De deconstitutionalisering van de benoeming van de burgemeester

De Eerste Kamer nam op 28 april 2015 een initiatiefwet aan voor de deconstitutionalisering van de benoeming van de burgemeester. Het voorstel haalt de aanstellingswijze van de burgemeester uit de Grondwet, daardoor wordt het mogelijk dit bij formele wet nader te regelen. Met de stemming is de eerste lezing van deze Grondwetswijziging afgerond. Voor een Grondwetswijziging is (in tweede lezing) in beide Kamers een twee-derde meerderheid nodig. Dit voorstel kan pas behandeld worden na nieuwe Tweede Kamerverkiezingen - meldt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Lokale democratie

Er bleek tijdens de behandeling van het voorstel brede overeenstemming, dat de aanstellingswijze van de burgemeester niet losstaat van de werking van het gehele lokale democratische systeem. De VNG deelt deze conclusie: als één element wijzigt, heeft dat onherroepelijk effect op andere onderdelen en daarmee op de lokale democratie als geheel.

De VNG is voorstander om vanuit een consistent model (waarin het geheel van de lokale democratie in beeld is) te kijken naar een eventuele wijziging in de aanstellingswijze van de burgemeester. We steunen daarom de oproep van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters(NGB) om een brede discussie te voeren over de vraag, of en hoe het lokale bestuursstelsel en de baanstellingswijze van de burgemeester verandering behoeft.

(Foto Amstelveenweb.com - 2006)

Om een blijvende herinnering te hebben aan het feit van het bereiken van de 50.000ste inwoner van Amstelveen, besloot de gemeenteraad in 1962 over te gaan tot het laten vervaardigen van een nieuw ambtsketen voor de burgemeester

Rol burgemeester

We pleiten voor een discussie, waarbij de relatief onafhankelijke positie en stabiliserende rol van de burgemeester binnen het huidige bestel wordt gewogen. Dit mede aan de hand van recente ontwikkelingen zoals ondermijning, radicalisering en decentralisaties: ontwikkelingen die zorgen voor een substantiële verzwaring van het burgemeestersambt. Alle  betrokkenen uit het lokaal bestuur dienen aan deze discussie deel te kunnen nemen. De VNG en het NGB moeten hierin een duidelijke rol spelen, samen met de andere beroepsverenigingen.

Minister Plasterk (BZK) neemt nu de procedurele regie in het debat over nieuwe aanstellingswijzen van de burgemeester. Hij informeert beide Kamers hierover per brief. Zie ook: Aanstelling burgemeester wijzigen? Kijk dan naar hele lokaal bestuur! (VNG-bericht, 17 april 2015)


(Bron Rijksoverheid - 2015

Ronald Plasterk, (PvdA) Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Grondwetsherziening, procedure

De Grondwet kan alleen gewijzigd worden als eerst een wet is aangenomen die regelt, dat wijziging van de Grondwet overwogen wordt. Die overwegingswet moet in de Tweede en Eerste Kamer minstens met de helft plus één van de uitgebrachte stemmen zijn aangenomen.

Daarna is (in tweede lezing) voor de Grondwetswijziging in beide Kamers een tweederde meerderheid nodig. Dit voorstel kan pas behandeld worden na nieuwe Tweede Kamerverkiezingen. Sinds 1995 zijn in dit kader geen nieuwe verkiezingen meer nodig voor de Eerste Kamer.