De dialectschriftjes van Willems

De Vlaamse dialectoloog Pieter Willems (1840-1898) wijdde zijn leven aan een grootschalig onderzoek naar de dialecten van het Nederlands. Door de enorme omvang van zijn onderzoek is hij er echter nooit toe gekomen om zijn resultaten zelf te publiceren.

De dialectschriftjes van Pieter Willems tellen samen 35.000 bladzijden en bevatten maar liefst 4 miljoen items uit de dialecten van Vlaanderen, Nederland en Frans-Vlaanderen. Willems' werk is nu geheel gedigitaliseerd.

(Tekening Amstelveenweb.com - 2010)

Zelfs in de gebarentaal zijn er verschillende dialecten. Hier op de tekening de letter 'O'

Precies 125 jaar nadat Willems zijn roemruchte dialectschriftjes begon te verzamelen, maakt de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) in Gent de resultaten van zijn werk eindelijk gratis beschikbaar op de website van  het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie  Corpus Dialectmateriaal Pieter Willems. Kijk ook op de website van Dialect in Genk.

Dialect?

De term dialect (van het Griekse woord dialektos , Διάλεκτος) wordt in twee verschillende manieren door taalkundigen gebruikt. Een gebruik verwijst naar een verscheidenheid van een taal, die kenmerkend is voor een bepaalde groep van sprekers van de taal.

De term wordt meestal toegepast op het regionale toespraak-patronen, maar een dialect kan ook worden bepaald door andere factoren, zoals sociale klasse. Een dialect, dat wordt geassocieerd met een bepaalde sociale klasse kan worden gekwalificeerd als een sociolect, een regionaal dialect kan worden gekwalificeerd als een regiolect, of topolect.

De andere heeft betrekking op het gebruik van een taal sociaal ondergeschikt zijn aan een regionale of nationale taalnorm, vaak historisch verwant met de norm.

Op de website van Mijn Woordenboek staan vele Nederlandse en Vlaamse dialecten van Aalsmeer tot Zwolle.