De verklaring van Porto

De EU-leiders kwamen op 7 en 8 mei 2021 in Porto de op een na grootste stad van Portugal en een van de belangrijkste stedelijke gebieden van het Iberisch schiereiland bijeen om sociale kwesties, de COVID-19-pandemie en internationale betrekkingen te bespreken. De informele Europese Raad volgt op de conferentie op hoog niveau, die het Portugese voorzitterschap op 7 mei houdt.

(Foto Dario Pignatelli/European Union - 2020)

Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad


Uitnodiging van voorzitter Charles Michel aan de leden van de Europese Raad voor de informele bijeenkomst in Porto – 7 en 8 mei 2021

Graag wil ik u uitnodigen voor onze informele bijeenkomst in Porto, waar wij ontvangen worden door premier António Costa. Na de door het Portugese voorzitterschap belegde conferentie op hoog niveau op 7 mei, waar gesproken zal worden over sociale zaken, volgt ons werkdiner, waar we de COVID-19-situatie bespreken en de leidersbijeenkomst EU-India van de volgende dag voorbereiden. Ook andere internationale vraagstukken komen aan bod.

Op 8 mei bespreken we 's ochtends hoe we het best voor een inclusief herstel kunnen zorgen, met onderwijs en vaardigheden als centrale elementen van onze politieke initiatieven. We richten ons daarbij op de manier waarop werkgelegenheid kan worden gecreëerd, de arbeidskwaliteit kan worden verbeterd, en armoede en sociale uitsluiting bestreden. Ook wil ik met u onderzoeken hoe we al die mensen die door de COVID-19-crisis getroffen zijn kunnen helpen, mensen die bijvoorbeeld hun onderwijs, scholing of deelname aan de arbeidsmarkt onderbroken hebben zien worden. De Verklaring van Porto die wij op deze bijeenkomst verwachten aan te nemen, bevat onze visie voor Europa's ambitieuze digitale, groene en rechtvaardige transitie.


(Foto Etienne Ansotte © European Union 2020)

Ursula von der Leyen voorzitter van de Europese Commissie

Vervolgens verwelkomen wij de Indiase premier Narendra Modi, die per videoconferentie zal deelnemen aan de leidersbijeenkomst EU-India van die dag. Versterking van de samenwerking tussen de EU en India is daar de rode draad, en de voorzitter van de Commissie zal ons informeren over de meest recente ontwikkelingen in de handel met India. Onze bijeenkomst vindt plaats tegen de dramatische achtergrond van de COVID-19 pandemie die nu zo hevig toeslaat in India en waar de EU en de lidstaten nu hulp voor verlenen. Voorbij deze urgente prioriteit willen we met India nagaan hoe wij ons strategisch partnerschap kunnen versterken. Ik denk dat wij door de huidige wereldwijde situatie een belangrijk nieuw hoofdstuk in onze betrekkingen kunnen openen, en wij moeten deze kans dan ook met beide handen aangrijpen.

De verklaring van Porto

1. Wij onderstrepen het belang van Europese eenheid en solidariteit in de strijd tegen de COVID-19-pandemie. Deze waarden hebben het antwoord van de Europese burgers op deze crisis bepaald en vormen tevens de kern van ons gemeenschappelijk project en ons onderscheidend sociaal model. Meer dan ooit moet Europa het continent van sociale samenhang en welvaart zijn. Wij bevestigen onze belofte om te werken aan een sociaal Europa.

2. Sinds het begin van de COVID-19-pandemie heeft snel, kritisch en alomvattend optreden op EU- en nationaal niveau miljoenen levens, banen en bedrijven beschermd.

3. Dezelfde geest van eenheid en solidariteit vormde de inspiratie voor ons historisch akkoord in juli 2020 over het meerjarig financieel kader en de specifieke herstelinspanning in het kader van de EU van de volgende generatie. Nu wij de groene en digitale transitie versnellen, zullen deze massale Europese investering en de daarmee gepaard gaande hervormingen de Unie en haar lidstaten stevig op het pad van de hervorming naar een billijk, duurzaam en veerkrachtig herstel zetten. Een collectief, inclusief, tijdig en samenhangend herstel zal het concurrentievermogen, de veerkracht, de sociale dimensie en de rol van Europa op het wereldtoneel versterken.



4. Wij zijn ingenomen met de conferentie op hoog niveau die het Portugese voorzitterschap in het kader van de sociale top van Porto heeft georganiseerd, en nemen nota van het resultaat ervan. De Europese pijler van sociale rechten is een fundamenteel onderdeel van het herstel. De uitvoering ervan zal het streven van de Unie naar een digitale, groene en billijke overgang versterken en bijdragen tot het verwezenlijken van opwaartse sociale en economische convergentie en het aanpakken van de demografische uitdagingen. De sociale dimensie, de sociale dialoog en de actieve betrokkenheid van de sociale partners hebben altijd centraal gestaan in een sociale markteconomie met een groot concurrentievermogen. Ons streven naar eenheid en solidariteit betekent ook dat wij gelijke kansen voor iedereen moeten waarborgen en ervoor moeten zorgen dat niemand achterblijft.

5. Zoals vastgesteld in de strategische agenda van de EU voor 2019-2024, zijn wij vastbesloten de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten op EU- en nationaal niveau verder te verdiepen, met inachtneming van de respectieve bevoegdheden en de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid. Het actieplan dat de Commissie op 4 maart 2021 heeft gepresenteerd, biedt nuttige richtsnoeren voor de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten, onder meer op het gebied van werkgelegenheid, vaardigheden, gezondheid en sociale bescherming.

6. Wij zijn ingenomen met de nieuwe EU-kerndoelen inzake banen, vaardigheden en armoedebestrijding en met het in het actieplan voorgestelde herziene sociale scorebord, dat zal helpen bij het toezicht op de vorderingen bij de uitvoering van de beginselen van de sociale pijler, rekening houdend met de verschillende nationale omstandigheden, en als onderdeel van het kader voor beleidscoördinatie in de context van het Europees semester.

7. Naarmate Europa zich geleidelijk herstelt van de COVID-19-pandemie, zal de prioriteit uitgaan naar het verschuiven van het beschermen naar het scheppen van banen en naar het verbeteren van de kwaliteit van de banen, waarbij kleine en middelgrote ondernemingen (met inbegrip van sociale ondernemingen) een sleutelrol spelen. De uitvoering van de beginselen van de Europese pijler van sociale rechten zal van essentieel belang zijn voor het scheppen van meer en betere banen voor iedereen in het kader van een inclusief herstel. In dit verband moet op het niveau van de EU en de lidstaten het nodige wetgevende en niet-wetgevende werk worden verricht.

8. Wij zullen onderwijs en vaardigheden in het middelpunt van ons politieke optreden plaatsen. De groene en digitale transitie zal enorme kansen bieden voor de Europese burgers, maar ook tal van uitdagingen met zich meebrengen, die meer investeringen in onderwijs, beroepsopleiding, een leven lang leren, bij- en omscholing zullen vergen, teneinde de overgang naar sectoren waar de vraag naar arbeid toeneemt, te stimuleren. Tegelijkertijd zullen de veranderingen in verband met digitalisering, kunstmatige intelligentie, telewerken en de platformeconomie bijzondere aandacht vergen met het oog op de versterking van de rechten van werknemers, de socialezekerheidsstelsels en de gezondheid en veiligheid op het werk.

9. Wij zetten ons in voor het verminderen van ongelijkheden, het verdedigen van billijke lonen, het bestrijden van sociale uitsluiting en het aanpakken van armoede, waarbij wij ons ten doel stellen kinderarmoede te bestrijden en de risico's van uitsluiting voor bijzonder kwetsbare sociale groepen zoals langdurig werklozen, ouderen, personen met een handicap en daklozen aan te pakken.

10. Wij zullen onze inspanningen ter bestrijding van discriminatie opvoeren en ons actief inzetten om de genderkloof inzake werkgelegenheid, lonen en pensioenen te dichten, alsmede om gelijkheid en billijkheid voor elk individu in onze samenleving te bevorderen, overeenkomstig de grondbeginselen van de Europese Unie en beginsel 2 van de Europese pijler van sociale rechten.




11. Wij zullen voorrang geven aan maatregelen ter ondersteuning van jongeren, die zeer negatief getroffen zijn door de crisis van COVID-19, die hun participatie op de arbeidsmarkt en hun onderwijs- en opleidingsplannen grondig heeft verstoord. Jongeren vormen een onmisbare bron van dynamiek, talent en creativiteit voor Europa. Wij moeten ervoor zorgen dat zij de drijvende kracht worden achter het inclusieve groene en digitale herstel om het Europa van de toekomst te helpen opbouwen, onder meer door gebruik te maken van het volledige potentieel van Erasmus + om de mobiliteit in heel Europa voor alle studenten en leerlingen te bevorderen.

12. Wij benadrukken dat het van belang is om, ook op het hoogste niveau, de vorderingen met de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten en de EU-kerndoelen voor 2030 op de voet te volgen.

13. Wij verwelkomen, als een ander succes van de Europese sociale dialoog, dat de Europese sociale partners een gezamenlijk voorstel hebben gedaan voor een alternatieve reeks indicatoren voor het meten van economische, sociale en ecologische vooruitgang, als aanvulling op het bbp als welvaartsmaatstaf voor inclusieve en duurzame groei.