De euro viert zijn 20ste verjaardag

Precies 20 jaar geleden, op 1 januari 1999, lanceerden 11 EU-landen een gemeenschappelijke munt, de euro, en introduceerden zij een gemeenschappelijk monetair beleid onder de Europese Centrale Bank. Het historische moment was een mijlpaal op een reis die werd gedreven door het streven naar stabiliteit en welvaart in Europa. Vandaag de dag is de euro, nog jong, al de munteenheid van 340 miljoen Europeanen in 19 lidstaten. De euro heeft tastbare voordelen opgeleverd voor Europese huishoudens, bedrijven en regeringen: stabiele prijzen, lagere transactiekosten, beschermde besparingen, transparantere en meer concurrerende markten en meer handel.

Zo'n 60 landen over de hele wereld koppelen hun valuta's op de een of andere manier aan de euro, en we kunnen en doen meer om de euro ten volle zijn rol op het internationale toneel te laten spelen. Van andere EU-lidstaten wordt verwacht dat zij tot de eurozone toetreden zodra aan de criteria is voldaan. Ter gelegenheid van deze verjaardag hebben de vijf voorzitters van de EU-instellingen en -organen die het meest direct verantwoordelijk zijn voor de euro, de Europese Commissie, het Europees Parlement, de Europese Raad, de Europese Centrale Bank en de Eurogroep, opmerkingen gemaakt over de 20 jaar van de eenheidsmunt en over de toekomst ervan. Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, zei hierover: 'Als een van de enige ondertekenaars van het Verdrag van Maastricht, dat vandaag de dag nog steeds politiek actief is, herinner ik mij de moeizame en gedenkwaardige onderhandelingen over de start van de Economische en Monetaire Unie. Ik herinner me vooral de diepe overtuiging dat wij een nieuw hoofdstuk in onze gezamenlijke geschiedenis hebben geopend. Een hoofdstuk dat de rol van Europa in de wereld en de toekomst van al zijn burgers zou bepalen. Twintig jaar later ben ik ervan overtuigd dat dit de belangrijkste handtekening was die ik ooit heb gezet. De euro is een symbool geworden van eenheid, soevereiniteit en stabiliteit. De euro heeft onze burgers welvaart en bescherming gebracht en we moeten ervoor zorgen dat dit zo blijft. Daarom werken wij hard om onze Economische en Monetaire Unie te voltooien en de internationale rol van de euro verder te versterken.'

(Bron EU Parlament - 2018)

Jean-Claude Juncker (1954) is een Luxemburgs politicus van de Christelijke Sociale Partij (CSV/PCS) en sinds 1 november 2014 voorzitter van de Europese Commissie. Van 1989 tot juli 2009 was hij minister van Financi?n en van 1995 tot december 2013 premier van Luxemburg en van 2005 tot 2013 voorzitter van de Eurogroep

Antonio Tajani, voorzitter van het Europees Parlement, zei: 'De euro is vandaag de dag populairder dan ooit: drie van de vier burgers zijn van mening dat de euro goed is voor onze economie. Om ervoor te zorgen dat de Europeanen ten volle kunnen profiteren van de banen, de groei en de solidariteit die de eenheidsmunt moet brengen, moeten wij onze Economische en Monetaire Unie voltooien door middel van een echte financiële, fiscale en politieke Unie. Dit zal Europa ook in staat stellen zijn burgers beter te beschermen tegen mogelijke toekomstige crises.'

Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, zei hierover: 'De invoering van de euro 20 jaar geleden - naast de bevrijding van Midden- en Oost-Europa en de hereniging van Duitsland - was een cruciaal moment in de Europese geschiedenis. Onze gemeenschappelijke munt is sindsdien uitgegroeid tot een krachtige uitdrukking van de Europese Unie als politieke en economische kracht in de wereld. Ondanks de crises heeft de euro zich veerkrachtig getoond en de acht leden die zich bij de oorspronkelijke elf hebben aangesloten, hebben van de voordelen van de euro geprofiteerd. Naarmate de wereld blijft veranderen, zullen wij onze Economische en Monetaire Unie blijven verbeteren en versterken.'

Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank, zei hierover: 'De euro was een logisch en noodzakelijk gevolg van de interne markt. De euro maakt het gemakkelijker om te reizen, handel te drijven en zaken te doen binnen de eurozone en daarbuiten. Na 20 jaar is er nu een generatie die geen andere binnenlandse valuta kent. In die tijd heeft de ECB haar belangrijkste taak, het handhaven van prijsstabiliteit, vervuld. Maar we dragen ook bij aan het welzijn van de burgers van het eurogebied door veilige, innovatieve bankbiljetten te ontwikkelen, veilige betalingssystemen te bevorderen, toezicht te houden op banken om ervoor te zorgen dat zij veerkrachtig zijn en toezicht te houden op de financiële stabiliteit in het eurogebied.'

Mário Centeno, voorzitter van de Eurogroep, zei hierover: 'De eenheidsmunt is een van de grootste Europese succesverhalen: er kan geen twijfel bestaan over het belang en de impact ervan in de eerste twee decennia van zijn geschiedenis. Maar de toekomst ervan wordt nog steeds geschreven en dat legt een historische verantwoordelijkheid op ons. De euro en de nauwe economische samenwerking die hij met zich meebrengt, hebben zich in de loop der tijd ontwikkeld en hebben de uitdagingen op zijn manier overwonnen. Sinds het begin is er een lange weg afgelegd en in de nasleep van de crisis hebben zich belangrijke veranderingen voorgedaan om ons te helpen de ontberingen achter ons te laten. Maar dit werk is nog niet voltooid, het vereist voortdurende hervormingsinspanningen, zowel in goede als in slechte tijden. Er kan geen twijfel bestaan over onze politieke wil om de Economische en Monetaire Unie te versterken. Wij moeten voorbereid zijn op wat de toekomst te wachten staat - dat zijn wij onze burgers verschuldigd.'

Achtergrond. De lancering van de euro markeerde het hoogtepunt van een lange reis die lang daarvoor was begonnen. De wereldwijde monetaire onrust in de jaren zeventig en tachtig had de afzonderlijke Europese landen aan het licht gebracht en opgeroepen tot Europese oplossingen. Bovendien zou het met de totstandbrenging van een interne markt gemakkelijker zijn om te werken en handel te drijven als de Europeanen een gemeenschappelijke munt zouden gaan gebruiken. Na decennia van vroege discussies over de wijze waarop een Economische en Monetaire Unie tot stand kon worden gebracht, werd in 1988 het Comité-Delors opgericht.

Onder voorzitterschap van de toenmalige voorzitter van de Commissie, Jacques Delors, heeft het Comité zich gebogen over specifieke, geleidelijke stappen in de richting van een dergelijke eenheidsmunt. Het akkoord dat de politieke leiders vervolgens in 1992 in Maastricht ondertekenden, bracht de eenheidsmunt tot leven, voortbouwend op het verslag van het Comité-Delors en de daaropvolgende onderhandelingen. De ondertekening van het Verdrag van Maastricht werd zo een symbolisch moment in de overgang naar de euro. In 1994 is het Europees Monetair Instituut (EMI) in Frankfurt begonnen met de voorbereiding van de Europese Centrale Bank (ECB) om haar verantwoordelijkheid voor het monetaire beleid in de eurozone op zich te nemen. Als gevolg daarvan werd de ECB op 1 juni 1998 operationeel.

Op 1 januari 1999 werd de euro ingevoerd en werd de officiële munteenheid van elf lidstaten, waarbij de Europese Centrale Bank en het Eurosysteem verantwoordelijk werden voor het monetaire beleid. Na drie jaar op de bankafschriften van de burgers te zijn verschenen naast de nationale valuta's, kwamen er in 12 landen eurobankbiljetten en -munten aan, die daarmee deelnamen aan de grootste valutawissel in de geschiedenis. De oorspronkelijke leden waren Oostenrijk, België, Finland, Frankrijk, Duitsland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Spanje en Portugal. Griekenland is in 2001 toegetreden. Sindsdien hebben nog eens zeven lidstaten de euro ingevoerd (Cyprus, Estland, Letland, Litouwen, Letland, Litouwen, Malta, Slowakije en Slovenië).

De op een na meest gebruikte valuta ter wereld. De euro heeft een lange weg afgelegd van de eerste besprekingen eind jaren zestig tot de munteenheid van 340 miljoen Europeanen en wordt wereldwijd door nog eens 175 miljoen mensen gebruikt. Het is de op een na belangrijkste internationale munt, met ongeveer 60 landen in de wereld die deze munt gebruiken of hun eigen munt aan de euro koppelen. Het is een veilige opslagplaats van waarde voor internationale centrale banken, gebruikt voor de uitgifte van schulden wereldwijd en algemeen aanvaard voor internationale betalingen.

Tien jaar nadat de financiële crisis de wereld op zijn grondvesten deed schudden, is de architectuur van de Economische en Monetaire Unie van Europa aanzienlijk versterkt, maar er moet nog meer werk worden verzet. Voortbouwend op de visie in het verslag van de vijf voorzitters van juni 2015 en de reflectiedocumenten over de verdieping van de Economische en Monetaire Unie en de toekomst van de EU-financiën van het voorjaar 2017, heeft de Europese Commissie een routekaart voor de verdieping van de Economische en Monetaire Unie opgesteld. In december kwamen de EU-leiders ook overeen om de internationale rol van de euro als onderdeel van deze reis te versterken.

Een gemeenschappelijke munt ten voordele van alle Europeanen. De publieke steun voor de euro is in de EU constant hoog geweest, met name in de landen die de euro al gebruiken. Een meerderheid van 74% van de respondenten in de eurozone zei dat zij de euro goed vonden voor de EU; dit is hetzelfde als de recordscore van vorig jaar en bevestigt dat de steun van de bevolking voor de euro het hoogst is sinds het begin van de enquêtes in 2002. Een meerderheid van 64% van de respondenten in de eurozone zei ook dat zij de euro goed vonden voor hun eigen land. 36% van de Europeanen beschouwt de euro als een van de belangrijkste symbolen van de Europese Unie, het op één na hoogste symbool achter 'vrijheid'. De euro heeft zichtbare en zeer praktische voordelen opgeleverd voor Europese huishoudens, bedrijven en overheden: stabiele prijzen, lagere transactiekosten, transparantere en meer concurrerende markten en meer handel. Het maakt reizen en wonen in het buitenland gemakkelijker en besparingen worden beschermd.