Helder licht vermindert symptomen dementie

Alzheimerpatiënten hebben baat bij licht en melatonine

Wanneer ouderen langdurig worden blootgesteld aan helder licht, vermindert dat de ernst van een aantal symptomen die optreden bij dementie. De behandeling met licht, al dan niet in combinatie met het toedienen van melatonine, leidt niet alleen tot betere slaap, maar ook tot een verlichting van de problemen in stemming en functioneren in alledaagse bezigheden.

Hoewel de achteruitgang van geheugenfuncties en oriëntatie niet vermindert, geeft behandeling met helder licht toch een kleine verbetering. Die is vergelijkbaar met de verbeteringen die bereikt kunnen worden met de medicijnen die nu aan patiënten met Alzheimer worden gegeven. Maar licht mist de bijwerkingen.

Eus van Someren van het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen (NIN-KNAW) volgde jarenlang bijna tweehonderd demente ouderen in een 'clinical trial'. De resultaten van dit onderzoek verschijnen morgen in JAMA, het blad van de American Medical Association, een van de meest toonaangevende klinisch wetenschappelijke tijdschriften.

(Amstelveenweb.com collectie - 2008)

De hersenen worden aan helder licht blootgesteld

Bij oudere, demente patiënten gaan problemen met geheugen en oriëntatie vaak gepaard met een sombere stemming, agressiviteit, verstoorde slaap en achteruitgang in het functioneren in dagelijkse activiteiten. Deze klachten verminderen de kwaliteit van leven, brengen een grote zorglast met zich mee, en vormen de belangrijkste redenen voor opname in een verpleeghuis.

Op dit moment zijn de behandelmethoden van slapeloosheid en nachtelijke onrust weinig effectief en ze hebben veel bijwerkingen. Daarom startte Van Someren met onderzoek naar onderliggende mechanismen, zoals licht en temperatuur. Het in JAMA verschenen onderzoek richt zich op de biologische klok.

Van Someren en zijn groep deden gedurende langere tijd (soms wel drieënhalf jaar) onderzoek onder 189 bewoners van twaalf verzorgingstehuizen, met een gemiddelde leeftijd van 85 jaar. Bij zes van de locaties waren heldere lampen in het plafond aangebracht, bij de andere locaties placebolampen. Sommige patiënten kregen dagelijks melatonine, anderen een placebo.

De onderzoekers ontdekten dat een vermeerdering van de omgevingsverlichting de cognitieve stoornissen met 5 procent, en depressieve symptomen met 19 procent verminderde en dat het functioneren in activiteiten van het dagelijks leven met 53 procent verbeterde. Het gebruik van melatonine in combinatie met meer licht verminderde agressief gedrag bij de patiënten.

De onderzoeksresultaten vormen een internationale doorbraak in de toepassingsmogelijkheden van de chronobiologie en zijn van grote maatschappelijke relevantie. Ze banen de weg voor implementatie van adequate omgevingsverlichting in zorgcentra voor ouderen. Deze relatief goedkope maatregel zal leiden tot een verbetering van de kwaliteit van leven voor vele ouderen en vermindering van de belasting voor vele verzorgers.

Bron: KNAW (Koninjklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen)

Wat is de ziekte van Alzheimer?

De ziekte van Alzheimer is een aandoening waarbij delen van de hersenen verschrompelen, op vele plaatsen 'plaque'-vorming optreedt en de patiënt soms in snel tempo dementeert. De aandoening is vernoemd naar Alois Alzheimer, een Duitse psychiater en neuropatholoog. Een harde diagnose is doorgaans pas mogelijk na overlijden, door de hersenen te onderzoeken.

Wat is melatonine?

Melatonine ( 5-methoxy-N-acetyltryptamine ) [ethanamide] is een hormoon dat bij mensen en dieren en zelfs bij algen geproduceerd wordt uit serotonine in de epifyse (pijnappelklier) en het netvlies, en in een met de tijd van de dag variërende hoeveelheid aan het bloed en het hersenvocht afgegeven. Het is van invloed op het waak-slaapritme en het voortplantingsritme.

Externe link: Alzheimer Nederland