Open middag bij de nieuwe synagoge in Amstelveen

De inwijding van de nieuwe synagoge van Amstelveen vond plaats op zondagavond 9 december 2012, samenvallend met de tweede avond van het Chanoeka- of inwijdingsfeest. De synagoge bevindt zich in de voormalige Bankraskerk, die geheel is verbouwd. De kast voor de Torarollen en het Almemmor, de verhoging, waar op uit de Torarol wordt gelezen, zijn ontworpen door industrieel ontwerper Piet Cohen.

(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

De nieuwe synagoge van Amstelveen aan de Max Havelaarlaan 435 in het voormalige Bankraskerk gebouw

De sjoel aan de Max Havelaarlaan 435 werd ingewijd in aanwezigheid van de opperrabbijn van Amsterdam, Aryeh Ralbag, en burgemeester Jan van Zanen van Amstelveen. De opening van een synagoge (sjoel) is een bijzondere gebeurtenis, die gevierd wordt met een speciale ceremonie. De belangstelling om deze dienst bij te wonen was overweldigend.


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

De synagoge heeft drie functies, huis van samenkomst, huis van gebed en het leerhuis

De Bankras sjoel is de vierde achtereenvolgende sjoel van de Joodse Gemeente Amsterdam in de zuidelijke voorstad. De huidige synagoge aan Kostverlorenhof was te klein geworden. Het zelfde gold voor diens naoorlogse achtereenvolgende voorganger bedehuizen: een houten directiekeet aan de Charlotte van Montpensierlaan waar naoorlogs Joods Amstelveen in 1961 begon, en een dubbel woonhuis aan de Straat van Gibraltar, dat tot 1981 de synagoge huisvestte, toen de destijds nieuw gebouwde Kostverlorenhof sjoel in gebruik werd genomen.


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Het mannenkoor zingt religieuze liederen

Op de Hoge Feestdagen van september 1937 zijn de eerste diensten in Amstelveen (toen nog gemeente Nieuwer Amstel) gehouden, bij een van de inwoners thuis aan de Cath. van Clevelaan 13. Sinds juni 1938 vonden er in Amstelveen synagogediensten plaats in een houten gebouwtje aan de Randwijcklaan 13. Opperrabbijn L.H. Sarlouis wijdde het gebouwtje aan de Randwijcklaan in als synagoge.


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

De aanwezigen luisteren naar de liederen

Net als de nu tot sjoel getransformeerde gereformeerde Bankraskerk was ook het nog steeds bestaand houten gebouwtje voordien in gebruik als kerk: bij de Nederlands-Hervormde Kerk, voorloper van de huidige Protestantse Kerk Nederland, (waarin hervormden en gereformeerden in zijn samen gegaan).


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

In dit afgeschermde deel van de zaal mogen de vrouwen zitten. Deze ruimte is zo gebouwd, dat de vrouwen de Heilige Ark (kast met Tora rollen) en de Biema (een soort verhoogde podium in het midden, waarvandaan de Tora, de Hebreeuwse Bijbel wordt gelezen) kunnen zien

Het is dus niet voor het eerst, dat de Joodse Gemeente Amsterdam een kerkgebouw koopt. Tussen Randwijcklaan en Bankraskerk kocht de Joodse Gemeente Amsterdam in 1972 ook een toen nog vrij nieuw kerkgebouw aan, waarin sindsdien het Joods Cultureel Centrum, inclusief sjoel en kantoren, is gevestigd. Het gebouw was in 1966 neergezet als kerk voor de Vrije Gemeente.


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Een zilveren wijnbeker, die tijdens de zegening, de kidoesj wordt gebruikt. Op sjabbat wordt op vrijdagavond en zaterdagochtend voor de aanvang van de hoofdmaaltijd een zegening uitgesproken over een beker wijn

Met de nieuwe sjoel kreeg Amstelveen nu een ruim gebouw, dat plaats biedt aan 400 mensen en tevens volop gebruikt kan gaan worden voor sociale activiteiten. Het sjoelbestuur en sjoelrabbijn Hans Groenewoudt hadden de deuren opengezet op zondagmiddag 27 januari 2013 voor alle Joden van vroom tot vrij. De sjoel opende haar deuren ook naar de niet-Joodse samenleving om contacten leggen met andere religieuze gemeenschappen in Amstelveen en vanzelfsprekend met de buurtbewoners. De open dag voor de buurt en de eerste cursussen over Jodendom staan al gepland voor januari en februari 2013. De gemeenschap vond het belangrijk om zijn buren zowel letterlijk als figuurlijk te kennen!


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Hans Groenewoudt, de sjoelrabbijn beantwoordt de vragen van de bezoekers. Bijbelstudie is in het Jodendom zo belangrijk, dat men in de loop der tijden de synagoge ook wel sjoel is gaan noemen. Dit woord is afgeleid van het Duitse woord Schule, school

Voor industrieel ontwerper Piet Cohen (1935) is het al de zesde sjoel, waarvoor hij het ontwerp heeft gedaan. In Groningen ontwierp hij medio jaren ’80 het interieur, nadat de Joodse Gemeente terugkeerde naar de oorspronkelijke grote sjoel.


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Een heilig boek in de synagoge


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Dit jongetje is waarschijnlijk de jongste bezoeker van de synagoge


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Een liedbord in de synagoge


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Er worden veel vragen gesteld aan de leden van de sjoel


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Rabbijn Groenewoudt is nog steeds bezig om de vele vragen over het Jodendom te beantwoorden


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Alle vragen worden beantwoord


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

Het is opvallend, hoeveel mensen hun vragen stellen aan de sjoelleiders


(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

De belangstelling was erg groot, om de nieuwe synagoge van Amstelveen ook binnen te bekijken. Het gebouw is nog niet helemaal af, er moet nog het een en ander verbouwd worden

Voor de Joodse Gemeente Amsterdam richtte hij de bijsjoel van de synagoge Rav Aron Schuster (Obrechtplein) opnieuw in, in de stijl van het gebouw. Ook de interieurdelen voor het gebruik van de zaal als sjoel in het Moadon van Bne Akiwa in Amsterdam (medio jaren ’90) en de sjoels in de scholen Rosj Pina en Maimonides zijn alle ontworpen door Piet Cohen.

Tekst: Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap