Retail Amstelveen over het Stadsfonds Amstelveen

Reactie van Retail Amstelveen naar aanleiding van recente raadsvergadering over Stadsfonds Amstelveen. Het uitblijven van een positief raadsbesluit tijdens de raadsvergadering van 13 november 2024, is voor Retail Amstelveen aanleiding om met een reactie te komen en haar standpunt over invoering van het Stadsfonds in Amstelveen nader toe te lichten.

Bij twijfel (nog) niet inhalen. Uit het eerdere raadsdebat blijkt dat te veel ondernemers nog niet bekend zijn met het fenomeen stadsfonds. En waar men zich er wel in heeft verdiept, lijkt het vooral te ontbreken aan draagvlak. Raadsleden geven ook aan dat nog veel onduidelijkheid is, kunnen niet goed inschatten hoe een stadsfonds in de praktijk gaat werken en stemmen daarom nu liever tegen. Daarnaast zijn door coalitiepartners amendementen ingediend met betrekking tot 'governance' (PVDA) en het inzetten van belastinggeld om draagvlak "te kopen' (WD/D66). Ook dit heeft niet geleid tot een politieke meerderheid en wederom is een besluit uitgesteld.

Retail Amstelveen is in principe niet tegen een stadsfonds, maar concludeert dat het Economische Zaken niet is gelukt om tijdig een overtuigend verhaal over te brengen bij de toekomstige gebruikers, en dus ook nog niet in de raad. Verder is Retail Amstelveen van mening dat het huidige voorstel aangepast moet worden om transparantie en een eerlijk speelveld te waarborgen. Een aanpassing die de 'governance' en het draagvlak ten goede zal komen. Bovenal de conclusie dat invoering van het Stadsfonds per 1 januari 2025 nog te vroeg is.

(Bron VAD - 2021)

Atilla Meulenbelt voorzitter Dagelijks Bestuur van Retail Amstelveen
Sprong in het diepe. Wat een Stadsfonds is en wat invoering ervan betekent voor iedere individuele ondernemer, is bij een te groot deel van toekomstige deelnemers nog steeds niet bekend. Evengoed wil de wethouder EZ 'het experiment aangaan' en neemt graag die 'sprong in het diepe' voor het laten slagen van zijn initiatief. Maar EZ lijkt te onderschatten dat ondernemers best in het diepe springen, maar alleen als ze zeker weten dat het geen drijfzand is. Met te veel onduidelijkheid over de doelstelling en nog uit te werken onderdelen, waarvan we maar moeten hopen dat het goed komt, is het (nog) geen goed voorstel.

Ondernemers willen best een risico nemen, maar er moet wel iets tegenover staan. Dat er volgens EZ mooie initiatieven zouden kunnen ontstaan als er maar geld in een pot zit, is geen interessante 'return on investment'. Het overgrote deel aan initiatieven wordt nu al gewoon via de eigen winkeliers- of BIZ vereniging gerealiseerd, of met bestaande gemeentelijke bijdragen en subsidies. Een stadsfonds was dan ook niet een behoefte vanuit ondernemers, maar het is een initiatief van de Gemeente Amstelveen.

Gelijk speelveld. Een geforceerde invoering nu, zal alleen maar tot meer onbegrip en weerstand leiden bij heel veel ondernemers. Een breed gedragen en succesvol stadsfonds komt daarmee in gevaar. Er is kans op succes als een meerderheid er mogelijkheden in ziet, in staat is om met initiatieven te komen en er ook daadwerkelijk mooie dingen mee kan realiseren. Daarom is een gelijk speelveld bij het opstarten van het fonds van cruciaal belang. Alle toekomstige deelnemers (bijdragers) moeten weten wat een

stadsfonds voor hen gaat en kan betekenen en het is de taak van de initiatiefnemer om iedereen te informeren.

Veel wijst er echter op dat slechts een kleine groep actief gebruik gaat maken van het fonds. Organisaties of verenigingen die de capaciteit hebben om een aanvraag succesvol in te dienen en daarmee wel budget weten aan te trekken. Let wel, organisaties (grotere dienstverlenende bedrijven, zorg, sport, kunst& cultuur) betalen de verplichte bijdrage niet persoonlijk uit hun eigen portemonnee, de zelfstandig ondernemer wel. Veel ondernemers moeten dus wel meebetalen, vullen het fonds, maar gaan mogelijk niets terugzien. En hoe zit het met de vele kleine bedrijven of zzp-ers die vanuit huis werken? Zij krijgen géén zakelijke WOZ aanslag. Hoe wordt gewaarborgd dat vastgoedeigenaren hun deel (55%) niet (onzichtbaar) gaan doorbelasten aan de ondernemer die daardoor alsnog 100% voor de kiezen krijgt? De grootste verhuurder op het Stadshart heeft deze doorbelasting blijkbaar ook gewoon in het huurcontract staan.

Retail Amstelveen is niet tegen een stadsfonds, maar heeft in het voortraject duidelijk gesteld dat zij akkoord gaat met een stadsfonds dat bestaat uit fysieke trekkersgebieden; de basis voor een gelijk speelveld. Ondernemers en organisaties gevestigd in vooraf vastgestelde gebieden krijgen 'trekkingsrechten' en kunnen voor initiatieven aanspraak maken op hun eigen geld dat voor hun gebied is gereserveerd. Daarnaast is er een budget voor stadsbrede initiatieven die gebiedsoverstijgend zijn. In feite een één op één kopie van het stadsfonds in Hilversum, (www.stadsfondshilversum.nl). Met een bestuur, adviesraad, secretariaat én, wat in dit voorstel mist, een stadsfondsmanager.

Sturing. Ondanks dat EZ aangeeft dat zij geen inhoudelijke inmenging heeft over bestedingen van het stadsfonds, staat in het voorstel zoals het er nu ligt al een 'voorlopige inrichting' met budgetten bestemd voor een ingewikkelde mix van sectoren, gebieden & sectoren en samengevoegde sectoren. In het Raadsvoorstel Oprichting Standsfonds staat dat de stichting 'in ieder geval' moet bestaan uit 4 onderdelen in plaats van 3, zoals gebruikelijk in andere stadsfondsen. Door zowel een extra bestuurslaag in het voorstel op te nemen als ook de werkbudgetten voor sectoren en gebieden voor te schrijven, is EZ vooraf al sturend aan het optreden.

Retail Amstelveen stelt daarom dat het bestuursonderdeel 'gebieden en sectoren' en de tabel met een voorschot op bedragen, niet in het voorstel thuis hoort. Het is aan het onafhankelijke bestuur in oprichting om te bepalen hoe een indeling met trekkersgroepen zal worden en welke begroting daar bij hoort.

Wat helaas is weggelaten is de rol van de Stadsfondsmanager. Deze functie is cruciaal voor het succes van een stadsfonds. De stadsfondsmanager weet mensen en partijen met elkaar te verbinden en denkt mee om ideeën om te zetten naar concrete plannen. Voor alle deelnemers, klein en groot, en alle soorten aanvragen is er iemand die helpt en adviseert hoe een initiatief van de grond kan komen.

Conclusie. Retail Amstelveen is gezien het voorgaande van mening dat het verstandiger is om de start van een stadsfonds uit te stellen. Bij voorkeur een start per 1 januari 2027, dan lopen de termijnen van 5 van de 7 bestaande BIZ verenigingen af en is dat een prima moment om een stadsfonds te introduceren. Zo is er ruim voldoende tijd om te werken aan draagvlak en om andere stadsfondsen te consulteren voor de best werkende opzet. Het geeft ruimte om de doelstellingen helder te formuleren, de juiste mensen te vinden voor de diverse functies en meer inzicht te krijgen in de kosten voor het realiseren en beheren van de organisatie. Hier zal Retail Amstelveen een actieve rol in vervullen, zodat op het juiste moment een gedegen stadsfonds gestart kan worden. Van dit uitstel komt zeker geen afstel.

Over Retail Amstelveen. Retail Amstelveen (voorheen Vereniging van Detailhandelsorganisaties, VAD) komt op voor de belangen van de Amstelveense retailers. Ongeveer 120 leden uit 9 winkelgebieden worden namens Retail Amstelveen vertegenwoordigd in diverse overlegorganen. Door onze actieve aanwezigheid beïnvloeden we beleidsvoornemens in het voordeel van onze leden.

Stadsfonds Amstelveen? Per 1 januari 2025 wil het College B en W Amstelveen een stadsfonds op te richten in Amstelveen in het vierde jaar te evalueren of structurele voortzetting gewenst is. Het Onroerendezaakbelastingen (OZB)-tarief voor niet-woningen specifiek te verhogen ten behoeve van het stadsfonds met € 20 (voor 2025 en 2026), € 30 (voor 2027), € 50 (voor 2028) per € 100.000 Waardering onroerende zaken (WOZ)-waarde. In de belastingverordening 2025 de verhoging op te nemen en conform het heffingsprincipe OZB te verdelen over eigenaar (55%) en gebruiker (45%). De specifieke verhoging van de OZB jaarlijks via een subsidie beschikbaar te stellen aan de op te richten stichting "Stadsfonds Amstelveen". De besluiten over de gevraagde financiële middelen te betrekken bij de besluitvorming over de perspectiefnota 2025.