Veel ouderen ervaren beperkingen bij dagelijkse handelingen

De meeste ouderen in Nederland wonen zelfstandig. Een deel van hen ervaart beperkingen bij een of meer dagelijkse handelingen. Dat geldt voor een op de vijf thuiswonende 65- tot 74-jarigen en de helft van de 75-plussers. Dat heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bekendgemaakt.

Vier op de tien 75-plussers kan zelf geen zwaar huishoudelijk werk meer doen, of heeft daar grote moeite mee. Dat geldt voor een op de vijf 65- tot 74-jarigen. Met licht huishoudelijk werk hebben minder ouderen problemen, maar nog altijd 17 procent van de oudste leeftijdsgroep. Andere veelvoorkomende beperkingen zijn traplopen, zich buitenshuis verplaatsen, in bad gaan, of douchen en boodschappen doen.

Het beleid van de overheid is erop gericht om ouderen in staat te stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. Of dat mogelijk is, hangt samen met een goede gezondheid. Niet ziekten, maar vooral beperkingen als gevolg van ziekten vormen de belangrijkste obstakels voor een zelfstandig leven (Landelijke nota Gezondheidsbeleid ‘Gezondheid dichtbij’, 2011).

(Bron Amstelveenweb.com - 2015)

Veel voorkomende beperkingen voor ouderen zijn traplopen, zich buitenshuis verplaatsen, in bad gaan, of douchen en boodschappen doen, over sporten maar niet eens spreken

Het CBS brengt met de Gezondheidsenquête in kaart, hoeveel thuiswonende ouderen beperkingen als gevolg van gezondheidsproblemen hebben, en welke beperkingen dit dan vooral zijn. Hiervoor worden twee gestandaardiseerde en internationaal veelgebruikte meetinstrumenten gebruikt: de ADL (Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen) en de IADL (Instrumentele Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen). Beide meetinstrumenten vragen naar beperkingen in algemene dagelijkse handelingen als gevolg van gezondheidsproblemen. Het gaat daarbij niet om tijdelijke problemen.

De ADL-vragenlijst gaat over belangrijke basale functies die nodig zijn om zelfstandig te kunnen functioneren, zoals traplopen,  in en uit bed stappen, eten, zich wassen en aankleden. Sinds 2014 is ook de IADL opgenomen in de Gezondheidsenquête. Deze vragenlijst richt zich op de meer complexe handelingen in het dagelijks leven,  zoals  huishoudelijke werk, de maaltijd bereiden, boodschappen doen, het bijhouden van geldzaken en dagelijkse administratie.  Meestal ontwikkelen beperkingen in ADL zich later dan beperkingen in IADL (Hardy et al., 2005).

Steeds meer ouderen wonen thuis

Ouderen wonen steeds langer zelfstandig. Het aantal ouderen in Nederland groeit snel, maar het aantal ouderen in een verzorgings- of verpleeghuis, of een andere (zorg)instelling daalt. Het percentage ouderen dat in een instelling woont, daalt dan ook al jaren (Garssen en Harmsen, 2011). In 1995 woonde nog 17 procent van de 75-plussers in een instelling, in 2014 nog maar 10 procent. Van de 65-plussers woonde 95 procent thuis, dat zijn bijna 2,8 miljoen mensen.

De meeste ouderen hebben geen beperkingen

Twee derde van de thuiswonende 65-plussers ervaart geen beperkingen bij de dagelijkse handelingen (ADL of IADL). Van deze groep ervaart ruim driekwart zijn, of haar gezondheid als goed of zeer goed.  Naarmate de leeftijd vordert, daalt het percentage ouderen zonder beperkingen. Van de 65- tot 74-jarigen heeft 79 procent geen beperkingen, bij de 75-plusssers is dat nog maar 51 procent. Van de thuiswonende 65- tot 74-jarigen in Nederland heeft 12 procent minstens één ADL-beperking, en 19 procent een of meer IADL-beperkingen. Bij 75-plussers zijn deze aandelen met 33 en 45 procent aanzienlijk hoger.