De Europese Commissie wil de digitale euro als wettig betaalmiddel

De Europese Commissie heeft op 28 juni 2023 een voorstel gepresenteerd voor de mogelijke uitgifte van een digitale euro. De Europese Commissie stelt voor dat de digitale euro de status van wettig betaalmiddel krijgt, niet programmeerbaar wordt en dat de privacy van burgers in de EU op dezelfde wijze wordt bewaakt als bij huidige betalingen via de bank. Mensen mogen zelf beslissen of ze wel of niet digitale euro’s willen hebben en gebruiken om betalingen mee te doen. Contant geld blijft daarnaast gewoon beschikbaar.

Toegang tot publiek geld. De digitale euro is een digitale vorm van ons contante geld. De digitale euro wordt overwogen omdat daarmee de toegang tot publiek geld gewaarborgd kan worden. De bekendste vormen van geld zijn contant geld en geld op een bankrekening. Contant geld is publiek geld en wordt uitgegeven door de Europese Centrale Bank (ECB). Geld op een bankrekening (giraal geld) wordt uitgegeven door de commerciële banken zelf. Nederlanders betalen steeds vaker online en gebruiken daardoor steeds minder contant geld. Het kabinet vindt dat er altijd publiek geld beschikbaar moet zijn. Daarom wordt voorgesteld om ook een digitale variant van contant geld te introduceren, voor de mensen die graag digitaal betalen. Die digitale variant wordt dus, net als contant geld,  uitgegeven door de ECB.

Rekening bij huidige banken en betaaldienstverleners. Volgens het voorstel van de Europese Commissie kan iedereen een rekening voor digitale euro’s openen bij een bank of een betaaldienstverlener. Het gebruik van de digitale euro is niet verplicht. Gebruikers kunnen straks, in het geval dat er een politiek akkoord ligt, met de digitale euro betalen via de app van je bank of andere aanbieder van betaaldiensten. Daarnaast worden andere betaalmethodes onderzocht voor mensen die niet via een mobiel apparaat of een app willen bankieren en betalen. De digitale euro krijgt de status van een ‘wettig betaalmiddel’, wat betekent dat je er in beginsel overal mee kunt betalen. Er komt waarschijnlijk een maximum aan het bedrag dat iemand aan digitale euro’s op een rekening mag zetten. Een digitale euro is namelijk vooral bedoeld om mee te betalen en niet als beleggingsproduct. Daarom ontvangen toekomstige gebruikers ook geen rente over het saldo op een digitale euro rekening.

Privacy en veiligheid. De digitale euro wordt niet programmeerbaar. Dat betekent dat de overheid of ECB niet kan bepalen (ook niet vastleggen in het ontwerp van de digitale euro) voor welke aankopen de digitale euro wel en niet mag worden gebruikt. Gegevens over betalingen zijn ook niet te herleiden tot individuele gebruikers. De ECB krijgt alleen de hoognodige versleutelde informatie om de betaling te kunnen afwikkelen. De digitale euro biedt overheden dus geen nieuwe mogelijkheden ten opzichte van wat ze nu al mogen. Overheden volgen nu geen persoonlijke transacties en zullen dat ook in de toekomst niet doen.

Offline betalen. Het voorstel van de Europese Commissie stelt dat er vanaf het begin al offline betalingen met een digitale euro mogelijk moeten worden gemaakt. De ECB onderzoekt of dit bijvoorbeeld technisch mogelijk kan worden gemaakt door telefoons dicht bij elkaar te houden. Er is dan geen internetverbinding nodig om een transactie in digitale euro’s tussen de bezitters van die telefoons mogelijk te maken. Er zou dan wel een PIN-code moeten worden ingevoerd. Als het daadwerkelijk mogelijk wordt om offline te betalen met de digitale euro, dan biedt dat meer privacy dan de huidige betalingen via commerciële banken. Niemand krijgt in dat geval persoonlijke gegevens en transactiegegevens te zien. Meer informatie over de digitale euro en de voorstellen van de Europese Commissie: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/financien-europese-unie/digitale-euro