Veehouderij vermindert de longfunctie van de omwonenden

In de buurt van veehouderijen hebben (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) COPD-patiënten meer complicaties van hun ziekte. Daarnaast zien onderzoekers in het onderzoeksgebied een vermindering van de longfunctie door de uitstoot van ammoniak, en komen longontstekingen vaker voor. Daarentegen is er dichtbij veehouderijen minder astma en allergie. Dat zijn de belangrijkste resultaten uit het onderzoek Veehouderij en Gezondheid Omwonenden (VGO).

Positieve en negatieve effecten. Astma en neusallergieën komen minder vaak voor bij mensen die op korte afstand van veehouderijen wonen. Het was al bekend dat dit minder vaak voorkomt bij mensen die op een boerderij opgroeien. Uit het onderzoek blijkt, dat dit ook geldt voor mensen die in de omgeving wonen. Dicht bij veehouderijen wonen minder mensen met COPD, een chronische ziekte van de luchtwegen. Maar de COPD-patiënten die daar wel wonen, hebben vaker ernstige klachten in vergelijking met mensen die op grotere afstand van veehouderijen wonen. Ook gebruiken COPD-patiënten die in de buurt van veehouderijen wonen, meer medicatie tegen luchtwegklachten en zij hebben een verminderde longfunctie. Mensen met COPD vormen dus een belangrijke risicogroep voor luchtwegklachten in relatie tot veehouderijen.

(Foto Amstelveenweb.com - 2014)

De koeien van een veehouder grazen vrij in de Bovenkerkerpolder voor de St. Urbanuskerk van Nes aan de Amstel

Verminderde longfunctie in omgeving van veehouderijen. De onderzoekers vinden een verminderde longfunctie bij mensen die veel veehouderijen in hun directe omgeving hebben. Dit is vooral te zien bij mensen die binnen 1 km afstand wonen van 15, of meer bedrijven. Het is het meest waarschijnlijk, dat deze verandering veroorzaakt wordt door de blootstelling aan stoffen afkomstig uit de veehouderij. Niet alleen blijkt, dat mensen die dicht bij veel veehouderijen wonen een verminderde longfunctie hebben, ook vinden de onderzoekers, dat de longfunctie in het hele onderzoeksgebied verlaagd is bij een hoge concentratie ammoniak in de lucht. Ammoniak is een stof afkomstig uit de veehouderij (vooral mest). De effecten van blootstelling aan ammoniak zijn vergelijkbaar met die van blootstelling aan verkeer in de stad.

Longontstekingen. De onderzoekers vinden meer longontstekingen in het onderzoeksgebied dan in de rest van het land, een verschil, dat na de Q-koorts-epidemie van 2007-2010 wel kleiner is geworden. Als de onderzoekers hierbij het type veehouderijen analyseren, is er een verband tussen pluimveehouderijen binnen 1 km afstand van de woning en een licht verhoogde kans op longontsteking. Er zijn sterke aanwijzingen, dat fijn stof emissies uit veehouderijen mensen gevoeliger maken voor infecties. Er kan niet worden uitgesloten, dat specifieke ziekteverwekkers afkomstig van pluimvee een deel van de longontsteking veroorzaken. Het is niet uit te sluiten, dat andere soorten veehouderijen ook bijdragen aan de verhoogde kans op longontsteking in verschillende landelijke gebieden.

Onderzoek. Voor het onderzoek Veehouderij en Gezondheid Omwonenden hebben RIVM, Universiteit Utrecht (IRAS), Wageningen UR en NIVEL met verschillende methodieken de mogelijke gezondheidseffecten onderzocht. Hierbij zijn gegevens van huisartsen gebruikt, vragenlijsten ingevuld en bijna 2.500 mensen zijn medisch onderzocht. Ook werden op verschillende locaties de luchtkwaliteit en uitstoot van een aantal soorten veehouderijen bepaald. Het onderzoek duurde 3 jaar en is gefinancierd door de ministeries van VWS, EZ en deels door het Longfonds. Eind 2016 zullen resultaten van nog lopende vervolgonderzoeken bekend gemaakt worden.