Nieuwste pakket EU sancties tegen Rusland aan wegens de illegale annexatie van de Oekraïense regio's

In het licht van de escalerende aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne en de illegale annexatie van de Oekraïense regio's Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia en Kherson heeft de Europese Raad op 6 oktober 2022 besloten een nieuw pakket economische en individuele sancties tegen Rusland in te stellen.

Het overeengekomen pakket omvat een reeks bijtende maatregelen om de druk op de Russische regering en economie op te voeren, de militaire vermogens van Rusland te verzwakken en het Kremlin te laten boeten voor de recente escalatie.

(Foto Mario Salerno/EU - 2020)

Josep Borrell Fontelles, een Spaanse politicus hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid en vicevoorzitter van de Europese Commissie
Josep Borrell, hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid: 'Dit nieuwe sanctiepakket tegen Rusland is het bewijs van onze vastberadenheid om de oorlogsmachine van Poetin te stoppen en te reageren op zijn laatste escalatie met valse ‘referenda’ en illegale annexatie van Oekraïens grondgebied. Wij treffen de oorlogseconomie van Rusland verder, beperken de import/exportcapaciteit van Rusland en zijn hard op weg om ons te bevrijden van de Russische energieafhankelijkheid. Wij pakken ook degenen aan die verantwoordelijk zijn voor de illegale annexatie van Oekraïens grondgebied. De EU zal Oekraïne bijstaan zolang dat nodig is.'

Met het vandaag overeengekomen pakket wordt in de EU-wetgeving de basis gelegd voor de invoering van een prijsplafond voor het zeevervoer van Russische olie naar derde landen en van verdere beperkingen op het zeevervoer van ruwe olie en aardolieproducten naar derde landen.

Concreet werkt de combinatie van deze maatregelen als volgt. Het wordt verboden zeevervoer te verrichten en technische bijstand, tussenhandeldiensten of financiering of financiële bijstand te verlenen in verband met het zeevervoer naar derde landen van ruwe olie (vanaf december 2022) of aardolieproducten (vanaf februari 2023) die van oorsprong zijn uit of worden uitgevoerd uit Rusland. De afwijking inzake de maximumprijs zou het mogelijk maken het vervoer en deze diensten te verrichten indien de olie of de aardolieproducten tegen of onder een vooraf vastgesteld prijsmaximum worden aangekocht. Het nieuwe verbod voor EU-vaartuigen om zeevervoer van dergelijke producten naar derde landen te verrichten, zal van toepassing zijn vanaf de datum waarop de Raad unaniem zal besluiten de maximumprijs in te voeren. De maximumprijs zal de inkomsten van Rusland uit olie drastisch verminderen nadat zijn illegale oorlog tegen Oekraïne de mondiale energieprijzen heeft opgedreven. Het olieprijsplafond kan ook dienen om de mondiale energieprijzen te stabiliseren.

Wat de handel betreft, verlengt de EU het invoerverbod op staalproducten die van oorsprong uit Rusland zijn of uit Rusland worden uitgevoerd. Verdere invoerbeperkingen worden ook opgelegd voor houtpulp en papier, sigaretten, kunststoffen en cosmetica, alsook voor elementen die in de juwelenindustrie worden gebruikt, zoals stenen en edele metalen, die samen aanzienlijke inkomsten voor Rusland genereren. De verkoop, levering, overdracht of uitvoer van aanvullende goederen die in de luchtvaartsector worden gebruikt, worden eveneens beperkt.

Het vandaag overeengekomen pakket omvat ook:

-sancties tegen personen en entiteiten die een rol hebben gespeeld bij de organisatie van illegale "referenda", vertegenwoordigers van de defensiesector en bekende personen die desinformatie over de oorlog verspreiden. De Raad heeft ook besloten de criteria voor het opstellen van lijsten waarop specifieke aanwijzingen kunnen worden gebaseerd, uit te breiden met de mogelijkheid zich te richten tegen personen die het omzeilen van EU-sancties vergemakkelijken

-de uitbreiding van de lijst van aan beperkingen onderworpen producten die kunnen bijdragen tot de militaire en technologische versterking van Rusland of tot de ontwikkeling van zijn defensie- en veiligheidssector. De lijst zal nu bepaalde elektronische componenten, bijkomende chemicaliën en goederen die kunnen worden gebruikt voor de doodstraf, foltering of andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling omvatten

-een verbod op de verkoop, levering, overdracht of uitvoer van civiele vuurwapens en hun essentiële onderdelen en munitie, militaire voertuigen en uitrusting, paramilitaire uitrusting en reserveonderdelen

-een verbod voor EU-onderdanen om functies te bekleden in de bestuursorganen van bepaalde rechtspersonen, entiteiten of lichamen die eigendom zijn van of gecontroleerd worden door de Russische staat

-opneming in de lijst van staatsbedrijven die onder het transactieverbod vallen van het Russisch scheepvaartregister, een entiteit die voor 100% in handen is van de staat en die activiteiten verricht in verband met de classificatie en inspectie, ook op het gebied van beveiliging, van Russische en niet-Russische schepen en vaartuigen

-een volledig verbod op het verlenen van diensten in verband met de portefeuille, de rekening of de bewaring van crypto-activa aan Russische personen en ingezetenen, ongeacht de totale waarde van die crypto-activa

-het verbod om architecten- en ingenieursdiensten alsmede IT-adviesdiensten en juridisch advies aan Rusland te verlenen.

De EU Raad heeft tevens besloten dat de geografische reikwijdte van de op 23 februari 2022 ingevoerde beperkingen, waaronder met name het invoerverbod voor goederen uit de niet door de regering gecontroleerde gebieden van de oblasten Donetsk en Luhansk, vanaf vandaag wordt uitgebreid tot de niet door de regering gecontroleerde gebieden van de oblasten Zaporizja en Kherson. De desbetreffende wetsbesluiten zullen binnenkort in het Publicatieblad worden bekendgemaakt.



Op 21 september 2022 besloot de Russische Federatie, ondanks de talrijke oproepen van de internationale gemeenschap aan Rusland om zijn militaire agressie tegen Oekraïne onmiddellijk te staken, haar agressie tegen Oekraïne verder te escaleren door steun te verlenen aan de organisatie van illegale "referenda" in de momenteel door Rusland bezette delen van de regio's Donetsk, Kherson, Luhansk en Zaporizhzhia. De Russische Federatie heeft ook haar agressie tegen Oekraïne verder opgevoerd door een mobilisatie in de Russische Federatie aan te kondigen en door opnieuw te dreigen met het gebruik van massavernietigingswapens.

Deze illegale "referenda" werden op 22 september 2022 scherp veroordeeld in een verklaring van de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid namens de EU. Op 28 september 2022 heeft de hoge vertegenwoordiger namens de EU opnieuw een verklaring afgelegd waarin de illegale schijnreferenda in de sterkst mogelijke bewoordingen worden veroordeeld en wordt bevestigd dat de EU deze referenda en de vervalste uitslag ervan nooit zal erkennen.

De EU drong er bij alle VN-leden op aan hetzelfde te doen. De hoge vertegenwoordiger verklaarde tevens dat allen die betrokken zijn bij de organisatie van deze illegale schijnreferenda en degenen die verantwoordelijk zijn voor andere schendingen van het internationaal recht in Oekraïne ter verantwoording zullen worden geroepen en dat in dit verband aanvullende beperkende maatregelen tegen Rusland zullen worden voorgesteld. De hoge vertegenwoordiger herinnerde eraan dat de Unie de onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne binnen zijn internationaal erkende grenzen onwrikbaar blijft steunen, en eist dat Rusland al zijn troepen en militaire uitrusting onmiddellijk, volledig en onvoorwaardelijk van het gehele grondgebied van Oekraïne terugtrekt. De hoge vertegenwoordiger verklaarde voorts dat de Unie en haar lidstaten de inspanningen van Oekraïne daartoe zullen blijven steunen zolang dat nodig is.

Op 30 september 2022 hebben de leden van de Europese Raad een verklaring aangenomen waarin zij de illegale annexatie door Rusland van de Oekraïense regio's Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia en Kherson krachtig afwijzen en ondubbelzinnig veroordelen. Zij verklaarden tevens dat Rusland de veiligheid in de wereld in gevaar brengt door de op regels gebaseerde internationale orde moedwillig te ondermijnen en schaamteloos inbreuk te maken op de fundamentele rechten van Oekraïne op onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit, kernbeginselen van het VN-Handvest en het internationale recht.

Zij riepen alle staten en internationale organisaties op deze illegale annexatie ondubbelzinnig af te wijzen en herinnerden eraan dat Oekraïne zijn legitieme recht uitoefent om zich tegen de Russische agressie te verdedigen teneinde de volledige controle over zijn grondgebied te herwinnen, en het recht heeft om bezette gebieden binnen zijn internationaal erkende grenzen te bevrijden.