Derde gezamenlijke verklaring tussen de EU en de NAVO

Verklaring van Ursula von der Leyen voorzitter van de Europese Commissie tijdens de gezamenlijke persconferentie met NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg en Charles Michel voorzitter van de Europese Raad op 10 januari 2023 in Brussel na de ondertekening van de gezamenlijke verklaring over samenwerking tussen de EU en de NAVO:

'Beste Jens, beste Charles,

Ik zal nooit de 24 februari van vorig jaar vergeten, toen wij drieën hier stonden op de dag dat Rusland zijn meedogenloze invasie van Oekraïne lanceerde. Het was een zeer sterk signaal van eenheid en vastberadenheid. En met dezelfde eenheid en vastberadenheid zijn we hier vandaag weer voor de gezamenlijke verklaring. De ogen van de wereld waren vorig jaar gericht op het Oostfront van Oekraïne toen Rusland de oorlog begon. Maar ze keken ook naar ons hier in Brussel, onze voorbereiding en onze reacties onder de loep nemend. En die dag zag de wereld hoe sterk verenigd we waren, en dat zijn we nog steeds; samen, ter ondersteuning van het Oekraïense volk maar ook tegen de imperiale oorlog van Rusland. Sindsdien zijn onze eenheid en vastberadenheid alleen maar sterker geworden.

Natuurlijk waren we al zeer hechte partners vóór de meedogenloze oorlog van Rusland, dus we hebben onze crisisreacties getest en gecoördineerd door middel van vele oefeningen die we samen hebben gedaan. We hebben onze samenwerking tegen cyberaanvallen geïntensiveerd, voor een betere militaire mobiliteit, om desinformatie te bestrijden; of door de hybride aanvallen tegen Letland, Polen en Litouwen aan te pakken, georganiseerd door het regime van Loekasjenko. Ik herinner me een gezamenlijke reis naar de regio met jou, Jens. Door de tijd waarin we leven, weten we dat we dit meer dan 20 jaar oude partnerschap moeten versterken en nu verdiepen. Omdat de veiligheid van Europa op de proef wordt gesteld en wordt bedreigd. Dit komt ook tot uiting in de wens van Zweden en Finland om toe te treden tot de NAVO. We kijken er erg naar uit dat Zweden en Finland binnenkort NAVO-lid worden. Het komt ook tot uiting in de afschaffing door Denemarken van de opt-out-clausule met betrekking tot EU-defensie. Dit alles laat zien dat we ons bewust zijn van de uitdaging, maar dat we ertegen kunnen opboksen.

De Russische bedreigingen en uitdagingen zijn de meest directe, maar ze zijn niet de enige. We zien ook hoe China steeds meer probeert de internationale orde in haar voordeel om te vormen. We moeten dus onze eigen veerkracht versterken. Met deze nieuwe gezamenlijke verklaring tillen we ons partnerschap ook naar een hoger niveau. We zullen onze uitstekende samenwerking verdiepen en uitbreiden naar nieuwe gebieden. Ik wil er vier heel kort bekijken. De eerste is dat we ons werk aan de bestrijding van hybride dreigingen, cyberdreigingen en terrorisme verder zullen intensiveren. We hebben al een hechte samenwerking, maar die willen we verbreden en verdiepen.

De tweede is: we zullen de samenwerking op het gebied van opkomende en ontwrichtende technologie en ruimtevaart intensiveren. We doen al veel samen, maar we kunnen nog veel meer. Het derde domein is: we zullen de dreigende implicaties voor de veiligheid van de klimaatcrisis aanpakken. Het klinkt wat ver weg, maar we zijn ons er terdege van bewust dat we met de klimaatcrisis en de extreme weersomstandigheden, zoals droogtes en overstromingen, steeds meer het ontstaan van instabiliteit zien ontstaan met alle gevolgen van armoede, onrust, instabiliteit van hele regio's . Daarom is dit ook voor ons samen een aandachtspunt.


(Foto © Dati Bendo/EU - 2023)

Charles Michel, Jens Stoltenberg en Ursula von der Leyen in Brussel op 10 januari 2023 tijdens de ondertekeningsceremonie van de 3de gezamenlijke verklaring over samenwerking tussen de NAVO en de EU
En het vierde punt: natuurlijk gaan we onze veerkracht versterken. De veerkracht van onze samenlevingen tegen kwaadaardige buitenlandse inmenging om informatie te manipuleren. En, cruciaal, de veerkracht van onze kritieke infrastructuur tegen alle soorten aanvallen. De sabotage van Nord Stream heeft aangetoond dat we meer verantwoordelijkheid moeten nemen voor de beveiliging van onze netwerkinfrastructuur. Ook daar zijn we ons ervan bewust dat de afzonderlijke landen verantwoordelijk zijn voor de beveiliging van deze infrastructuur. En we zullen zeker geen kwetsbaarheden delen. Maar volgens best practices, ervaringen, is dit een gebied waar we nauwer kunnen samenwerken en waar we de samenwerking zullen intensiveren.

De Europese Unie zal alles blijven doen wat in haar vermogen ligt om de dappere bevolking van Oekraïne te steunen. We houden het Kremlin onder druk zolang het nodig is, met een bijtend sanctieregime. We zullen deze sancties uitbreiden tot degenen die de oorlog van Rusland militair steunen, zoals Wit-Rusland of Iran. En we zullen naar voren komen met nieuwe sancties tegen Wit-Rusland, als antwoord op de rol van Wit-Rusland in deze Russische oorlog in Oekraïne. We zullen onze substantiële humanitaire, economische en veiligheidshulp aan Oekraïne voortzetten zolang dat nodig is. En natuurlijk is er het thema van het versterken van de Europese defensiecapaciteiten, zoals uiteengezet in het Strategisch Kompas. Daarvoor weten we allemaal dat we nu de productiecapaciteit van onze defensie-industrie moeten opvoeren. En we moeten de aanvulling van militair materieel coördineren.

Bij al deze onderwerpen kijk ik ernaar uit om samen te werken met premier Ulf Kristersson onder het Zweedse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. En natuurlijk zullen we dit en nog veel meer morgen met jou bespreken, Jens, wanneer je het College bezoekt.'