Wat doen we met de kerken als er geen kerkgangers meer zijn?

Herbert Raat (VVD) wethouder Kunst en Cultuur schrijft erover op zijn weblog

Deze week ben ik uitgenodigd door de VU om te spreken op het symposium: Nederlandse kerken op de kaart gezet. De prominente rol van kerken is snel veranderd de afgelopen jaren. Een overgrote meerderheid van de Nederlanders komt nooit meer in de kerk en vindt dat religie geen bepalende rol hoort te spelen in politiek en onderwijs. Wat doen we met al die kerkgebouwen, ons religieus erfgoed, nu er steeds minder kerkgangers zijn? 

Andere functie. In Amstelveen staan 14 kerken. 4 zijn een Rijksmonument, 8 Gemeentelijk monument en 2 zonder status. 9 hebben nog een religieuze functie. De rest heeft een andere functie. En 1 kerk staat zelfs leeg. 82 procent van de Nederlanders komt nooit of bijna nooit in een kerk. Dat zien we ook in Amstelveen.

V&D. Inwoners staan op zondag liever langs de lijn bij het hockeyveld dan dat ze naar de kerk gaan. Het lijkt wel of in 2 generaties het geloof grotendeels is verdwenen. De business case van veel kerken is net zo levensvatbaar als dat van de voormalige V&D. Iedereen heeft er (goede) herinneringen aan, maar steeds minder mensen kopen er iets.

Niet de hoofdprijs. Om echt toekomst te geven aan monumentale kerken die hun religieuze functie hebben verloren, moeten we zoeken naar een nieuwe maatschappelijke bestemming. Hierbij hebben kerkbesturen een verantwoordelijkheid. Zij moeten niet de hoofdprijs vragen waardoor er alleen nog de mogelijkheid is voor sloop of een commerciële invulling. Waarbij de nadruk ligt op zoveel mogelijk geld verdienen.

Kroeg in de kerk. Een mooi voorbeeld van een nieuwe invulling staat in Amstelveen: de Annakerk. Het grote geheim? Dat zijn mensen zoals Erwin van der Laan: ondernemer, creatief en betrokken bij onze gemeente. Hij belde me toen ik in 2016 Amstelveners had opgeroepen om met plannen te komen voor de invulling van de Annakerk. Samen met de Naeckte Brouwers, Amstelveense bierbrouwers kwamen zij met een geweldig plan voor de invulling. Zo kregen we een kroeg in de kerk.

Deuren weer open. Zij zijn als ondernemers aan de slag gegaan en hebben bewezen dat je met doorzettingsvermogen een kerk kan omtoveren tot dé culturele hotspot van onze stad. De kerk heeft zijn deuren weer opengezet, nu zit het voller dan ooit, toegankelijk voor rijk en arm, jong en oud en vervuld weer een rol midden in de Amstelveense samenleving. Klik HIER voor een impressie.

Toekomst. Met Rijkswaterstaat heb ik afgesproken dat de gemeente het eerste recht van koop heeft van de Annakerk. ANNA is inmiddels uitgegroeid tot dé ontmoetingsplek voor Amstelveners.