GLOBSEC Forum 2024 in Praag

GLOBSEC is een niet-partijgebonden, niet-gouvernementele organisatie gevestigd in Bratislava, Slowakije. Een van de belangrijkste activiteiten is het jaarlijkse GLOBSEC Bratislava Global Security Forum, dat bestaat sinds 2005. Andere projecten zijn onder meer de Tatra Summit-conferentie over Europese zaken of het Chateau Béla Central European Strategic Forum.

De denktank, genaamd GLOBSEC Policy Institute, heeft een breed onderzoeksgebied gebaseerd op vier pijlers (zie hieronder). De belangrijkste outputs zijn beleidsdocumenten en analyses over verschillende onderwerpen op het gebied van internationale politiek en veiligheidskwesties. Sinds 2016 is GLOBSEC niet alleen de naam van een van de beste fora over internationale veiligheid wereldwijd, maar ook van de juridische entiteit en organisator van het forum.

In zijn 19de jaar was het GLOBSEC Forum voor het eerst in Praag plaatsvonden, onder auspiciën van de president van de Tsjechische Republiek, Petr Pavel. Het evenement staat gepland van 30 augustus tot 1 september en zal zijn traditie voortzetten om urgente mondiale kwesties aan te pakken, met een focus op het thema 'Taming the Storm'. Het forum zal meer dan 2000 opiniemakers en experts van over de hele wereld samenbrengen om de uitdagingen van een steeds turbulenter mondiaal landschap te doorstaan.

GLOBSEC Forum 2024 verwelkomt een aantal prominente figuren, waaronder de onlangs verkozen president van Finland Alexander Stubb, de Deense premier Mette Frederiksen en de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Tijdens de gala-avond op de Praagse Burcht krijgen deze twee prominente Europese politici de Czech and Slovak Transatlantic Award voor hun bijdrage aan de internationale samenwerking.

Het hoofdthema van dit jaar, "Taming the Storm" (De storm temmen), verwijst naar de nieuwe en complexe internationale situaties die zijn ontstaan als gevolg van verschillende militaire conflicten en hun brede mondiale effecten, waaronder hoge inflatie, stijgende energieprijzen, nieuwe migratiegolven, hybride oorlogsvoering en de toenemende invloed van autoritaire regimes.

Hierbij de toespraak van Ursula von der Leyen voorzitter van de Europese Commissie op het GLOBSEC Forum 2024 in Hilton Prague Hotel:

Hartelijk dank voorzitter voor uw vriendelijke woorden, Presidenten, Premiers, Ministers, Excellenties, Dames en heren,

Het is een groot voorrecht voor mij om hier vandaag in Praag te zijn, ik zou zeggen op de meest gerenommeerde veiligheidsconferentie van Centraal-Europa. Dit is mijn eerste openbare toespraak sinds ik werd gekozen om de Europese Commissie te leiden voor een tweede mandaat. En ik denk dat er geen betere plek is dan hier te zijn en de eerste toespraak te houden na deze verkiezingen.

De nieuwe realiteit is dat Centraal-Europa niet alleen geografisch gezien het hart van Europa is. Maar het is ook politiek en strategisch gezien centraal voor de toekomst van de Europese Unie. Vorig jaar waren de grootste investeerders in deze regio niet Duitse of Franse bedrijven, maar Tsjechische bedrijven. Polen is een van de meest dynamische economieën van Europa. De veerkracht van de meeste Centraal-Europese landen in het licht van de Russische agressieoorlog in Oekraïne was en is opmerkelijk. Dus als we het hebben over concurrentievermogen, denk ik dat het Westen van Europa veel kan leren van het Oosten van Europa.

In de afgelopen drie jaar heeft Europa een andere kant van de indrukwekkende kracht van deze regio ontdekt. Sinds Russische tanks Oekraïne binnenreden, bent u het kloppende hart van de Europese solidariteit geworden. En dat is nog steeds zo, na tweeënhalf jaar Russische agressie en wreedheid. Bijna op dezelfde dag, wanneer Praag 35 jaar van de Fluwelen Revolutie viert, zal de wereld 1000 dagen van de grootschalige invasie van Rusland herdenken. Er is niets 'fluweel' aan Poetins oorlog. Er zijn zoveel onschuldige mensen gedood. Er zijn zoveel steden met de grond gelijk gemaakt. Er zijn zoveel families uit elkaar gerukt. Op een dag zullen we weten hoeveel jonge mannen en vrouwen geboren in 1989 in 2024 zijn vermoord. Maar er is nog iets anders dat we al weten. Vrede is niet vanzelfsprekend. U waarschuwde al jaren geleden voor Poetins bedoelingen. Nou, we hadden beter naar Centraal- en Oost-Europa moeten luisteren.



Dames en heren,

Tegenwoordig vertroebelen sommige politici binnen onze Unie, en zelfs in dit deel van Europa, de wateren van ons gesprek over Oekraïne. Ze geven de oorlog niet de schuld aan de indringer, maar aan de binnengevallenen; niet aan Poetins machtswellust, maar aan Oekraïnes dorst naar vrijheid. Dus ik wil ze vragen: Zou u ooit de Hongaren de schuld geven van de Sovjetinvasie van 1956?


(Bron Fortepan - 2024)

Hongaarse burgers op een Russische T-34 tank in Boedapest in 1956. De Hongaarse Revolutie, of Opstand van oktober 1956 was een landelijke revolutie tegen de Hongaarse Volksrepubliek en het door de Sovjet-Unie opgelegde beleid, die duurde van 23 oktober tot 10 november 1956

Zou u ooit de Tsjechen de schuld geven van de Sovjetrepressie van 1968? Het antwoord op deze vragen is heel duidelijk: het gedrag van het Kremlin was toen illegaal en afschuwelijk. En het gedrag van het Kremlin is vandaag de dag illegaal en afschuwelijk. Wij Europeanen hebben veel verschillende geschiedenissen. We spreken veel verschillende talen, maar in geen enkele taal is vrede synoniem met overgave. In geen enkele taal is soevereiniteit synoniem met bezetting. Dus degenen die betogen dat de steun aan Oekraïne moet worden stopgezet, betogen niet voor vrede. Ze betogen voor verzoening en de onderwerping van Oekraïne.

Vandaag wil ik dus al diegenen aanspreken die zich na 1000 dagen van dood en vernietiging oprecht afvragen: is het niet tijd voor gesprekken? Het is in de eerste plaats aan onze Oekraïense vrienden om deze vraag te beantwoorden. Wij en zij willen dat de oorlog zo snel mogelijk stopt. Maar terwijl velen buiten Europa alleen maar bezig zijn met het einde van de gevechten, ben ik van mening dat vrede niet simpelweg de afwezigheid van oorlog is. Vrede is een regeling die oorlog onmogelijk en onnodig maakt. Daarom moeten we Oekraïne in staat stellen om over een dergelijke vrede te onderhandelen. En daarom staat de integratie van Oekraïne in onze Europese Unie voor ons centraal in onze vredesinspanningen.

Als we echte vrede willen, moeten we fundamenteel de basis van de Europese veiligheidsarchitectuur heroverwegen. De Russische invasie is een eyeopener voor Europa geweest. Wat in puin ligt, zijn niet alleen Oekraïense steden, maar ook veel van onze basisveiligheidsveronderstellingen. Decennialang zeiden velen dat economische onderlinge afhankelijkheid de ultieme bron van veiligheid was. Jullie weten allemaal dat Europa Russisch gas kocht. En dit zou de garantie moeten zijn dat Moskou nooit een nieuwe oorlog zou beginnen op het oude continent. Dit was een illusie. Poetin heeft de welvaart van zijn land ingeruild voor zijn eigen imperialistische ambities. En onze eigen afhankelijkheid van Rusland is een troef geworden in Poetins handen.

Wat werd gezien als een bron van veiligheid, was in feite een bron van kwetsbaarheid. Toen Rusland zijn troepen naar de grens met Oekraïne begon te verplaatsen, draaide het ook de gaskraan dicht om Europa te chanteren. We herinneren ons allemaal de schok en de verschrikking toen de grootschalige invasie van Oekraïne begon, maar ook de angst voor black-outs in Europa. Deze angsten zijn nooit uitgekomen. Hoe komt dat? Europa kreeg onmiddellijk de steun van al onze partners. De Verenigde Staten bijvoorbeeld verhoogden onmiddellijk de LNG-leveringen en Noorwegen verhoogde de pijpleidinggasleveringen. Maar we hebben onszelf ook geholpen. We bouwden nieuwe infrastructuur. We kochten samen energie om een sterke marktmacht te hebben. We brachten de prijzen omlaag en onder controle - ze zijn nog steeds te hoog, maar we hebben ze behoorlijk omlaag gebracht. Maar het belangrijkste is dat we hebben gewerkt aan een structurele reactie op deze crisis.

We hebben massaal geïnvesteerd in hernieuwbare energie. En we investeren in de brandstoffen van de toekomst, zoals bijvoorbeeld schone waterstof. En het resultaat spreekt voor zich. In de eerste helft van dit jaar kwam 50% van al onze elektriciteitsopwekking uit hernieuwbare bronnen. Wind en zon genereerden meer elektriciteit dan alle fossiele brandstoffen bij elkaar. Poetins poging om onze Unie te chanteren is niet alleen volkomen mislukt, hij heeft zelfs de impuls gegeven aan de Europese, zelfgekweekte, hernieuwbare energie die ons onafhankelijk maakt.

En we hebben onze les geleerd. Als we het over onze energie hebben, moeten we meer van onze eigen energie produceren – meer hernieuwbare energiebronnen, meer kernenergie, meer efficiëntie. Als we het over onze technologieën, halfgeleiders en kunstmatige intelligentie hebben, moeten we onze eigen Europese oplossingen ontwerpen. Voor mij zijn innovatie en concurrentievermogen niet alleen een essentieel onderdeel van onze toekomstige welvaart, maar ook een essentieel en cruciaal onderdeel van onze veiligheid op de lange termijn.

Er is ook een tweede les die we hebben geleerd. Europa heeft zijn langdurige onwil om genoeg geld uit te geven aan zijn eigen defensie overwonnen. En hier kom ik op het punt van onze transatlantische samenwerking. Ik kan het belang van de steun van de VS aan Oekraïne sinds het begin van deze oorlog niet genoeg benadrukken. Amerika is opnieuw opgekomen voor de vrijheid van alle Europeanen. Ik voel hiervoor een diep gevoel van dankbaarheid, maar ook een diep gevoel van verantwoordelijkheid. Europa beschermen is in de eerste plaats de plicht van Europa. En hoewel de NAVO het centrum van onze collectieve verdediging moet blijven, hebben we een veel sterkere Europese pijler nodig. Wij Europeanen moeten de middelen hebben om onszelf te verdedigen en te beschermen en mogelijke tegenstanders af te schrikken.

Sinds het begin van de oorlog hebben we al ongekende vooruitgang geboekt. Lidstaten hebben hun defensie-uitgaven opgevoerd, van iets meer dan 200 miljard euro vóór de oorlog tot bijna 300 miljard euro dit jaar. En onze defensie-industrie is ook aangepast aan de nieuwe realiteit. We hebben productielijnen heropend. We hebben nieuwe orders geplaatst en we verminderen de bureaucratie om steeds sneller te produceren. Maar dat is niet genoeg. De realiteit is dat zelfs als Europeanen de huidige veiligheidsdreigingen serieus nemen, het tijd en enorme investeringen zal kosten om onze defensie-industrieën te herstructureren. Ons doel moet zijn om een defensie-output van continentformaat te bouwen. En Centraal-Europa is zeer goed gepositioneerd om een van de drijvende krachten en een van de grote begunstigden te zijn van deze nieuwe impuls voor de Europese defensiesector. En hier is de uitdaging voor kleine landen en kleine bedrijven om te leren groot te denken, echt groot. We moeten een systematische herziening van de Europese defensie in gedachten hebben. Daarom zal ik in de volgende Commissie een volwaardige Defensiecommissaris benoemen. Dit is de strategische verantwoordelijkheid van Europa.

Tot slot, dames en heren,

Aan het begin van dit decennium zijn veel illusies in Europa aan diggelen geslagen. De illusie dat vrede eens en voor altijd was bereikt. De illusie dat welvaart belangrijker zou zijn voor Poetin dan zijn waanideeën van een imperium. De illusie dat Europa genoeg deed aan veiligheid – economisch of militair. Vandaag de dag kunnen we ons geen illusies meer veroorloven. De tweede helft van dit decennium zal zeer riskant zijn. De oorlog tegen Oekraïne en het conflict in het Midden-Oosten hebben de geopolitiek in beweging gebracht. Ook in het Verre Oosten lopen de spanningen hoog op.

We worden geconfronteerd met klimaatverandering met bijvoorbeeld de verwoestijning van hele regio's. Wij Europeanen moeten op onze hoede zijn. We moeten onze aandacht opnieuw richten op de veiligheidsdimensie van alles wat we doen. We moeten onze Unie beschouwen als intrinsiek een veiligheidsproject. En Centraal-Europa heeft een cruciale rol te spelen. Daarom ben ik zo blij om hier vandaag bij GLOBSEC te zijn, want u moet het hart van de Europese veiligheid zijn. U moet het hart van de toekomst van onze Unie zijn. Ik reken op u.

Hartelijk dank, en leve Europa!