Nibud wil de bijstand en minimumjeugdloon verhogen

Verhoog de bijstand en het minimumjeugdloon en zorg voor een systeem van inkomensondersteuning dat toegesneden is op de huidige samenleving. Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) komt tot deze aanbeveling na bestudering van vijf jaar armoedebeleid in 80 gemeenten.

Uit het onderzoek blijkt dat de huidige inkomensondersteuningsmaatregelen niet geschikt zijn voor de maatschappij van nu. Ze zijn voor aanvrager en verstrekker onvoldoende en te ingewikkeld om mee te werken. Hierdoor komen tienduizenden inwoners  maandelijks tientallen euro’s tekort, waardoor zij geldproblemen krijgen. Nu er een crisis is en meer mensen voor (financiële) hulp bij gemeenten aankloppen, adviseert het Nibud deze regelingen versneld aan te passen en gemeenten meer ruimte te geven om hun inwoners ruimhartig te ondersteunen.

(Foto Geert de Jong/Nibud - 2019)

Arjan Vliegenthart (1978) is een politicus namens de Socialistische Partij. Hij is sinds 1 november 2018 directeur van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud)

Het instituut pleit voor de volgende vijf maatregelen:

-Verhoog de bijstand en het minimumjeugdloon van 18-jarigen – als mensen op hun 18de financieel zelfstandig zijn moeten ze ook kunnen rondkomen.

-Verhoog de hoogte van de bijstand voor stellen met kinderen van 12 jaar en ouder. De bijstandsuitkering is onvoldoende om van rond te komen.

-Bescherm mensen met lage inkomens en hoge zorgkosten: laat hen niet door gezondheidsproblemen geldproblemen krijgen. Versimpel het systeem en zorg als gemeente voor een goed aanvullend pakket aan tegemoetkomingen.

-Maak minimabeleid voor mensen met een laag en flexibel inkomen – waarbij het hebben van een eigen huis, spaargeld of een hoog inkomen in het verleden niet per definitie betekent dat men geen inkomensondersteuning krijgt.

-Help gemeenten ruimhartig te kunnen zijn – geef hen de ruimte om meer maatwerk te kunnen leveren zodat inwoners kunnen rondkomen en meedoen. Een gemeentelijke bijdrage van € 50 per jaar om te kunnen sporten helpt inwoners niet als de sportschool € 20 per maand kost.

Onvoldoende inkomen om van rond te komen. Uit de analyse blijkt dat het de meeste gemeenten onvoldoende lukt om alle inwoners financieel gezien voldoende te ondersteunen. Zo ziet het Nibud bij alle onderzochte gemeenten dat er minstens vier huishoudtypen zijn die niet de inkomensondersteuning krijgen die ze nodig hebben om rond te kunnen komen. Dit zijn:

-Jongeren tot 21 jaar met bijstandsuitkering of minimumloon.

-Stellen met een bijstandsuitkering met twee of meer kinderen van 12 jaar en ouder.

-Mensen met een minimuminkomen en hoge zorgkosten.

-Mensen met een flexibel inkomen.

In theorie komen deze huishoudens tientallen euro’s per maand te kort. Maar het Nibud weet dat het in de praktijk om hogere bedragen gaat omdat huishoudens niet alle toeslagen krijgen en/of hogere uitgaven hebben.

Gaten in noodvangnet. Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud: 'We zien schrijnende situaties. Deze mensen kunnen niet meedoen in de maatschappij. Voelen zich niet geholpen, raken gedesillusioneerd en zijn daardoor vatbaarder voor andere (financiële) problemen. Gemeenteambtenaren voelen zich machteloos en weten dat deze mensen vroeg of laat op een andere manier weer bij hen aankloppen met schulden of andere problemen. We zien dat het kabinet veel geld vrijmaakt voor het oplossen van schulden. En dat is goed en nodig. Maar als wij niets doen aan de gaten in ons noodvangnet, blijft het dweilen met de kraan open.' Download het rapport: Huidig inkomens ondersteuningssyteem onvoldoende om armoede tegen te gaan. Een bestudering van vijf jaar armoedebeleid bij 80 gemeenten (pdf 12 pagina’s) en download de Voorbeeldbegroting rondkomen met een laag inkomen en tegemoetkomingen (pdf 2 pagina’s)