Wethouder Raat: 'Het elan in de stad behouden'

Amstelveen moet flink bezuinigen om de komende jaren het hoofd boven water te houden. Wat wethouder Herbert Raat betreft mag dat niet ten koste gaan van de energie en het elan in de stad. Er moet ruimte blijven voor nieuwe initiatieven.

Overal op af. Dat is het motto van VVD-wethouder Herbert Raat. Dat was al zo in zijn tijd als raadslid en dat is nu hij ruim anderhalf jaar wethouder is, onveranderd gebleven. ,,Bij het maken van afspraken maak ik in mijn agenda altijd ruimte om ook onverwacht ergens te kunnen gaan kijken,” zegt hij.

,,Zo was ik een keer bij de Emergohal en ben toen na afloop even binnengewandeld bij de wijngaard Amsteltuin, daar dichtbij. Daar werken mensen met dementie, of die in een traject zitten om weer aan het werk te komen. Een prachtig initiatief. Echter, er waren mensen uit Weesp, uit Amsterdam en andere plaatsen, maar niemand uit Amstelveen. Na dit bezoek heeft wethouder Jacqueline Koops een deal kunnen maken met de Amsteltuin, zodat er nu ook Amstelveners met beginnende dementie kunnen gaan werken."

Raats principe van overal op af is, misschien wel het meest zichtbaar in het jongerenwerk, dat in anderhalf jaar tijd een complete gedaanteverwisseling heeft ondergaan. ,,Door de samenwerking van bikers, straatcoaches, onderwijsinspecteurs, jongerenwerkers en huisbezoekers hebben we een veel beter zicht op wat er speelt," zegt hij. Raat praat zelf met jongeren en met ouders. Hij gaat soms mee op huisbezoek. ,,Dan zie ik de onmacht van ouders om hun kinderen in het gareel te houden."

Herbert Raat is de formateur van de merkwaardige coalitie van VVD, BBA, CDA, ChristenUnie en OCA, die het met een minimale meerderheid van één zetel alweer ruim anderhalf jaar uithoudt, zonder serieuze politieke problemen. De coalitie ging voortvarend aan de slag door al kort na haar aantreden 12 miljoen euro aan bezuinigingen te presenteren.

Amstelveen is evengoed geen armlastige gemeente. Maar de reserves zijn de afgelopen jaren hard geslonken. En door de zich verdiepende economische crisis in Europa dreigt het rijk verder te bezuinigen, waardoor ook gemeenten verder zullen moeten snoeien. Van de geplande 12 miljoen euro bezuinigingen moet nog 2 miljoen worden ingevuld. ,,Maar,” zegt Raat, ,,we hebben wel 3 miljoen euro structureel gereserveerd om verdere bezuinigingseffecten van het rijksbeleid te kunnen opvangen."

,,We moeten echter niet alleen maar snijden. We moeten ook geld reserveren voor nieuwe dingen. Ondanks alle bezuinigingen willen we het elan en de energie in de stad bewaren. Zo hebben veel gemeenten hun nieuwjaarsreceptie wegbezuinigd. Bij ons is die gebleven. We hebben wel op kosten bespaard, zo komt er bijvoorbeeld geen bandje meer, maar het is wel, onder andere met het oog op vrijwilligers, een belangrijke sociale aangelegenheid.”

,,Een ander voorbeeld voor hoe je elan en enthousiasme kunt behouden, is het bedrag van meer dan een ton, dat wij hebben uitgetrokken voor het stimuleren van projecten om het onderwijs te verbeteren. Scholen hebben ruim twintig voorstellen ingediend, waarvan er tien zijn gehonoreerd.”

(Foto Gemeente Amstelveen - 2011)

Herbert Raat (rechtsachter) tijdens zijn bezoek aan de Willem Alexanderschool. Naast hem staat directeur Jannie Liefaard. Op de voorgrond Saskia van Niel (links) en Ineke Matthesius, die een methode invoeren voor Engelse taalvaardigheid voor de groepen 1-4.

,,Ik ben naar de Willem Alexanderschool geweest voor een project om leerlingen van vier tot zeven jaar, die op die leeftijd zeer ontvankelijk zijn voor taalontwikkeling, Engelse les te geven. Twee leraressen van de school zijn enthousiast aan de slag gegaan om een Engelse methode te implementeren in het lesprogramma. De bedoeling is, dat ook de school ernaast, De Cirkel, de methode gaat gebruiken. Zo heb je als gemeente, voor relatief weinig geld, een aanjaagfunctie.”

,,Ik wil het potje voor impulsen voor het basisonderwijs dan ook zeker overeind houden. Volgend jaar doen we het weer. Dan laten we de beperking vallen van het toewijzen van slechts één project per school. Sommige scholen hadden namelijk twee goede initiatieven ingediend die aan de eisen voldeden. We stellen de volgende keer de inschrijving ook eerder open, zodat scholen meer tijd hebben om ideeën uit te werken."

Raat voorziet dat er de komende jaren door de economische tegenwind maar weinig stageplekken bij bedrijven en instellingen zullen zijn. ,,In gesprekken met scholen hoor ik, dat zij economische teruggang meteen merken aan minder stageplaatsen. Die zijn echter voor jonge mensen heel belangrijk, dus vind ik, dat we er alles aan moeten doen om te zorgen, dat er genoeg stageplaatsen blijven.

Mijn motto is: verbeter de wereld, begin bij jezelf. De gemeente is een organisatie waar jaarlijks 170 miljoen euro omgaat en waar 700 mensen werken. Daar kun je een flink aantal stageplekken creëren. Als wij het niet doen, wie doet het dan wel? En ik kan moeilijk bij bedrijven, of instellingen zeggen, dat zij moeten zorgen voor stageplekken als wij dat zelf niet doen. Daarom onderzoeken we nu, of er bij de gemeente zelf meer stageplaatsen te organiseren zijn, zowel in het raadhuis als op de gemeentewerf."

Elan betekent bij Raat ook het doorbreken van verkokering, waar ambtelijke organisaties nogal eens last van hebben. Een voorbeeld is het woonwagenbeleid. Handhaving is daar nooit goed aangepakt. ,,We zijn nu met medewerkers van alle betrokken afdelingen en de politie om tafel gaan zitten en we hebben afspraken gemaakt. Bij de volgende bijeenkomst rapporteert iedereen wat daarmee is gedaan. Als iemand dan iets niet heeft gedaan, dan heeft die wat uit te leggen.”

Het resultaat is een voortvarende aanpak. Bij de eerste woonwagencentra zijn illegaal geparkeerde voertuigen verwijderd en voldoen uitbouwen nu aan de regels. Het ziet er weer piekfijn uit. Ook eventuele problemen op gebieden als uitkeringen, belastingen of leerplicht worden meteen meegenomen.

,,Samenwerking op deze manier smaakt naar meer," zegt Raat. ,,We denken er nu bijvoorbeeld over op een vergelijkbare manier woonfraude aan te pakken, zoals het onderverhuren van sociale huurwoningen."

Financiële zorgenkinderen, waar Raat als wethouder naast de bezuinigingen mee te maken kreeg, zijn het Landsbanki-faillissement in IJsland, waar Amstelveen 15 miljoen euro had geparkeerd, en de 100 miljoen euro die Amstelveen beloofd heeft bij te dragen aan de A9-tunnel. Van Landsbanki ziet het er nu naar uit dat de meeste miljoenen terugkomen.

Hoe het met de A9-tunnel afloopt, is nog ongewis. ,,De brief aan het Rijk, waarin wij aangeven het contract te willen ontbinden is een van de betere beslissingen geweest van dit college,” stelt Raat. ,,In de nieuwe economische situatie komt het geld, dat wij door middel van gebiedsontwikkeling wilden terugverdienen, niet terug. We hebben met de minister gesproken en er loopt nu een onafhankelijk onderzoek. Eind januari moet dat zijn afgerond.” Op uitkomsten wil Raat niet vooruitlopen.