Organisatie van de verkiezing van het Europees Parlement 2024

Graag informeren wij u over de organisatie van de verkiezing van het Europees Parlement op 6 juni 2024. Inmiddels is de organisatie van de verkiezing in volle gang. Het aantal stembureaus is deze keer 36. Dit aantal is gebaseerd op de opkomstcijfers van de vorige verkiezing voor het Europees Parlement- meldt het College Burgemeester en Wethouders van de gemeente Amstelveen,

Brief niet-Nederlandse EU-inwoners. Bij de verkiezing voor het Europees Parlement mogen alle inwoners van een EU-lidstaat hun stem uitbrengen. Wij hebben alle niet-Nederlandse EU-inwoners in Amstelveen een brief gestuurd om hen te wijzen op hun stemrecht en hen te informeren over hoe zij hier in Nederland gebruik van kunnen maken.

(Foto Denis Lomme/ © European Union - 2022)

Roberta Metsola (1979) de voorzitter van het Europees Parlement
Iedereen moet kunnen stemmen. Wij vinden het belangrijk dat iedereen kan stemmen. Alle stembureaus zijn toegankelijk voor mindervaliden. Ook dit jaar stelt de gemeente een stemmal met soundbox beschikbaar voor blinden en slechtzienden, zodat zij zelfstandig hun stem kunnen uitbrengen. Deze voorziening bevindt zich op stembureau Wijksteunpunt Middenhof, omdat deze locatie goed bereikbaar is met het OV. Daarnaast zullen wij actief communiceren dat er een gratis doventolk beschikbaar is op de dag van de verkiezing via de Tolkcontact-app. Ook wordt weer een prokkelduo ingezet op een stembureau. Een prokkelduo bestaat uit een persoon zonder en een persoon met (licht) verstandelijke beperking.

Centrale stemopneming. Wij hebben besloten om, net als bij de vorige twee verkiezingen, een centrale stemopneming (CSO) uit te voeren. Vanwege onze positieve ervaring met de CSO wordt dit voortaan de standaardprocedure voor het vaststellen van de definitieve uitslag. De CSO vindt plaats op de dag na de verkiezing; vrijdag 7 juni 2024. Omdat er tot en met zondag 9 juni gestemd kan worden in de EU-lidstaten, mag de definitieve uitslag van de Europese verkiezing pas op maandag 10 juni gepubliceerd. Op zondagavond 9 juni na 23:00 uur mag de voorlopige uitslag op partijniveau wel worden gepubliceerd. Dat gaan wij doen.

In Nederland vinden de Europese verkiezingen plaats op 6 juni 2024. Iedere EU-burger van 18 jaar en ouder mag stemmen. Als je zelf niet kan stemmen, kan je iemand volmacht geven om in jouw plaats te stemmen. Het is ook mogelijk om in een andere gemeente te stemmen als je een kiezerspas aanvraagt, of om te stemmen vanuit het buitenland. In 2024 kiest Nederland 31 Europarlementariërs. Dit zijn er 5 meer dan bij de Europese verkiezingen van 2019. Dit komt door het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie en doordat de Nederlandse bevolking is gegroeid.

In Nederland breng je een voorkeursstem uit. Hiermee kies je voor een kandidaat van een bepaalde politieke partij. Kandidaten die de meeste voorkeursstemmen ontvangen, hebben de grootste kans om verkozen te worden. Personen die zich kandidaat willen stellen voor de Europese verkiezingen moeten zich op 23 april 2024 registreren bij de Kiesraad. Hierna kan je op de website van de Kiesraad alle kandidatenlijsten inzien. Ook kan je na 23 april 2024 op de websites van deelnemende politieke partijen een definitieve lijst van hun kandidaten vinden.

\

Het Europees Parlement (onofficieel ook Europees Parlement of EU-Parlement; afgekort EP; Parliamentum Europaeum in het Latijn) met zijn officiële zetel in Straatsburg is het Parlement van de Europese Unie (artikel 14 van het EU-Verdrag). Sinds 1979 wordt het om de vijf jaar door de burgers van de EU gekozen (meest recentelijk in 2019) in algemene, directe, vrije, geheime maar niet gelijke Europese verkiezingen. Dit maakt het Europees Parlement het enige rechtstreeks gekozen orgaan van de Europese Unie en de enige rechtstreeks gekozen supranationale instelling ter wereld.

Sinds de oprichting van het Parlement in 1952 zijn zijn bevoegdheden op het gebied van de EU-wetgeving verschillende keren aanzienlijk uitgebreid, met name door het Verdrag van Maastricht in 1992 en meest recentelijk door het Verdrag van Lissabon in 2007, dat op 1 december 2009 in werking trad. De rechten van het Parlement werden ook geleidelijk uitgebreid met betrekking tot de vorming van de uitvoerende macht, dat wil zeggen de verkiezing van de Europese Commissie. Kandidaten voor de Europese Commissie moeten eerst een hoorzitting in het Europees Parlement ondergaan en hun geschiktheid en kwalificaties voor de voorgestelde functie aantonen. Deze hoorzitting wordt doorgaans uitgevoerd door de desbetreffende commissie van het Europees Parlement en alle hoorzittingen worden ook openbaar gemaakt via webstream op de website van het Europees Parlement. Pas na het succesvol doorlopen van de hoorzitting kan de kandidaat verkozen worden tot lid van de Europese Commissie; dit gebeurt ook door het Europees Parlement (plenaire vergadering).

Het typische contrast tussen regerings- en oppositiefracties ontbreekt in het Europees Parlement. Anders dan in de meeste nationale parlementen, waar de regeringsfracties doorgaans loyaal zijn aan de regering en haar wetsontwerpen in principe steunen, veranderen de meerderheden in het Europees Parlement afhankelijk van het stemonderwerp. Dit betekent ook dat individuele leden van het Europees Parlement onafhankelijker zijn en met hun onderhandelingsvaardigheden en expertise een grotere invloed hebben op de EU-wetgeving dan leden van nationale parlementen.

Sinds de Europese verkiezingen in 2014 heeft het Parlement maximaal 750 zetels plus de president gehad, d.w.z. 751 parlementsleden (art. 14 lid 2 EU-Verdrag). Het Parlement telt momenteel zeven fracties en 49 niet-ingeschreven parlementsleden. In hun thuisland zijn deze parlementsleden lid van ongeveer 200 verschillende nationale partijen, waarvan de meeste zijn samengevoegd tot Europese partijen op Europees niveau.

Roberta Metsola is sinds januari 2022 voorzitter van het Europees Parlement. Naast Straatsburg zijn de werkplekken van het Europees Parlement Brussel en Luxemburg. Het reglement van orde van het Europees Parlement bevat voorschriften over de organisatie en werkwijze.

Met de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie (de zogenaamde ‘Brexit’) op 31 januari 2020 veranderde het aantal toegekende mandaten per lidstaat. Van de 73 Britse parlementszetels werden 27 vacante zetels herverdeeld onder de EU-landen in verhouding tot het aantal inwoners. Er werden 46 zetels gereserveerd voor een mogelijke uitbreiding van de EU.