Het verband tussen cholesterol en de ziekte van Alzheimer

'In de afgelopen 20 jaar is gebleken dat een hoog cholesterolgehalte het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer kan verhogen. Met het wereldwijde gebruik van statines om hypercholesterolemie te behandelen, heeft deze bevinding geleid tot de hoop dat statines nuttig kunnen zijn bij het behandelen of voorkomen van de ziekte van Alzheimer.' -meldde het National Center for Biotechnology Information in 2012. Het instituut is deel van de Amerikaanse National Library of Medicine die zelf een onderdeel vormt van de National Institutes of Health.

Een belangrijke hypothese over de pathofysiologie van de ziekte van Alzheimer is de mis-metabolisme van amyloïde precursoreiwit. Deze mis-metabolisme zorgt ervoor dat de 42-aminozuurvorm van A beta(Abeta42) oligomeren vormt die op hun beurt een keten van gebeurtenissen starten die leiden tot de accumulatie van amyloïde plaques. Vasculaire factoren zoals hypertensie, hypertensie, hypercholesterolemie en diabetes en de overerving van het epsilon4 allel van het ApoE-gen zijn risicofactoren voor Alzheimer.

Deze risico's zouden de productie van beta-amyloïd (Abeta) bevorderen. Een verband tussen cholesterol en de ontwikkeling van Alzheimer werd al in 1994 gesuggereerd en sindsdien heeft onderzoek bevestigd dat er een verband bestaat tussen cholesterol en de ontwikkeling van Alzheimer. Een hoog cholesterolgehalte in het midden van het leven is een risico voor Alzheimer en statines, d.w.z. cholesterolverlagende medicijnen, verlagen dit risico. Statines remmen enzymen die betrokken zijn bij de endogene synthese van cholesterol en er zijn steeds meer aanwijzingen dat ze ook enzymen in het Abeta metabolisme (bèta-secretase) beïnvloeden. Dit normaliseert de afbraak van de precursor van Abeta, amyloïde precursoreiwit, waardoor de niet-amyloïdogeen pad wordt bevorderd.

Dan is het erg vreemd dat nu in het wetenschappelijk tijdschrift Cell Stem Cell een bijna revolutionair artikel staat van de nieuwe ontdekking: Cholesterolmetabolisme is een drugsafhankelijke as die onafhankelijk Tau en Amyloid-β reguleert in iPSC-afgeleide neuronen van de ziekte van Alzheimer. In de samenvatting van het artikel staat: 'Genetisch, epidemiologisch en biochemisch bewijs suggereert dat de aanleg voor de ziekte van Alzheimer (AD) het gevolg kan zijn van een veranderd cholesterolmetabolisme, hoewel de moleculaire paden die cholesterol kunnen koppelen aan Alzheimer fenotypes slechts gedeeltelijk worden begrepen.'

Volgens de stichting Alzheimer Nederland in Nederland hebben ruim 270.000 mensen dementie (cijfers 2018). Hiervan zijn er 12.000 jonger dan 65 jaar. Hiervan wonen er ruim 70.000 in verpleeg- of verzorgingshuizen. Hiervan hebben er ruim 100.000 nog geen diagnose. Dementie is een ziektebeeld, waarbij de geestelijke vermogensernstig zijn afgenomen. Als gevolg hiervan kan iemand dagelijkse handelingen, die voorheen moeiteloos werden gedaan, minder goed of niet meer uitvoeren. Het gaat dan om handelingen als zich aankleden, het bereiden van voedsel, correcte inname van medicatie, of het betalen van rekeningen.

De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer (70%), gevolgd door vasculaire dementie (16%). Mensen met dementie leven gemiddeld 8 jaar met de ziekte. Gedurende het ziekteproces neemt zowel het aantal als de ernst van de klachten toe. Er is geen genezing mogelijk voor dementie. Uiteindelijk overlijdt een patiënt aan de gevolgen van dementie. Dementie is na kanker en hart- en vaatziekten de meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland. Lees verder: Cijfers en feiten over dementie (pdf 2 pagina’s)