Ernstig overgewicht neemt toe

In 2023 had 16 % van de bevolking van 20 jaar of ouder obesitas (overgewicht). Dat is drie keer zoveel als begin jaren 1980, toen 5 % obesitas had. Ook het voorkomen van ernstigere vormen van obesitas nam toe, van 1 % in 1981 naar 4 % in 2023. Dit blijkt uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor van 1981 tot en met 2023 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), in samenwerking met het RIVM.

Sinds 1981 wordt elk jaar naar lengte en gewicht van de Nederlandse bevolking gevraagd in de Gezondheidsenquête. Met de Body Mass Index (BMI) kan berekend worden of iemand overgewicht heeft. Dit is het gewicht in kilogram, gedeeld door het kwadraat van de lengte in meters. Een volwassene heeft overgewicht bij een BMI van 25 of hoger. Een BMI van 25 tot 30 wordt matig overgewicht genoemd. Bij een BMI van 30 of hoger heeft iemand ernstig overgewicht, oftewel obesitas. Obesitas wordt onderverdeeld in drie klassen: BMI 30 tot 35 (klasse 1), BMI 35 tot 40 (klasse 2) en BMI 40 of hoger (klasse 3). Deze laatste wordt ook morbide obesitas genoemd.

(Bron CBS - 2024)

Obesitas (ernstig overgewicht) % personen van 20 jaar en ouder tussen 1981-2021
Vaakst klasse 1 obesitas. Van de drie vormen van obesitas komt klasse 1 het vaakst voor. In 1981 had 4 % van de 20-plussers klasse 1 obesitas, in 2023 was dit 12 %. In 2023 had 3 % van de 20-plussers obesitas klasse 2, en 1 % had morbide obesitas (klasse 3). Daarnaast heeft 35 % van de 20-plussers matig overgewicht. In 1981 was dit 28 %. In totaal had 51 % van alle Nederlanders vanaf 20 jaar overgewicht, waar dit begin jaren tachtig 33 % was. Het aandeel mensen met obesitas is sterker gestegen dan het aandeel mensen met matig overgewicht.

In Nederland minder obesitas dan in meeste EU-landen. Ruim de helft van de volwassenen in de Europese Unie (EU) had in 2019 overgewicht. Gemiddeld had 36 % matig overgewicht, en 17 % obesitas. In Nederland had in 2019 15 % van de 18-plussers obesitas. Alleen in Roemenië, Italië en Bulgarije was het aandeel volwassenen met obesitas lager. In Malta, Hongarije en Kroatië was het aandeel mensen met obesitas het hoogst.

3 % van volwassenen met obesitas vindt lichaamsgewicht goed. In het onderzoek Belevingen is gevraagd wat mensen van hun eigen lichaamsgewicht vinden. Hieruit blijkt dat van de 18-plussers met obesitas 27 % zichzelf een beetje te zwaar vindt. 47 % vindt zichzelf te zwaar, en 23 % vindt zichzelf veel te zwaar. 3 % vindt hun lichaamsgewicht goed. Van de 18-plussers met matig overgewicht vindt 22 % hun eigen lichaamsgewicht goed, en van de volwassenen met een normaal gewicht vindt 65 % hun gewicht goed.