?le Stabiliteit en Kapitaalmarktenunie

Volgende stappen. Zodra de aanvullende gedelegeerde handeling in alle officiële talen van de EU is vertaald, zal zij formeel ter toetsing aan de medewetgevers worden toegezonden. Wat betreft de andere gedelegeerde handelingen in het kader van de taxonomieverordening hebben het Europees Parlement en de Raad (die de bevoegdheid tot vaststelling van gedelegeerde handelingen in het kader van de taxonomieverordening aan de Commissie hebben gedelegeerd) vier maanden de tijd om het document te toetsen en, indien zij dat nodig achten, bezwaar te maken.

Beide instellingen kunnen om twee maanden extra voor de toetsing verzoeken. De Raad heeft het recht om bezwaar te maken als er een versterkte gekwalificeerde meerderheid is. Dat betekent dat ten minste 72 % van de lidstaten (oftewel ten minste 20 lidstaten) met ten minste 65 % van de EU-bevolking nodig is om bezwaar te maken tegen de gedelegeerde handeling. Het Europees Parlement kan bezwaar maken als de meerderheid van zijn leden (d.w.z. ten minste 353 EP-leden) in de plenaire vergadering tegen stemt. Zodra de toetsingsperiode voorbij is en als geen van de medewetgevers bezwaar heeft gemaakt, treedt de aanvullende gedelegeerde handeling in werking en is deze van toepassing vanaf 1 januari 2023.

Achtergrond. De Europese Green Deal is de groeistrategie van Europa die erop gericht is het welzijn en de gezondheid van de burgers te verbeteren, Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken en het natuurlijk kapitaal en de biodiversiteit van de EU te beschermen en te verbeteren.

Het doel van de EU-taxonomie is de geldstroom naar duurzame activiteiten in de hele Europese te helpen verbeteren. Om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken, is het van cruciaal belang om beleggers in staat te stellen hun beleggingen te heroriënteren naar duurzamere technologieën en bedrijven. De taxonomie is een wetenschappelijk onderbouwd transparantie-instrument voor bedrijven en beleggers. Het zorgt voor een gemeenschappelijke taal die beleggers kunnen gebruiken wanneer zij beleggen in projecten en ondernemingen met een aanzienlijke positieve impact op klimaat en milieu. Er worden ook openbaarmakingsverplichtingen ingevoerd voor ondernemingen en financiële markt deelnemers.

Hoewel de EU gemeenschappelijke klimaat- en milieudoelstellingen heeft, is de nationale energiemix een prerogatief van de lidstaten die van lidstaat tot lidstaat verschilt, waarbij sommige lidstaten nog steeds sterk afhankelijk zijn van steenkool, met een hoge koolstofuitstoot. De taxonomie helpt particuliere beleggers te mobiliseren voor de klimaatdoelstellingen en bestrijkt energieactiviteiten die de verschillende nationale situaties en uitgangsposities weerspiegelen.

Een koolstofarme economie (LCE- Low-Carbon Economy) of gedecarboniseerde economie is een economie die gebaseerd is op energiebronnen die een lage uitstoot van broeikasgassen (BKG) veroorzaken. Broeikasgasemissies als gevolg van antropogene (menselijke) activiteit zijn de belangrijkste oorzaak van waargenomen klimaatverandering sinds het midden van de 20ste eeuw. Voortdurende uitstoot van broeikasgassen kan over de hele wereld langdurige veranderingen veroorzaken, waardoor de kans op ernstige, doordringende en onomkeerbare gevolgen voor mensen en ecosystemen toeneemt.