Verloop proces in het Stadshart Amstelveen

Het College van B en W Amstelveen informeert de gemeenteraad:

Aan de leden van de gemeenteraad 18 juni 2013

Het college heeft op 3 juni besloten om u een raadsvoorstel voor te leggen inzake de vernieuwing van het Stadshart. In dit raadsvoorstel wordt aan de raad gevraagd om:

-Kennis te nemen van de Ontwikkelvisie van Unibail-Rodamco op het Stadshart

-Instemmen met afwijken van de Visie Stadshart 2025 door grotere uitbreiding van detailhandel

-Randvoorwaarden vaststellen waar binnen de visie door de initiatiefnemer kan worden uitgevoerd.

Aanpak vernieuwing

De voorgestane aanpak van de vernieuwing en uitbreiding van het Stadshart is een fundamenteel andere dan die van de jaren ’90. Toen was de gemeente mede-ontwikkelaar als participant in de Stadshart Ontwikkelingsmaatschappij en deelgenoot in winst en risico van de ontwikkeling. Die keuze is nu niet gemaakt. Unibail-Rodamco is de initiatiefnemer en is bij de gemeente als publiek lichaam gekomen met het verzoek om mede te werken.

Allereerst hebben wij Unibail gevraagd om het verzoek goed te onderbouwen met een globaal uitgewerkt plan en met een economisch onderzoek naar het draagvlak door een onafhankelijk extern bureau (BRO in dit geval).Vervolgens hebben wij randvoorwaarden geformuleerd, waaraan Unibail-Rodamco zou moeten voldoen alvorens überhaupt tot een samenwerkingsovereenkomst kan worden overgegaan en groen licht kan worden gegeven.

De status van het raadsbesluit van 3 juli zou daarmee geen definitieve vaststelling van het plan zijn geweest, dat kan nog wel enkele jaren duren, maar een vaststelling van de voorwaarden, waaronder het plan mocht worden uitgewerkt. Ook UR moest na uw besluit instemmen met de voorwaarden dan wel onderzoeken, of een en ander voor hen haalbaar is.

In de periode na het raadsbesluit was voldoende ruimte voor participatie en inspraak voorzien. Zowel voor een ontwikkelplan als voor het bestemmingsplan waren uitvoerige participatieronden voorzien, nog los van de “gewone” rechtsbescherming.

Een van de voorwaarden behelsde, dat er een goede regeling moest worden overeengekomen met de bewoners. Voor een overeenkomst zijn uiteraard twee partijen nodig, in dit geval Unibail-Rodamco als initiatiefnemer en de bewoners. De gemeente heeft steeds ingezet op minnelijke overeenstemming. Als die niet mogelijk zou blijken, zou de voorwaarde niet zijn ingevuld en daarmee de uitvoerbaarheid van het plan vervallen. Vanuit die gedachte is bijvoorbeeld de Wet Voorkeursrecht Gemeenten niet van toepassing verklaard.



De gebeurtenissen na 3 juni. Naar aanleiding van het raadsvoorstel inzake de voorwaarden voor uitbreiding van het Stadshart hebben op maandag 10 juni en 11 juni informatie- en gespreksavonden plaatsgevonden gericht op bewoners en in mindere mate omwonenden van het plangebied. Het waren emotievolle avonden. Eén van de voorwaarden (3d van het raadsvoorstel, maatwerk voor bewoners) heeft centraal gestaan. Op 12 juni was het voor het college duidelijk, dat UR aan deze voorwaarde van minnelijke overeenstemming met de bewoners niet zou kunnen voldoen. Een grote groep van de bewoners wilde onder geen voorwaarde tot overeenstemming, of zelfs maar in gesprek komen. Daarmee was duidelijk, dat het plan niet uitvoerbaar is voor het deel Schildersbuurt binnen de gestelde en geformuleerde voorwaarde en dat de grondslag onder het raadsvoorstel wegviel.

Overwogen is om de besluitvorming uit te stellen naar de raadsvergadering van 3 september om Unibail-Rodamco de gelegenheid te geven met de bewoners in gesprek te gaan. Nu het zo duidelijk lag in de buurt heeft het college het belang van de bewoners om niet lang in onzekerheid te verkeren voorrang gegeven en besloten, dat wat het college betreft het plan definitief van de baan is.

De gemeente wilde de partijen in en rond het Stadshart zo goed mogelijk informeren en betrekken bij de veranderingen die de uitbreidingsplannen met zich mee brengen. Na besluitvorming in het college van B & W zijn bewoners geïnformeerd. Hierbij is specifiek gelet op het feit, dat bewoners de informatie tijdig ontvingen, voordat zij het nieuws uit de krant konden vernemen.

Op 3 juni ontving elke bewoner van het plangebied een algemeen gestelde brief met informatie en met een uitnodiging voor een informatieavond op 11, 12 of 13 juni. Verder zijn vanaf 4 juni direct alle denkbare betrokken partijen geïnformeerd. Daarnaast is naar het brede publiek gecommuniceerd door middel van persberichten en attendering op de gemeentepagina en website.

Met deze aanpak wilde de gemeente alle betrokken partijen tijdig en volledig informeren. Op 10 juni is een extra bijeenkomst ingelast om alle bewoners tekst en uitleg te kunnengeven. De bijeenkomst was druk bezocht (+/- 200 bezoekers).

De gekozen communicatie aanpak

Er is heel veel kritiek op de communicatie en wij hebben daarvoor aan de bewoners onze excuses aangeboden. We hadden de beste bedoelingen met het tijdstip, iedereen zou gelijktijdig worden geïnformeerd, zodat mensen het niet van anderen, of uit de krant hoefden te horen. Uitnodiging voor de informatieavonden was tijdig.

We hebben echter de impact van de mededeling op degenen over wier huis het ging onderschat. En die impact werd versterkt door de uitgegane brief. Die was veel te kort door de bocht en niet empathisch. Dat werd versterkt door de anonieme adressering. In de brief hadden we ook de status van de besluiten veel beter moeten uitleggen: het verhaal, dat het om vrijwillige verkoop zou gaan is helemaal niet overgekomen, terwijl dat wel de essentie van die voorwaarde was.

En dat het besluit van 3 juli een start zou zijn, niet het definitieve besluit, hebben we ook niet over kunnen brengen. Aan de hand van de reacties uit de buurt kon er geen andere conclusie worden getrokken, dan dat een minnelijk traject kansloos was. Dat rechtvaardigde de stap om dan ook het proces te stoppen.

De bewoners van huizen in de schil rond het plangebied waren niet op 3 juni met een brief geïnformeerd. Op 17 juni was er een algemene inloopavond georganiseerd, die via de krant en de website bekend is gemaakt. We waren gericht op het informeren van de bewoners binnen het plangebied. We zijn ervan uitgegaan, dat de groep bewoners in de schil alle ruimte zou krijgen over zaken als het voorkomen van overlast tijdens de bouw, verkeer, mogelijke funderingsschade, aanhelen van de wijk en dergelijke.

Na de eerste reacties hebben we meteen een extra informatieavond voor de buurt georganiseerd. Het was echter beter geweest, wanneer we ook hen met een brief hadden geïnformeerd. Met Unibail-Rodamco is de communicatiestrategie volledig afgestemd. De inhoud van de brieven aan de bewoners, de inhoud van de persberichten en de tekst van de voorwaarden, zoals later in het raadsvoorstel opgenomen zijn met het bedrijf besproken.

UR was volledig op de hoogte van de aanpak die de gemeente heeft gehanteerd voorafgaand aan en vanaf 3 juni en heeft daar tevoren mee ingestemd. Wij begrijpen de teleurstelling van Unibail-Rodamco over het besluit van het college, maar dat mag niet leiden tot het ontkennen van betrokkenheid bij en medeverantwoordelijkheid voor de gevolgde communicatiestrategie.

Het projectverloop

De gemeente is voortdurend in gesprek met Unibail-Rodamco over het Stadshart. Dat was zo bij de voorbereiding van de visie Stadshart 2025 die door uw raad is vastgesteld medio 2012. Parallel daaraan liep een afzonderlijk initiatief van Unibail-Rodamco voor vernieuwing van een deel van het Binnenhof vanwege de noodzakelijke vervanging van de glazenkap aldaar en een verbouwing ter hoogte van restaurant Tanuki.

Lopende dat traject, –dat vervolgens later in afwachting van een besluit over het “grote”plan werd opgeschort, kwam UR eind 2012 met een eigen visie, als reactie op de Visie Stadshart 2025. De visie van UR sluit grotendeels aan bij de visie van de gemeente, behalve waar het gaat over detailhandel, daarin vindt UR de gemeente niet ambitieus genoeg.

Het college sloot vervolgens met UR een intentieovereenkomst af (29-01-2013), waarin zakelijke afspraken werden gemaakt over een haalbaarheidsonderzoek. Partijen, aan de gemeentelijke zijde zowel het college als de raad, blijven daarbij vrij ten opzichte van elkaar om te besluiten om het aan hen voorgelegde ontwikkelplan al dan niet goed te keuren. Ambtelijke kosten werden door deze afspraken gedekt door UR.

Er zijn naar ons inzicht geen nakomende verplichtingen jegens elkaar van partijen bij beëindiging van dit traject. De heer Van Haaren heeft dat desgevraagd in de bewonersbijeenkomst van 10 juni ook bevestigd. Reactie Unibail-Rodamco UR heeft aangegeven niet over een plan B te beschikken, omdat hun ontwikkelvisie dermate uitgebalanceerd is, dat het niet mogelijk is om onderdelen eruit te schrappen.

 Zij bera-den zich op toekomstige investeringen in het Stadshart. De gemeente heeft begrip voor de teleurstelling die UR heeft geuit, nadat het besluit van het college op 12 juni j.l. bekend is geworden. Het college heeft direct aangegeven dat de Visie 2025 van kracht is en blijft, en dat versterking van het Stadshart nog steeds belangrijk is voor de gemeente.

Ontegenzeglijk lag er een goed plan, dat kansen bood, maar ook goede plannen blijken soms niet haalbaar onder de gegeven voorwaarden en als dat zo duidelijk is, dient men de conclusie ook te trekken. Amstelveen is bereid om out-of-the-box mee te denken over mogelijkheden die er zijn om versterking van het Stadshart te bereiken.

Het toevoegen van diverse functies, inclusief detailhandel, blijft een kans voor de gemeente om het Stadshart als economisch centrum én als stedelijke plek krachtiger te maken. Consequentie van het annuleren van het plan is, dat Unibail-Rodamco de eerder geplande investeringen in het Stadshart niet, of niet in de voorgenomen mate zal doen, onderhoud dient natuurlijk wel gedaan te worden. Alles rond schouwburggarage, bioscoop, busstation, vernieuwing binnenhof, wintertuin en de overkapping van Buitenplein is onzeker.

Uiteraard willen wij met Unibail-Rodamco zo snel mogelijk spreken over de nu ontstane situatie. We hebben grote gezamenlijke belangen. We realiseren ons, dat dit een moeilijk gesprek wordt als Unibail-Rodamco niet over alternatieven wil denken, maar we vinden, dat de mogelijkheden moeten worden verkend.

We zouden bij wijze van voorbeeld perspectief kunnen zien voor het uitbreiden van het winkelareaal in het te koop staande congrescentrum, de toevoeging van het Buitenplein aan het vernieuwde Binnenhof en een tweede laag in het Binnenhof, zoals ook in andere winkelcentra van Unibail-Rodamco niet ongebruikelijk.

Bewoners Schildersbuurt

Enkele bewoners hebben aangegeven, dat ze vermoeden dat zij financiële schade lijden,  of omdat zij in het traject na 3 juni kosten hebben gemaakt. Het college heeft aangegeven dat het plan voor wat betreft de uitbreiding van het Stadshart in de Schildersbuurt wat het college betreft definitief van de baan is. Het college wil, als er aantoonbare financiële schade geleden is, individueel in gesprek met de bewoners die zich daarvoor melden om hun individuele situatie te bekijken. Na de zomer zal de gemeente een bijeenkomst organiseren voor de bewoners.

Bewoners Binnenhof

Voor deze bewoners is de situatie anders. Een renovatie / herbouw van het Binnenhof is noodzakelijk. De woningen die erbovenop staan, kunnen hierbij in het geding zijn, wat leidt tot onzekerheid. De gemeente ziet graag, dat er zo snel mogelijk duidelijkheid komt voor deze eigenaren en huurders. De gemeente roept Unibail-Rodamco op om snel met duidelijkheid te komen over een eventueel nieuw plan voor het Binnenhof. En, indien eigenaren dat wensen, de woningen te kopen. Hierdoor wordt een renovatie die past binnen de Visie 2025 namelijk mogelijk gemaakt. De bewoners moeten zo weinig mogelijk in onzekerheid zitten.

Markt

Het overleg met een klankbordgroep van de Marktadviescommissie is nog volop gaande om gezamenlijk te bezien, hoe in de toekomst voldoende standplaatsen kunnen worden behouden dan wel nieuw gecreëerd. Dit uiteraard doordat een herschikking nodig is wanneer de wintertuin wordt gerealiseerd. In de toekomst zal moeten blijken in hoeverre deze herschikking nog nodig is.

Bestuurlijke verantwoordelijkheid

Gezien de ontstane situatie en het grote belang voor diverse portefeuilles in ons college hebben we een bestuurlijk team geformeerd bestaande uit de burgemeester en de wethouders EZ, RO en Financiën, dat het vervolg van het project Stadshart/Unibail-Rodamco verder aanstuurt. Alle contacten, zowel bestuurlijk als ambtelijk, uitingen en gesprekken worden eerst vooraf besproken in het bestuurlijk team.

Hoogachtend,burgemeester en wethouders van de gemeente Amstelveen,de secretaris, de burgemeester, mr. RJ.T. Schurink H.J.W. Raat, loco cc. Unibail-Rodamco