Het MERS-coronavirus komt voor bij dromedarissen

Onderzoekers hebben aanwijzingen gevonden dat het MERS-coronavirus, of een zeer verwant virus, voorkomt onder dromedarissen. Dit blijkt uit een onderzoek, waarbij gekeken is of antilichamen tegen het MERS-coronavirus voorkomen in bloedmonsters van verschillende soorten vee. Bij dromedarissen (kamelen) werden antilichamen tegen het MERS-coronavirus gevonden.

Dit suggereert, dat dromedarissen mogelijk een dierlijk reservoir zijn voor het virus, dat MERS veroorzaakt bij mensen. Dat blijkt uit een internationaal onderzoek, geleid door het RIVM. De resultaten zijn vandaag 9 augustus 2013 gepubliceerd in The Lancet Infectious Diseases.

De manier, waarop het MERS-coronavirus zich verspreidt is nog onduidelijk. Mens-op-mensbesmetting lijkt nauwelijks voor te komen, waardoor onderzoekers vermoeden, dat er een dierlijk reservoir voor het virus bestaat, waar mensen aan blootgesteld worden. Het is bekend, dat soortgelijke virussen bij vleermuizen circuleren en recent onderzoek heeft aangetoond, dat het MERS-coronavirus zich kan vermeerderen in cellen van vleermuizen. Toch lijken vleermuizen geen belangrijke rol te spelen als bron van besmetting voor MERS, omdat de dieren erg schuw zijn en vooral ’s nachts actief zijn.

Een internationaal team van onderzoekers, geleid door dr. Chantal Reusken van het RIVM, onderzocht 349 bloedmonsters van verschillende typen vee, waaronder dromedarissen, runderen, schapen, geiten en dieren die gerelateerd zijn aan de dromedaris. De dieren waren afkomstig uit Oman, Nederland, Spanje en Chili. De onderzoekers analyseerden de bloedmonsters op de aanwezigheid van antilichamen tegen MERS-coronavirus, SARS en een ander type coronavirus, HCoV-OC43.

(Bron Wikipedia - 2013)

De dromedaris, of de Indische Kameel (Camelus dromedarius) is een grote hoefdier met een bult op zijn rug. De dromedaris is de op een na grootste lid van de kameel familie na de Kameel. De oudst bekende voorvader van de dromedaris is de Protylopus

De testen bleken geschikt om de antilichamen van de verschillende virustypen te onderscheiden. Daarnaast zijn de uitkomsten bevestigd door virusneutralisatietesten. De aanwezigheid van antilichamen specifiek voor MERS-coronavirus is een sterke aanwijzing voor een eerdere infectie met MERS-coronavirus, of een zeer verwant virus, bij het dier.

De onderzoekers ontdekten, dat alle 50 monsters van dromedarissen uit Oman antilichamen tegen MERS-coronavirus bevatten. De monsters waren afkomstig van dieren verspreid over het hele land,  wat suggereert, dat het virus circuleert onder dromedarissen in de regio. Daarnaast vonden onderzoekers ook antilichamen tegen het MERS-coronavirus onder dromedarissen afkomstig van de Canarische Eilanden, maar in veel lagere niveau’s en bij minder dieren (14%).

In deze regio zijn geen patiënten met MERS-coronavirus gemeld. In monsters van runderen, schapen en geiten uit Nederland en Spanje (totaal 160) werden geen antilichamen tegen MERS-coronavirus gevonden. Dit geldt ook voor 34 dieren die gerelateerd zijn aan de dromedaris, zoals de kameel, alpaca en lama, afkomstig uit Nederland en Chili.


(Bron Wikipedia - 2013)

Het Midden-Oosten respiratoir syndroom coronavirus (Middle East Respiratory Syndrome MERS-CoV) is een nieuw coronavirus (nCoV) eerst gemeld op 24 september. Coronavirussen zijn soorten in de geslachten van virussen van de onderfamilie Coronavirinae in de familie Coronaviridae, met kroonachtige (corona) uiterlijk onder een elektronenmicroscoop

‘De dromedarissen afkomstig uit het Midden-Oosten (Oman) waren vaker positief en hadden meer antilichamen tegen het MERS-coronavirus dan de dromedarissen uit Spanje. De beste manier om dit te verklaren is, dat er een MERS-coronavirusachtig virus circuleert onder dromedarissen, maar dat het virus zich in het Midden-Oosten op een, of andere manier anders gedraagt dan het virus, dat voorkomt in Spanje’, aldus de auteurs van het onderzoek.

‘Op dit moment komen er steeds nieuwe patiënten bij met MERS, zonder dat we weten wat de bron van de infectie is. Deze resultaten geven aanwijzingen, dat dromedarissen mogelijk een reservoir zijn voor het virus. Deze dieren zijn populair in het Midden-Oosten en worden gebruikt voor races, maar ook voor de consumptie van vlees en melk. Er zijn verschillende soorten van contact mogelijk, waardoor mensen eventueel besmet kunnen raken met het virus.’

‘Om hier meer zekerheid over te krijgen zijn meer dierstudies nodig in het Midden-Oosten, waarbij gezocht wordt naar het virus, dat ervoor zorgt dat de dieren deze antilichamen bij zich hebben. Dit virus kan vervolgens vergeleken worden met het virus, dat zorgt voor ziektegevallen onder mensen. Ook is het nodig om bij nieuw gemelde patiënten zoveel mogelijk informatie te achterhalen over contact met dieren en dierlijke producten, zoals melk’.

MERS-coronavirus?

In september 2012 is een nieuw type coronavirus ontdekt. Internationaal wordt de volgende naam voor dit virus gehanteerd: Middle East Respiratory Syndrome-coronavirus (MERS-CoV). Wereldwijd is er sinds september 2012 een totaal aantal van 94 patiënten met een laboratorium bevestigde infectie met MERS-CoV gemeld bij de WHO, inclusief 46 overlijdens (bron: WHO).

Coronavirussen kunnen luchtweginfecties veroorzaken bij mensen en dieren. Het MERS-coronavirus is een bijzonder type coronavirus, dat een ernstiger ziekteverloop kan geven, met  zeer ernstige luchtwegklachten, ook wel Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS) genoemd. De patiënten hebben last van koorts, hoesten, kortademigheid en ademhalingsproblemen. Het SARS-virus is ook een coronavirus, maar is een ander type dan het MERS-coronavirus .

Reizigers naar het Midden-Oosten

Er geldt geen aangepast reisadvies voor het Midden-Oosten. Het risico voor een reiziger om besmet te raken is heel klein (WHO/ECDC). Omdat de bron van infectie nog onbekend is (maar mogelijk van dieren afkomstig), dienen reizigers algemene hygiënemaatregelen in acht te nemen en contact met dieren en dierlijke afvalproducten te vermijden. De gebruikelijke reisadviezen, inclusief hygiëneadviezen, voor het Midden-Oosten kunt u vinden op de website van het LCR.

Omdat het nieuwe coronavirus pas is ontdekt, is er weinig informatie over de ernst van de ziekte en de manier, waarop het verspreid wordt. De overheid wil eventuele patiënten met MERS-coronavirus in Nederland zo snel mogelijk opsporen om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Daarom is het MERS-coronavirus opgenomen als meldingsplichte ziekte binnen groep A.